Lokaal Kabaal 14, februari 1996
Auteur: Petra Schultz
In februari start een wetenschappelijk onderzoek naar de relatie tussen de Leidse politie en Marokkaanse jongens. Aanleiding is een zwartboek van het Meldpunt Discriminatie. Daaruit blijkt dat de politie zich schuldig maakt aan discriminatie en "onnodig" geweld. De politie heeft een negatief beeld van Marokkaanse jongens en vindt hen bij voorbaat verdacht.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Leids Instituut voor Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek (LISWO), dat ook onderzoek doet naar bijvoorbeeld overheidsmaatregelen tegen extreem-rechts. Daaruit vloeide het boek "De staat paraat?" voort. Henk Tromp van LISWO: "Dat onderzoek werd gefinancierd door Binnenlandse Zaken. Het is tricky als zij onderzoek betaalt dat betrekking heeft op politieke partijen."
Het nieuwe onderzoek naar willekeurige aanhoudingen en handtastelijkheden van de politie wordt betaald door politie, Wetenschapswinkel, LISWO en waarschijnlijk de gemeente. Er is nu 50 duizend gulden, genoeg om te starten. Tromp: "Er zit zeker een gevaar in het feit dat de politie meebetaalt aan dit onderzoek. Maar een begeleidingscommissie zorgt ervoor dat alles wetenschappelijk verantwoord verloopt. Daaraan nemen alle geldschieters deel."
Raciale spanningen
Het zwartboek van het Meldpunt bestaat uit interviews met Marokkaanse jongens over hun ervaringen met de politie. Zowel de jongens die regelmatig met de politie in aanraking komen als "gewone Marokkaanse jongens" hadden klachten. Het Meldpunt heeft het initiatief genomen tot het vervolgonderzoek van LISWO. Dat was mede noodzakelijk omdat onder andere burgemeester Goekoop het zwartboek te eenzijdig vond. Er stonden immers alleen de ervaringen van de jongens in, niet die van bijvoorbeeld de politie. Er moest meer wetenschappelijk verantwoorde informatie komen. Op basis daarvan zal LISWO advies geven om de relaties te verbeteren.
Tromp: "De verhalen van de jongens zijn nogal verontrustend. Al is maar een deel waar van hun verhalen, dan nog is duidelijk dat de relatie tussen gezagsdragers en Marokkaanse jongeren is verslechterd." LISWO is hier alert op, omdat uit eerder onderzoek blijkt dat de politie een sleutelrol vervult in het ontstaan van raciale spanningen.
Feiten creëren
LISWO zal 6 verhalen uit het zwartboek onderzoeken. Iedereen die hierbij betrokken was zal worden geïnterviewd. Dit kunnen ook winkeliers of buurtbewoners zijn die de politie inschakelden. Tromp: "Zij kunnen de politie aanjagen zonder dat er werkeljk problemen zijn; zij ervaren een groepje Marokkaanse jongens sowieso als bedreigend. De politie kijkt ook of het om één of meerdere Marokkaanse jongens gaat. Maken ze kabaal, vallen ze mensen lastig? Het is belangrijk om te weten wat lastig is. Ook Nederlandse jongeren maken lawaai, dat wordt echter minder snel als bedreigend ervaren. Er moet geen paniek ontstaan, waarbij feiten als het ware gecreëerd worden."
LISWO gaat observeren bij plekken waar regelmatig problemen zijn, zoals disco's. Ook gaat LISWO mee met de politie op patrouille, om te kijken hoe zij contact maakt met de jongens. Tromp vindt het belangrijk om te onderzoeken hoe de politie besluit iemand aan te houden: "Spelen soort haar, nationaliteit en de taal die mensen spreken daarbij een rol?" Tromp denkt niet dat de politie haar gedrag zal veranderen als er iemand van LISWO bij staat om aantekeningen te maken.