Lokaal Kabaal 25, oktober 1997

Auteur: Gerrit de Wit

Neo-kolonialisme

Vandana Shiva's kritiek op de Westerse groei-economie is niet mis. Onoplosbare milieuproblemen in Noord en Zuid, groeiende armoede in de Derde Wereld, en culturele verarming zijn onlosmakelijk verbonden met een steeds toenemende productie en consumptie. Volgens Shiva, een van de auteurs van "De armoedige levensvisie van het rijke Westen", is de wortel van het kwaad de Westerse kijk op het leven. Daarin is nauwelijks plaats voor de diversiteit van de natuur en de sociale verbanden. Het duidelijkst komt dit volgens haar aan het licht bij de starre Westerse en door mannen overheerste wetenschap, die geen oog heeft voor de complexe samenhangen in de natuur en de gedetailleerde kennis van de inheemse volken. Shiva noemt wetenschap en economische groei dan ook "kolonialisme in een nieuw jasje".

Een andere vorm van kolonialisme is volgens Shiva de ontwikkelingshulp, die vooral in het belang is van de Westerse elite. Men heeft uitgerekend dat iedere dollar aan ontwikkelingshulp 3 dollar aan handel voor de geïndustrialiseerde wereld voortbrengt.

Shiva laat zien hoe in het Zuiden talloze mensen, met name vrouwen, zich losmaken van het geloof in de markteconomie. Hoe ze demonstreren tegen corrupte regeringen die multinationals vrij spel geven en hen verdrijven van hun grond. En hoe ze zich praktisch inzetten voor een kleinschalige zelfvoorzienende economie. Spiritualiteit is hierbij een kernwoord. Shiva depolitiseert dit begrip niet, maar gebruikt het in haar strijd.

In het boek worden Shiva's artikelen afgewisseld met die van 3 Nederlandse auteurs. Die schrijven over boerenverzet in de Derde Wereld, eco-feminisme en spiritualiteit, en schaalvergroting in de Nederlandse landbouw.

De armoedige levensvisie van het rijke Westen, Vandana Shiva e.a. Uitgeverij: Ten Have, ƒ 24,90. ISBN: 90-259-4679-8.

Terug