De Fabel van de illegaal 29, mei/juni 1998
Auteur: Ellen de Waard
(Boekrecensie)
Inspirerende Surinaamse activiste
De Surinaamse Asta Elstak (1917-1994) zette zich onvermoeibaar in voor het wel en wee van haar landgenoten. Dat blijkt uit haar onlangs verschenen biografie. Ze bracht haar leven afwisselend door in Suriname, Nederland en Nederlands-Indië. In de jaren 50 speelde ze een centrale rol in het verenigingsleven in Paramaribo. Ze liet zich kennen als een volstrekt onafhankelijke vrouw en stortte zich met hart en ziel in haar werk bij het departement Volksvoorlichting en Volksontwikkeling. Ook op persoonlijke titel zette ze zich in voor de lagere sociale klassen. Ze schroomt niet hoogopgeleide Surinamers van koloniaal gedrag te beschuldigen. Elstak kwam vooral op voor kinderen en vrouwen en richtte de eerste crèche van Paramaribo op. Ze stak daar zelfs haar eigen spaargeld in.
Eind jaren 60 rommelde het in de Surinaamse politiek en de corruptie werd steeds groter. Elstak vertrok naar Nederland. Ze raakte hier betrokken bij de CPN en werd zich bewust van haar positie als Surinaamse vrouw in Nederland. Elstak trad in dienst van de Federatie van Welzijnsinstellingen voor Surinamers en werd ook aktief in de bewegingen tegen apartheid en racisme en in organisaties als Surinaamse Vrouwen Bijlmermeer.
De politieke en economische situatie in Suriname bleef zich verslechteren. Elstak stuurde geld en spullen naar haar noodlijdende familie en kennissen, en naar sociale instellingen in Suriname. Ook na haar pensioen bleef ze de stuwende kracht achter diverse initiatieven en richtte nog de Stichting Landelijke Organisatie Surinaamse Ouderen op. Ze ageerde tegen het militaire regime en de burgeroorlog. Haar voornemen om haar laatste levensjaren in Suriname te wonen stelde ze steeds uit. Nadat ze in 1994 in Nederland was gestorven, moest Suriname het zonder deze inspirerende vrouw stellen. Een groot verlies.
Asta Elstak, s'ma oso lanteri (de lamp in andermans huis), Sylvia M. Gooswit. Uitgeverij: stichting Surinaamse Vrouwen Bijlmermeer, ƒ 20,-. ISBN: 9080411213.