Lokaal Kabaal 15, februari 1996
Auteur: Eric Krebbers
De invoering van de milieuheffing of ecotax roept veel weerstand op. Met name armere Leidenaars vrezen een flinke veer te moeten laten. Soms richt de woede zich helaas tegen de milieubeweging. Een beter doelwit zouden overheid en bedrijfsleven zijn. Die legden de heffing eenzijdig op aan de kleinverbruikers. De organisatie Actie Strohalm wil ook de groten aanpakken.
De overheid wil de burger zover krijgen dat hij het licht uitdoet als hij de kamer uitgaat, korter doucht, zijn huis isoleert en de tv en geluidsapparatuur niet op stand-by laat staan. "Een beter milieu begint bij jezelf", aldus de postbus 51-folder. Om de burger te prikkelen heeft de overheid op 1 januari de milieuheffing ingevoerd, een extra belasting op gas, electriciteit en olie. Gas wordt daardoor in 3 jaar 25% duurder en electra 15%. Postbus 51 rekent de kleinverbruiker voor dat "het effect op het besteedbare inkomen in veel gevallen niet groter is dan enkele tientjes per jaar". En de heffing zou gecompenseerd worden door een verlaging van de loon- en inkomstenbelasting. Voor de gemiddelde gebruiker zou netto alles gelijk blijven. Zuinige gebruikers zouden er zelfs op vooruit kunnen gaan. Postbus 51 zegt er niet bij dat rijke mensen die "enkele tientjes" niet eens zullen merken en gewoon kunnen blijven vervuilen zoveel ze willen.
Pover
Sinds het begin van de industriële revolutie is er 25% meer van het broeikasgas kooldioxide in de atmosfeer gekomen. De helft daarvan na 1945. Kooldioxide komt onder meer vrij bij de verbranding van gas, olie en kolen. In de jaren 80 keerden verzekeringsmaatschappijen over de hele wereld al 14 miljard dollar uit aan schade die veroorzaakt was door natuurrampen die samenhangen met het broeikaseffect. In de jaren 90 is dat tot nu toe al 48 miljard.
Volgens vrijblijvende internationale afspraken moeten staten de jaarlijkse uitstoot van het gifgas minderen. De ecotax valt volgens de overheid in dat kader. Een wat povere aanpak. Door de zo gewenste economische groei en de daarmee gepaard gaande stijging van het energiegebruik zal de Nederlandse uitstoot in 2000 met 13% zijn toegenomen. Er zal dan per jaar maar liefst 199 miljard kilo kooldioxide in onze atmosfeer gedumpt worden door bedrijven en individuen. Iedere aanpak, iedere ecotax, hoe hoog ook, die de kapitalistische groei-economie niet vervangt door een menselijker systeem is hoe dan ook gedoemd te mislukken. Wel kan de ecotax enig uitstel van executie opleveren dat benut kan worden om fundamentelere veranderingen te bevechten.
Grootverbruikers
"De heffing op electriciteit geldt voor huishoudens en voor bedrijven met een relatief laag electriciteitsgebruik. Voor bedrijven met een relatief hoog electriciteitsgebruik zijn andere maatregelen getroffen", zo beweert Postbus 51 laconiek. Met "andere maatregelen" wordt vrijstelling bedoeld. Een kadootje van 3,6 miljard per jaar.
Maar de grootverbruikers zijn wél verantwoordelijk voor 60% van het energieverbruik. Je vindt ze bijvoorbeeld in de chemie, de metaal en de procesindustrie (DSM, AKZO, food processing). De glastuinbouw, ook wel gastuinbouw genoemd, neemt 4% van het totale energieverbruik voor z'n rekening. De NS en de plaatselijke tram/metro bedrijven zijn ook grootverbruikers. Giganten betalen gemiddeld slechts de helft van wat wij voor onze energie betalen. Megaverspillers als Hoogovens en de aluminium-smelters Adel en Pechiney hoeven zelfs maar een stuiver voor een KiloWattuur te betalen, een zevende van wat kleingebruikers daarvoor moeten schuiven! Op die manier kregen de grote jongens al voor de ecotax 9 miljard per jaar kado van de overheid. Een jaarlijkse uitkering aan de rijken van in totaal 12,6 miljard.
Actie Strohalm
Actie Strohalm voert al sinds jaar en dag actie voor de eco-tax. Strohalm is niet tegen de huidige "kabouterheffing". Iedereen in het rijke westen vervuilt te veel. Maar Strohalm wil ook een "gigantenheffing". Met haar nieuwe actie "Zij ook!" wil Strohalm de maatschappelijke druk zo groot maken dat het volgende kabinet daar niet meer omheen kan.
De actiegroep wil zelfs nog een stapje verder: de ecotax-plus. In die plannen wordt energie nog duurder. Tegelijk moet dan de loonbelasting omlaag. Daardoor wordt het goedkoper mensen werk te laten doen dan machines in te zetten die op gas of electra draaien. Meer banen en minder broeikasgassen zijn dan het gevolg.
Actie Strohalm wil het land in en discussies organiseren met mensen van het energiebedrijf of met plaatselijke wethouders. Heb je interesse om samen met Strohalm zoiets in Leiden op te zetten? Bel dan: 030-2314314.