Lokaal Kabaal 24, juli 1997

Auteur: Eric Krebbers

Rijpstra niet welkom in Vluchtelingenstad

De Fabel van de illegaal en andere betrokken bewoners van "Leiden, stad van vluchtelingen" hebben op 26 mei geprotesteerd tegen het bezoek van VVD-Tweede Kamerlid Jan Rijpstra aan Leiden. De partij-afdelingen van VVD, CDA, D'66, PvdA en GroenLinks hadden Rijpstra samen met staatssecretaris van onderwijs Netelenbos uitgenodigd voor een forumdiscussie over lokaal on derwijsbeleid in het Holtland College. Rijpstra mocht voorzitten.

Vlak voor de bijeenkomst deelden 2 actievoerders aan de ruim 100 aanwezigen een pamflet uit, getiteld "Jan Rijpstra niet welkom in Leiden Vluchtelingenstad". De volledige tekst daarvan vind je onderaan dit artikel. Gerard Bovens, de directeur van De Zijlbedrijven, opende de avond. Hij zei geschokt te zijn door het pamflet: "Ik was zelf bij de oprichting van de Vluchtelingenstad betrokken. Het idee daarachter is juist dat iedereen hier welkom is." Maar wat is de betekenis van een Vluchtelingenstad als niet alleen de vluchtelingen en vervolgden hier welkom zijn, maar ook de vervolgers? Vluchtelingenstad Leiden als vrijplaats voor mensenjagers?

Goed geregeld

Anderhalf uur na aanvang vielen 17 actievoerders de zaal binnen. Gewapend met fluitjes, pannendeksels, actieborden en een spandoek met de tekst "Free all refugees" wisten ze de bijeenkomst ruim een kwartier te verstoren. Ook probeerde een actievoerder een toespraak te houden, maar dat stuitte op boegeroep vanuit de zaal. De opgefokte staats secretaris Netelenbos probeerde de tekst uit de handen van de spreker te rukken. Dat mislukte; ze werd opzij gezet door een andere actievoerder. Verder sprongen voornamelijk de aanwezige officials van GroenLinks en de PvdA in de bres voor het belaagde VVD-Kamerlid. Ze probeerden de actievoerders de mond te snoeren. GroenLinks-raadslid Rianne Peeters schreeuwde: "Jullie moeten niet zeuren over uitsluiting! Het is hier met onze motie tegen De Koppelingswet goed geregeld! Wegwezen!" Een van de initiatiefnemers van die motie, PvdA-raadslid Hassan El Houari, viel haar bij. "In Leiden worden geen illegalen uitgesloten!", riep hij. Enkele dagen eerder werden bij politierazzia's in Leiden weer 20 mensen opgehaald. Kunnen raadsleden die dan zeggen dat het hier "goed geregeld" is, en dat er niet geprotesteerd moet worden, in de gemeenteraad voortaan niet beter bij de CD aanschuiven?

Verschuilen

Rijpstra zelf werd er emotioneel van, zei hij. "Dit is pure laster. Wat er in het pamflet staat, is absoluut niet waar." Alle uitspraken en meningen in het pamflet zijn echter afkomstig uit kranten, tijdschriften en notulen van de Tweede Kamer. Een zwaar geïrriteerde PvdA-wethouder Baaijens viel Rijpstra bij. "Normaal geloven jullie de kranten toch ook niet?", zei hij tegen de actievoerders. Eigenaardig dat journalisten kennelijk al jarenlang Rijpstra's mening verdraaien zonder dat hij daartegen in verweer gaat.

Een actie tegen zijn persoontje was Rijpstra naar eigen zeggen nog nooit overkomen. Hij meent midden in de samenleving te staan. "Ik heb zelfs met het Autonomen Front in Amsterdam gesproken, en met Inlia in Groningen. Als het echt waar is wat er in het pamflet staat, hoe kan het dan dat de SP en GroenLinks nog met me praten?" Dat vroegen de actievoerders zich ook af.

Uit de kranten en tijdschriften blijkt onder meer dat Rijpstra voorstander is van de repressiefste variant van de Koppelingswet, waarbij ge llegaliseerde kinderen zo snel mogelijk van school verwijderd moeten worden. Toen een van de actievoerders hem dat voor de voeten wierp, verschool hij zich en zei: "Er is wel onderwijs voor illegale kinderen." Inderdaad, maar dat is niet zijn verdienste, dat hebben actievoerende leraren bevochten tegen Rijpstra en andere extreem-rechtse beleidsmakers in.

Goldhagen

De solidariteit tussen bestuurders en politici onderling, ongeacht de politieke kleur, is oneindig veel groter dan die met de uitgeslotenen en vervolgden. Om Rijpstra in bescherming te nemen is men bereid samen de alledaagse realiteit glashard te ontkennen. Zelfs voor doorgewinterde actievoerders was dit een ongekende ervaring. Natuurlijk weten veel van de doorgaans goed ge informeerde politici best wat Rijpstra wil. Het is dagelijks te lezen in hun krant. In feite is de vertoning alleen uit te leggen als stilzwijgende medeplichtigheid aan de deportatiemachine. Er bestaat tegenwoordig nu eenmaal een brede politieke consensus dat Nederland vol is en dat de vluchtelingen en migranten er als eerste uitvliegen. Werkelijk voor hen opkomen betekent je carri re in gevaar brengen. Een interessant onderzoeksterrein voor Goldhagen. De Fabel heeft Bovens, Peeters en Baaijens een stapel kopieën van krantenberichten over Rijpstra gestuurd en schriftelijk om uitleg gevraagd. Peeters heeft als enige toegezegd te zullen reageren.

Toen de actievoerders huiswaarts gingen, zei PvdA-er Baaijens nog dat dit slecht was voor de Vluchtelingenstadcampagne. "Mensen als Rijpstra vormen geen bedreging", vertrouwde hij de actievoerders toe. Hijzelf zal inderdaad weinig last hebben van Rijpstra's plannen. De actievoerders konden volgens Baaijens gerust vertrekken, want ze zouden het "er" net over gaan hebben. Dat was vanzelfsprekend niet het geval. Iemand uit het publiek voegde de vertrekkende actievoerders nog toe: "We zitten hier voor de legale kinderen."

Geen diploma's voor illegale kinderen. Werkkampen met duizenden illegalen. Afschaffing van de humanitaire gronden voor verblijfsvergunningen. Razzia's bij woonhuizen. Criminaliteit bestrijden door migratie te beperken. Een greep uit de rechts-extremistische ideeën van VVD-Tweede Kamerlid Jan Rijpstra. Deze 'nette' broer van Janmaat plaatst zich met zijn schandalige uitspraken ver buiten de samenleving. Het is een schande dat deze witteboordendader wordt uitgenodigd door de grote partijen van Leiden Vluchtelingenstad om op te treden als voorzitter van een forum over lokaal onderwijsbeleid.

Rijpstra is namelijk een groot voorstander van De Koppelingswet, waarmee de regering onder meer alle tot illegaal gebombardeerde kinderen vanaf hun zestiende wil uitsluiten van onderwijs. Rijpstra is er fel tegen om deze kinderen nog de mogelijkheid te geven tenminste een diploma te halen. Ook uitzonderingen voor individuele kinderen wil hij niet, want "dan ondermijn je het hele systeem". Rijpstra vindt zelfs dat leraren hun illegale leerlingen bij de politie moeten gaan aangeven. De Leidse gemeenteraad heeft toch niet voor niets een motie aangenomen waarin men aan alle Leidse kinderen onderwijs garandeert, ook aan hen die Rijpstra wil uitsluiten?

Met De Koppelingswet gaat de overheid alle illegalen, ook kinderen, nog verder uitsluiten van medische zorg. Gevraagd naar zijn oplossing voor de medische problemen van illegalen pleitte Rijpstra voor een strenger opsporings- en uitzettingsbeleid. In Leiden gaat de politie met een speciaal overvalteam binnen een jaar 200 tot 800 bedrijven binnenvallen. Rijpstra vindt dat deze teams ook, zoals in Leiden al gebeurt, "privé-adressen moeten aflopen waarvan de gegevens van de bewoners niet kloppen". Ook thuis lopen illegale leerlingen tegenwoordig het risico opgehaald te worden.

Opgepakte illegalen en uitgeprocedeerde vluchtelingen moeten van Rijpstra "met duizenden" in meerdere "asielzoekerskolonies" opgesloten worden. Daar zou een nog strenger regiem moeten gaan heersen dan in uitzettingskamp Ter Apel "zodat illegalen aan den lijve ervaren dat zij weinig kans maken om in Nederland te blijven". In Ter Apel zitten ook kinderen. Rijpstra wil er dwangarbeid in de landbouw: "Deze mensen moeten met het oog op hun terugkeer weer een zekere mate van discipline ontwikkelen." In deze strafkampen moet van Rijpstra "alles gericht zijn op een snelle terugkeer". Toen hij eens Ter Apel bezocht en zag dat de bouw aan de speciale illegalenbajes vorderde, zei hij volgens een VN-journalist vergenoegd: "We komen iedere keer een stapje verder." Na een kort gesprekje met de directie, en zonder ook maar 1 vluchteling te hebben gesproken, concludeerde hij dat alles er "bijzonder humaan" aan toe ging en zoefde weer van het terrein in zijn blauwe Mercedes.

Rijpstra wil ook vluchtelingen met een tijdelijke verblijfsvergunning opsluiten in "aparte dorpen" met eigen bedrijfjes en gebedsruimten. Ze moeten van hem afgescheiden van de maatschappij leven om te voorkomen dat ze integreren. Vaders en moeders mogen niet aan gezinshereniging doen en hun achtergebleven kinderen dus niet laten over komen.

Twee jaar geleden deed Rijpstra de door en door racistische uitspraak dat "door de immigratie te beperken de criminaliteit krachtig kan worden bestreden." Volgens hem "is het onmogelijk gewone illegalen van criminele illegalen te onderscheiden. Je zult dus alle illegalen moeten opsporen." "Een gewone illegaal is een probleem", zei hij. Rijpstra wil illegalen, tegen internationale verdragen in, uitsluiten van het recht op rechtsbijstand. Hij noemt vluchtelingen vaak denigrerend "gelukszoekers", alsof het voor mensen uit arme landen verdacht is gelukkig te willen zijn.

"Het denken over terugkeer van asielzoekers staat pas aan het begin," zo dreigt hij. "We moeten ook de nare kanten van het uitzettingsbeleid waarmaken. Maar ik heb het al eerder gezegd: weten we in Nederland wel goed hoe dat moet?" Rijpstra wel. Hij wil de verblijfsvergunning op humanitaire gronden afschaffen, een status die wordt verleend aan afgewezen vluchtelingen die niet worden uitgezet omdat de situatie in hun land van herkomst onveilig is. Rijpstra wil zelfs volledig erkende vluchtelingen met een A-status terugsturen als hun land van herkomst door de regering weer veilig wordt geacht. Momenteel acht de overheid handelspartner Iran veilig en werpt uitgeprocedeerde vluchtelingen zo in de schoot van de Iraanse beulen. Ook wil Rijpstra nog meer bevoegdheden voor het Mobiel Toezicht Vreemdelingen om willekeurig auto's met migranten aan te houden en voor de Marechaussee om illegalen op te sluiten.

Rijpstra gaat verder regelmatig tekeer tegen de critici van het huidige keiharde vreemdelingenbeleid, zoals actievoerders, hulpverleners, kerken en zelfs gemeenten zoals Leiden. Critici doen volgens Rijpstra aan "kwalijke stemming makerij". Hij noemt het "gevaarlijk" als kerken uitgeprocedeerde vluchtelingen ondersteunen en proberen hen uit de klauwen van de deportatiemachine te houden. Deze ondersteuners "ondermijnen het Nederlandse rechtssysteem". En ze wekken volgens hem "valse hoop". Mensen als Rijpstra zullen immers niet rusten voor de laatste illegaal verdwenen is. "Hulporganisaties zouden zich moeten inzetten voor de terugkeer van de vluchtelingen". Ze moeten van Rijpstra dus collaboreren met de deportatiemachine.

Als betrokken bewoners van Leiden Vluchtelingenstad doen wij een beroep op de bezoekers en de organisatie van vanavond. Laten we uit solidariteit met onze tot illegaal gemaakte medebewoners van Leiden de avond beëindigen als Rijpstra het woord neemt. Of laten we minimaal uitvoerig met hem in discussie gaan over zijn uitsluitingspolitiek in het onderwijs. Want hoe lang blijven we zwijgend luisteren naar dit soort lieden? Hoe lang mogen zij voortgaan met het zaaien van haat en met het uitsluiten, opsluiten en deporteren van onze geïllegaliseerde stadsgenoten: jullie leerlingen, onze buren, onze vrienden en kennissen? De nieuwe Anne Frank woont gewoon in Leiden, bij u om de hoek.

De Fabel van de illegaal en andere bewoners van Leiden Vluchtelingenstad

(Citaten uit Trouw, de Volkskrant, het Dagblad van het Noorden, Vrij Nederland en Tweede Kamer-notulen)

Terug