De Fabel van de illegaal 26, december 1997

Auteur: Petra Schultz

Fascisme zonder fascisten

Herman Verbeek verzet zich tegen een maatschappij waar het geld regeert "ten koste van arbeid, aarde en armoede". Hij beschrijft de gevolgen van 'ons' maatschappelijk systeem: verkeersslachtoffers, gehaastheid, genenmanipulatie, gekke koeienziekte en schuldencrisis in het Zuiden.

De milieuvernietiging speelt een grote rol in Verbeeks boek. Zo vertelt hij dat het westen 85% van het energieverbruik en de vervuiling veroorzaakt. Het verbruik moet nog ieder jaar groeien, anders gaan de bedrijven kapot. "Er zijn geen Hitlers nodig en geen Stalins. Die zouden maar storen. Als het proces totaal-totalitair is, dan zonder totalitaristen. Een soort fascisme zonder fascisten. Een anoniem, dwingend, autonoom, dynamisch proces, waarin allen gevangen zijn."

Het systeem bevestigt zichzelf. Wie rijk is wordt rijker en wie arm is armer. Dat beschrijft Verbeek aan de hand van de situatie van boeren in Noord en Zuid. Zij krijgen een schijntje van wat de consument betaalt. Bij brood krijgt de boer 5%, bij een kop koffie 1% en bij patat, in het ergste geval, 0,5% van de verkoopprijs. "Geld is als hete lucht, het stijgt omhoog naar die boven zijn."

Twaalf van de 16 teksten zijn radiovoordrachten. Waarschijnlijk hierdoor zijn de teksten betrekkelijk kort en eenvoudig gebleven. Dat maakt het tot een prettig leesbaar boek, vooral voor mensen die over deze onderwerpen nog niet zoveel gelezen hebben.

Tegen de tijdgeest, Herman Verbeek. Uitgeverij Dabar-Luyten, ƒ 19,50. ISBN 9064163197

Terug