Lokaal Kabaal 21, februari 1997

Auteur: Ellen de Waard


Theaterstukken over George Jackson en illegale naai-ateliers

"Het systeem produceert zijn eigen verschoppelingen. En het voedt de minachting voor verdrukten", aldus de vermoorde Black Panther-voorman George Jackson. Over zijn leven en strijd is de aangrijpende theatervoorstelling "One 2 life" gemaakt. Over verschoppelingen gaat ook het stuk "Kakkerlakken", dat speelt in een illegaal naai-atelier. Twee aankondigingen.

"One 2 life" is geschreven en wordt gespeeld door het Vlaamse toneelgezelschap STAN. Jackson werd opgepakt wegens een kruimeldiefstal en in 1960 veroordeeld tot een soort levenslange gevangenisstraf. In de gevangenis ontpopte hij zich tot een van de belangrijkste woordvoerders van de Black Panthers, een radicale zwarte bevrijdingsorganisatie. Revolutie was volgens hem de enige weg naar een betere samenleving.

Hij werd keer op keer gestraft, omdat hij streed voor betere bajesomstandigheden en tegen het racisme en de dagelijkse vernederingen. "Zelfs nadat ik de helft van mijn leven in de gevangenis heb doorgebracht, berust ik nog niet. Niemand blijft onaangetast. Ik heb te lang gehongerd. Ik ben te vaak woedend geweest. Er is te vaak tegen mij gelogen en ik ben te vaak beledigd. Ik weet dat ze niet eerder tevreden zijn voordat ze me helemaal van de aardbodem hebben weggevaagd. Ik ben van zoveel racistische aanvallen het slachtoffer geweest dat ik mij nooit meer zou kunnen ontspannen", aldus Jackson in een van zijn brieven. Hij werd tijdens een gevangenisopstand in 1971 door een blanke gevangenisbewaarder vermoord. Vermoedelijk is er een val opgezet om van de immens populaire, maar voor de staat zeer onwelgevallige Jackson af te komen.

Politiek activisme

Eefke Saris is lid van STAN. Zij deed een groot deel van het onderzoek naar het leven van Jackson en selecteerde de teksten. "Wij houden ons al heel lang bezig met organisaties als de Black Panthers. We hebben vorig jaar ook een zogenaamde black history month gehouden, een programma met informatie over de politieke strijd van zwarten. Dit jaar willen we iemand uit de Verenigde Staten laten overkomen om lezingen te geven over politieke gevangenen." STAN-leden zijn ook actief voor Mumia Abu Jamal en andere politieke gevangenen. In 1996 werd er wereldwijd campagne gevoerd voor de vrijlating van Mumia, een zwarte journalist die al jaren in de dodencel zit. Er zijn bewijzen dat hij uit racistische motieven beschuldigd is van moord.

In 1996 is STAN 3 maanden in Oakland geweest, het voormalige hoofdkwartier van de Black Panthers. Daar is de voorstelling geschreven en ook opgevoerd. STAN vindt dat de analyse die de Panthers maakten over de maatschappij nog steeds relevant zijn. Dat vond de Volkskrantrecensente ook. Ze was geschokt door haar eigen constatering.

Kakkerlakken

De tweedeling tussen zwart en wit en arm en rijk wordt ook aan de kaak gesteld in "Kakkerlakken". Dit stuk is geschreven door de Turks-Nederlandse schrijver Saban Íl en wordt gespeeld door de eveneens Belgische multiculturele theatergroep Ceremonia. In "Kakkerlakken" staat het verlangen van illegale arbeiders naar een menswaardiger bestaan centraal. Ze zijn onzichtbaar voor de samenleving, staan nergens geregistreerd en zijn dus rechteloos. Ze ruiken echter de welvaart en doen alles om er iets van te kunnen proeven. In feite zijn ze de kakkerlakken van de samenleving, aldus Íl. Deze tragiek wordt in het theaterstuk gesitueerd in een illegaal naai-atelier waar de arbeiders een verjaardagsfeestje vieren. Dit loopt echter zwaar uit de hand.

Terug