Lokaal Kabaal 16, maart 1996
Auteur: Ellen de Waard
Therapeuten en patiënten trekken aan de bel
Sinds de invoering van de nieuwe Ziekenfondswet mogen patiënten nog maar 9 keer per jaar naar de fysiotherapeut. Zowel patiënten als therapeuten protesteren hiertegen bij minister Borst van Volksgezondheid en de zorgverzekeraars. Is het fundamentele recht op een goede gezondheidszorg in het geding? Of gaan er misschien te veel mensen onnodig naar de "fysio"?
Zorg en Zekerheid trok zich iets van het protest aan en besloot vorige maand dat aanvullend verzekerden voortaan per ziekte 9 behandelingen vergoed kunnen krijgen. Het aantal behandelingen per jaar kan dus hoger uitvallen.
Voor mensen met bijvoorbeeld chronische ziekten, zoals reuma en Parkinson, werden overigens al uitzonderingen gemaakt. Dan kon de behandeling verlengd worden met nog eens 9 bezoeken aan de therapeut. Van de verzekeraars mogen patiënten echter niet op eigen kosten extra behandelingen nemen. Het maximum blijft 18 behandelingen.
Volgens Peter Paulides, fysiotherapeut te Voorschoten en regionaal vertegenwoordiger van de Vereniging voor Vrijgevestigde Fysiotherapeuten, is dat allemaal echter volstrekt onvoldoende: het recht op een goede gezondheidszorg komt in het geding.
Omzetdaling
Volgens Paulides zijn de drastische beperkingen niet uit medische overwegingen opgelegd. Minister Borst moet gewoon 200 miljoen bezuinigen. "Men wil patiënten zo kort mogelijk in dure instellingen laten verblijven. Maar eenmaal thuis maken zij wel extra aanspraak op de relatief goedkopere fysiotherapie. Door daar vervolgens in te gaan snijden is de patiënt niet geholpen."
Niet alleen vanuit het belang van de patiënten protesteren de fysiotherapeuten. Het gaat hen ook om de eigen broodwinning. De laatste maanden van het vorig jaar werd het opvallend stil in sommige fysiotherapiepraktijken. Paulides: "Sommige fysiotherapeuten zagen hun omzet met 20% dalen. Dat heeft tot een aantal ontslagaanvragen geleid, vooral in de grotere praktijken."
Symptoombestrijding
Fysiotherapeute Marianne Mulder ervaart dat een relatief grote groep patiënten met klachten komt die niet door fysiotherapie te verhelpen zijn. Veel mensen hebben te maken met spanningen en stress en dat uit zich lichamelijk. De fysiotherapeut kan de pijnlijke ruggen, nekken en schouders losmasseren en hoort ondertussen verhalen aan over de fysiek slechte arbeidsomstandigheden en de persoonlijke problemen van de patiënt. Maar dit gladstrijken is slechts van korte duur; het blijft bij symptoombestrijding.
Onderdrukking, het gebrek aan vrijheid, discriminatie: het leidt allemaal tot psychische en lichamelijke klachten. De beroemde psychiater en vrijheidsstrijder Frantz Fanon onderkende dit fenomeen ook al. Fanon vocht in de Algerijnse vrijheidsoorlog tegen de Franse koloniale overheersers. In zijn praktijk kwam hij veel lichamelijke klachten tegen. Hij zag dat in veel gevallen de oplossing voor de problemen in maatschappelijke strijd lag en soms zelfs in het daadwerkelijk doden van je onderdrukker.
Profilering
Fysiotherapie is een relatief goedkope en onschuldige manier van medisch ingrijpen, in tegenstelling tot medicijngebruik of operatie. Het vertrouwt, met een beetje hulp, op de herstelmogelijkheden van het lichaam zelf.
Patiënten worden tegenwoordig met een veelheid aan klachten doorverwezen naar fysiotherapeuten. Daardoor is het specialisme van de fysiotherapeut, het bewegingsapparaat, uit beeld geraakt. Paulides denkt dat de beroepsgroep in het verleden onvoldoende duidelijk heeft gemaakt wie er geholpen kunnen worden. Hij vindt het de taak van de fysiotherapeut om aan te geven wanneer de klachten alleen verzacht en dus niet weggehaald kunnen worden. Door een duidelijker professionele profilering moet de fysiotherapie weer ten goede komen aan diegenen waarvoor het oorspronkelijk bedoeld was. Daarbij moet de medische noodzaak het aantal behandelingen bepalen en niet het gebrek aan geld. En voor sommige lichamelijke klachten moet de oplossing elders worden gezocht, in politieke strijd wellicht.