Lokaal Kabaal 18, juni 1996
Auteur: Petra Schultz
De Fabel van de Illegaal en de Gezamenlijke Hervormde Diaconieën organiseerden op 14 mei een bijeenkomst over uitzettingen van uitgeprocedeerde Iraanse vluchtelingen. GroenLinks Leiden richtte enkele weken later een ondersteuningscomité op. Zal Leiden ook voor Iraniërs een Stad van Vluchtelingen blijven? Een interview met dominee Anton Dronkers van de Diaconieën.
Op de bijeenkomst waren 4 sprekers: Ahmed Pouri (Participating Refugees in Europe), Wim de Boer (GroenLinks), Bram Grandia (Raad van Kerken) en Peter van Schijndel (advocaat). Volgens Dronkers "heeft de indrukwekkende bijeenkomst duidelijk gemaakt hoe groot de spanningen onder Iraniërs zijn". Iraniërs leven in doodsangst sinds het ministerie van Buitenlandse Zaken meent dat het niet onverantwoord is uitgeprocedeerde vluchtelingen naar Iran terug te sturen.
Onzorgvuldigheden
Over het verhaal van advocaat Van Schijndel zegt Dronkers: "Het is belangrijk dat Van Schijndel vanuit zijn professionele ervaring vertelde over onzorgvuldigheden bij asielprocedures. Bij fouten is het van anderen dan Justitie afhankelijk of een zaak nog wordt rechtgezet." Zo heeft Van Schijndel een Iraniër uit het vliegtuig weten te houden. Justitie had al een toestel klaar staan voor de deportatie van zijn cliënt. Inmiddels is deze Iraniër als vluchteling erkend door Amnesty International.
Als de man wél was uitgezet, zou hij weinig hebben gehad aan de manier waarop de Nederlandse ambassade in Iran vluchtelingen na aankomst volgt: de zogenaamde monitoring. Van Schijndel: "Monitoring slaat nergens op. Vluchtelingen hebben in 99% van de gevallen geen geldig paspoort. Zij zullen alleen al daarom onmiddellijk na aankomst apart worden genomen. Ze worden dan ondervraagd op een plek waar ze uit beeld zijn van de Nederlandse ambassade. Wat denkt de ambassade dan nog te kunnen doen?" Mocht een vluchteling wel de gelegenheid krijgen rustig het vliegveld van Teheran te verlaten, dan is dat het einde van de monitoring. De ambassade zegt geen tijd te hebben om iemand verder te volgen.
Kerkasiel
Ook Bram Grandia, de laatste spreker op de bijeenkomst, heeft indruk gemaakt op Dronkers. Die vertelde over de eeuwenlange traditie van steun aan vluchtelingen door kerken. Grandia raadde de Leidse kerken aan na te denken over kerkasiel voor Iraniërs: "Het koninkrijk der hemelen valt nu eenmaal niet samen met het Koninkrijk der Nederlanden. Een kerkgemeente kan toevlucht geven omdat God een toevlucht moet zijn. De bedreigde mens, de vluchteling is heilig, niet de gemeente of de kerk. Wat doe je als Iraniërs om kerkasiel vragen?"
Dronkers voelt zich aangesproken: "Als dit vluchtelingenbeleid doorzet, krijgen we te maken met vluchtelingen die in hun wanhoop een beroep zullen doen op mensen die hun nek willen uitsteken. Daar zullen we ons op moeten voorbereiden. Kerkasiel is een mogelijkheid, maar het is niet meer dan een symbool van verzet. Het moet gebeuren, maar het lost niets op voor grote groepen vluchtelingen. Wel kan het een krachtig signaal zijn naar de politiek en kan het bijdragen aan de bewustwording van Nederlanders."
Een moeilijk punt blijft voor wie je kerkasiel organiseert. In eerste instantie denkt Dronkers aan gezinnen of vrouwen met kinderen die gevaar lopen bij uitzetting en die juridisch gezien nog enig perspectief hebben.
Verzet
"Leiden noemt zich Stad van Vluchtelingen", zegt Dronkers, "en heeft zich ook nadrukkelijk uitgesproken tegen de Koppelingswet. Verder heeft de stad een projectgroep voor de gezondheidszorg aan illegalen. Er is een duidelijke weerstand tegen het uitsluitingsbeleid van de landelijke overheid. Dan kunnen we ook om de zorgen van de Iraniërs niet heen. Nu moeten we een klimaat scheppen om hier verder aan te werken."
De Diaconie heeft inmiddels contact gelegd met de organisatie van het kerkasiel voor Zaïrezen in Amsterdam. De bewustwording zal volgens Dronkers pas plaatsvinden als het kerkasiel er is: "Bij scholen zie je ook dat er veel protest ontstaat als iemand uit hun midden met uitzetting wordt bedreigd."
GroenLinks
GroenLinks Leiden heeft op de ledenvergadering van 3 juni een ondersteuningscomité opgericht voor Iraanse vluchtelingen. De afdeling is tegen uitzettingen naar Iran. Het comité zit nog in de oprichtingsfase. Het is volgens GroenLinks-raadslid Yüksel Karakurt dan ook nog te vroeg om mededelingen te doen over de activiteiten.
De Raad van Iraanse Vluchtelingen en Migranten in Nederland organiseert vanaf 15 juni een twee weken durende sit-down-staking in de Pauluskerk in Rotterdam, als protest tegen de dreigende deportaties. Iedereen is welkom om zijn politieke en financiële steun te geven. Plaats: Mauritsweg 19-20. Meer informatie: 0654637380.