Lokaal Kabaal 17, april 1996
Auteur: Petra Schultz
Vluchtelingen vluchten uit hun geboorteland, tot zover is hun weg bekend. Minder bekend is dat velen de Nederlandse opvangcentra (OC) ook weer met onbekende bestemming verlaten. Uit het Leidse OC zijn de afgelopen 2 maanden 88 mensen vertrokken. Zij kwamen vooral uit landen die Justitie "veilig" heeft verklaard.
Het verblijf in Nederland wordt steeds slechter voor vluchtelingen. Het parlement wil dat zij voortaan niet maximaal 3, maar 5 jaar in de centra wachten op een definitieve beschikking. Uitplaatsing naar een woning in een gemeente is er niet meer bij voor mensen zonder vluchtelingenstatus. En voor vluchtelingen die Justitie wil uitzetten, maar voor wie er geen land is dat hen wil toelaten, bestaan er nog wel een andere plekken: de verwijdercentra in Ter Apel, Zoetermeer of Alphen aan den Rijn.
De doorstroming stokt al bij het OC. Onlangs onstond er onrust op het Leidse OC nadat de directeur had aangekondigd dat vluchtelingen niet meer drieënhalve maand, maar een nog onduidelijk aantal maanden langer moet wachten op doorstroming naar een Asielzoekerscentrum (AZC). Meer mensen zullen een afwijzing van hun asielverzoek ontvangen terwijl ze nog in het OC zitten.
Justitie wijst tegenwoordig het gros van de asielzoekers in eerste instantie simpelweg af. Dat verergert de onrust in de centra. Een zaak wordt pas echt bekeken als de vluchteling vervolgens in beroep gaat tegen die beslissing. "Het Bureau Regioplan, dat vorig jaar het asielbeleid bekeek, kwam tot de conclusie dat het beleid is om mensen lang in onzekerheid te laten en om procedures zo ondoorzichtig mogelijk te houden. Dat verklaart ook dat de wachttijden nog steeds even lang zijn, terwijl het aantal asielzoekers het afgelopen jaar nota bene met vijftig procent daalde", aldus journaliste Mirjam de Rijk.
Ook in Leiden zal de uitzichtloosheid van vluchtelingen toenemen na hun maandenlang verblijf op het centrum. De vluchtelingen schreven uit protest "no food" en "geen discriminatie" op borden.
Srilankanen
Een vluchtelingenstatus is nog maar moeilijk te verwerven. De 371 vluchtelingen op het OC weten dit maar al te goed. Ze horen van landgenoten hoe hun kansen liggen. Sri Lanka is een van de onlangs veilig verklaarde landen. De afgelopen 2 maanden kwamen 30 mensen uit Skri Lanka in het centrum aan en vertrokken er 27 "Met Onbekende Bestemming" (MOB), kinderen niet meegerekend. In dezelfde periode arriveerden 13 Pakistani in het OC, terwijl er 16 vertrokken. Een deel van hen die er al langer waren zijn dus ook vertrokken. Van de statenlozen zijn 9 "MOB gegaan". Uit de landen Somalië, Zaïre, Iran en Irak zijn elk 4 mensen MOB gegaan. Opvallend is dat 35 van de 88 MOB-ers vertrokken voordat ze een nader verhoor kregen. 14 mensen hadden wel een gesprek gehad met Justitie, maar nog geen antwoord op hun asielaanvraag. Van 20 mensen had Vluchtelingenwerk geen dossier. Van 19 mensen was hun asielverzoek afgewezen. Onderzoek van Vluchtelingenwerk moet uitwijzen "of het hier ging om kansloze, geschrokken of gefrustreerde asielzoekers." Onduidelijk is ook waar de MOB-ers heengaan. Misschien verdwijnen ze in de illegaliteit of vragen ze in een ander land asiel aan.
Vluchtelingenwerk
Anja de Gier, coördinatrice van Vluchtelingenwerk in het OC: "Vluchtelingen uit Skri Lanka, Pakistan en ook statenlozen worden vaak afgewezen. Ze maken weinig kans. Maar wie maakt wel kans tegenwoordig?" De Gier kan wel begrip opbrengen voor MOB-ers: "Vluchtelingen weten dat ze in eerste instantie afgewezen worden en dat ze hier lang moeten zitten voordat ze naar een AZC gaan. Ze horen ook dat de AZC's niet zoveel beter zijn dan de OC's."