Lokaal Kabaal 25, oktober 1997
Auteur: Petra Schultz
De Schone Kleren Kampagne (SKK) is een protestbrievenactie begonnen voor verbetering van de arbeidsomstandigheden in de Chinese kledingindustrie. Bezorgde consumenten kunnen aan de hand van een voorbeeldbrief aan de actie deelnemen.
Dat is hard nodig. Uit onderzoek van de staatsvakbond, zeker niet de meest kritische organisatie, blijkt dat het merendeel van de werkneemsters overwerk verricht, maar zelden extra betaald krijgt. Een kwart van de arbeidsters werkt zonder ongevallenverzekering. Een derde is wel eens bedreigd met ontslag. Er vinden regelmatig lichaamsonderzoeken en fouilleringen plaats, soms zelfs in aanwezigheid van andere arbeidsters. De helft heeft geen recht op zwangerschapsverlof en een derde heeft niet eens een arbeidscontract.
China is hard op weg om het grootste kleding-exporterende land ter wereld te worden. Er werken 15 miljoen mensen in de kleding- en textielindustrie. Internationale bedrijven vestigen zich in China vanwege de lage arbeidskosten. Zij hechten geen waarde aan arbeidsrechten of nemen daar slechts op papier enige verantwoordelijkheid voor. Een aantal daarvan zitten ook in Nederland: Makro, Puma, Disney, V&D, Marks & Spencer, Otto, Reebok, C&A, Nike, Adidas, Hennes & Mauritz en M&S mode.
Walt Disney
De SKK-campagne richt zich op C&A, Reebok en Walt Disney. Deze bedrijven hebben in reactie op de toenemende kritiek van consumenten een eigen gedragscode opgesteld. Dat geeft de campagne een aanknopingspunt. Het probleem is echter dat deze gedragscodes niet onafhankelijk gecontroleerd kunnen worden. Daarbij komt dat basisrechten als leefbaar loon en recht op vakbondsvorming vaak niet genoemd worden en dat de codes in erg vage bewoordingen zijn opgesteld. Naar eigen zeggen houden deze bedrijven zich minstens aan de nationale wet of doen het zelfs beter. In het geval van China biedt dit een aangrijpingspunt, omdat de nationale wet op zich niet slecht voor arbeiders is.
De SKK wil weten hoe deze westerse bedrijven hun gedragscodes vertalen naar de praktijk van China. Via de brievenactie stelt de SKK hen een aantal vragen. Hoeveel mensen werken er in uw bedrijf, welk loon wordt er uitbetaald, en wanneer? Hebben de arbeidsters een arbeidscontract, hoeveel uur moet gemiddeld gewerkt worden? Hoe oud is de jongste werknemer? Zijn er brandblussers en een nooduitgang? Bent u bereid een discussie aan te gaan met het lokale management over de vrijheid van organisatie? Hangt de gedragscode van uw bedrijf in het Chinees aan de muren in de fabrieken?
Informatie en protestbrieven bestellen? Schrijf naar de Schone Kleren Kampagne, postbus 11584, 1001 GN Amsterdam.