Lokaal Kabaal 19, september 1996
Auteur: Petra Schultz
Vier maanden na de bijeenkomst van De Fabel van de illegaal en de Hervormde Diaconie over uitzetting naar Iran gebeurt het onvermijdelijke. Ook in Leiden wordt een Iraans gezin met uitzetting bedreigd. Bang voor de Iraanse geheime dienst én voor de reactie van Justitie vertellen ze anoniem hun verhaal. Gelukkig hebben ze enige ondersteuning gevonden.
De Iraanse gezin behoort tot de Armeense christenen. Volgens Justitie loop je als christen geen gevaar in Iran, zolang je het tenminste niet openlijk belijdt. "Iran is een islamitische staat. Christenen worden gedwongen om als moslims te leven. Vrouwen moeten donkere hoofddoeken en lange donkere jassen dragen", aldus de tienerdochter van het gezin. De tiener, die nu een rode minirok draagt, haalt een pasfoto van zichzelf te voorschijn. Daarop lijkt ze veel ouder. Ze draagt een zwarte hoofddoek waar geen plukje haar onder uitsteekt. Precies zoals het moet. "Vindt u het leuk om dat bij 400 C te dragen?", vraagt ze.
Dominees vermoord
Haar moeder maakt zich zorgen over de toekomst van de Iraanse christenen. "Christenen met winkels moeten boven hun zaak met grote letters aangeven dat ze christen zijn. Net als de joden in de Tweede Wereldoorlog. Het verspreiden van de bijbel is verboden. Hoe kun je christen zijn als je je godsdienst niet mag belijden? Dan ben je toch geen christen meer? De Armeense christenen vormen van oudsher een minderheid in Iran. We hebben lange tijd onze eigen cultuur kunnen vasthouden. Maar nu worden mijn kinderen gedwongen de koran uit het hoofd te leren." De dochter: "Als we weigeren, worden we geslagen. Uit angst gaan andere mensen ook de koran leren. Zo wordt iedereen moslim."
Het Iraanse regime heeft in 1994 2 bekende dominees vermoord. Ze weigerden een handtekening te zetten onder een verklaring dat christenen geen problemen hebben in Iran. Volgens de dochter "lopen onbekende christenen minstens evenveel gevaar. Mijn vader kan ieder moment kan hetzelfde overkomen."
Ophangen
In Iran was algemeen bekend dat het gezin christelijke literatuur verspreidde. De vader heeft daarvoor nog in de gevangenis gezeten. De dochter: "Als ze hem nog een keer oppakken, weten ze dat hij niet naar hun verbod geluisterd heeft. Daarvoor hangen ze op straat mensen op. We durven niet veel over ons verleden in Iran te vertellen. Daardoor is het moeilijk om onze situatie duidelijk te maken aan degenen die ons asielverzoek beoordelen."
Ook in Leiden voelt het gezin zich onveilig. "De politie komt vaak langs bij vluchtelingen. Ze hebben onlangs een Bosnische man uit zijn woning gehaald. Ook zijn ze al 2 maal langs geweest bij een ander uitgeprocedeerd Iraans gezin. Uit angst is dat gezin nu nog maar weinig thuis", aldus de vader.
Hun eigen asielverzoek is afgewezen. Ze zijn daarop in hoger beroep gegaan. Toch dreigt deportatie: de uitslag van het hoger beroep moeten ze volgens de wet nota bene in Iran afwachten. Daartegen heeft het gezin bezwaar aangetekend. Half oktober wordt de uitspraak verwacht. Volgens de vader is dit hun laatste kans: "We gaan liever hier dood of in de gevangenis dan terug naar Iran."
Schaamte
Als het aan Martin Jacobs ligt, komt het met dit gezin niet zo ver. De afgelopen maanden heeft hij met diverse advocaten en politici gebeld. Iraniërs blijken nauwelijks kans te maken op een vluchtelingenstatus sinds hun land door Buitenlandse Zaken "niet onveilig" is verklaard. "De manier waarop beleidsmakers sollen met vluchtelingen, was voor mij de limiet. Ik kan mij als mens, als staatsburger en als christen absoluut niet vinden in dit beleid. Ik schaam me ervoor dat de Nederlandse staat ook namens mij recht spreekt", aldus Jacobs.
Een van de advocaten adviseerde hem een zwartboek te maken van onterecht afgewezen asielaanvragen van Iraniërs. Jacobs: "Een rechtbank wordt geacht een onafhankelijke uitspraak te doen. De rechters blijken echter partijdig te zijn, want ze volgen steeds de visie van Buitenlandse Zaken. De overheid kan het niet verkopen om te zeggen dat alle Iraniërs terug moeten. Vandaar dat ze voor de vorm allemaal afzonderlijk beoordeeld en teruggestuurd worden."
Justitie eist bij asielzaken dat vluchtelingen bewijzen op tafel leggen van het gevaar dat men in eigen land loopt. Jacobs: "Het hard maken daarvan is heel moeilijk. Je kunt niet naar Iran gaan en daar politiedossiers opvragen. Als dit gezin niet meer op een andere manier in Nederland kan blijven, hoop ik dat ze kerkasiel krijgen."