De Fabel van de illegaal 33, februari/maart 1999

Auteur: Petra Schultz


Tweede Kamer akkoord met deportatie Iraniërs

Eind 1997 werden de deportaties van afgewezen Iraanse vluchtelingen stopgezet. Onlangs besloot een meerderheid van de Tweede Kamer dat Iran nu veilig genoeg is en dat de uitzettingen hervat kunnen worden. Ook het protest hiertegen komt alweer op gang. Het Steunpunt Kerkasiel Iraanse Asielzoekers (SKIA) denkt aan vrijsteden voor Iraniërs. Op Vluchtelingenwerk en Amnesty hoeven de bedreigde vluchtelingen niet meer te rekenen. Ze zijn niet meer tegen uitzettingen naar Iran en hebben een akkoord gesloten met justitie om een deel van de Iraniërs te redden.

Buitenlandse Zaken beweert in haar nieuwe ambtsbericht dat Iran veilig genoeg is voor uitzettingen, hoewel men toegeeft dat de situatie in Iran niet tot optimisme mag stemmen. De uitzettingen zullen in praktijk nog even op zich laten wachten. Iran wil namelijk geen reisdocumenten afgeven voor Iraniërs die onvrijwillig terugkeren. Binnenkort gaat een missie van Buitenlandse Zaken en de IND naar Iran om dit 'recht' te trekken.

De onwelwillende houding van Iran vloeit voort uit woede over de behoefte van de Nederlandse regering om uitgewezen vluchtelingen in Iran voor de veiligheid te blijven volgen. Dat heet monitoring. In 1997 heeft Justitie de uitzettingen gestopt omdat Iran de monitoring onmogelijk maakte. Inmiddels heeft de Nederlandse regering vastgesteld dat het volgen niet meer nodig is.

Een deal met Vluchtelingenwerk

De Kamer heeft voorgesteld om Iraniërs die meer dan 3 jaar in Nederland zijn een verblijfsvergunning te geven. Staatssecretaris Cohen zal een voorstel maken. Ook hebben Vluchtelingenwerk en Amnesty een akkoord gesloten met Justitie over de herbeoordeling van Iraanse asielverzoeken uit 1994, 1995 en 1996. Toen zouden Iraanse asielverzoeken onzorgvuldig zijn beoordeeld wegens werkdruk bij de IND. Amnesty en Vluchtelingenwerk gaan een commissie instellen die bij de IND dossiers zal indienen die onzorgvuldig behandeld zijn. Volgens Vluchtelingenwerk gaat het om 2000 afgewezen vluchtelingen, volgens het persbureau GPD om 100. Mogelijk doelde het persbureau op het aan val vluchtelingen dat daadwerkelijk kans maakt op een verblijfsvergunning. De twee organisaties hebben verklaard niet meer tegen uitzettingen naar Iran te zijn. Vluchtelingenwerk zal waarschijnlijk ook geen kerkasiel meer organiseren. Dat deed men eerder wel.

Vluchtelingen Organisaties Nederland (VON) is het niet eens met de herbeoordeling en vindt "dat het onvermogen van de IND nu niet aan de betrokken asielzoekers mag worden toegerekend. Zij wachten immers al jaren in de centra op een beslissing. Deze personen dienen onverwijld een vergunning tot verblijf te worden verstrekt."

Tijdens het kerkasiel in 1997 werd aan SKIA een deal voorgelegd. SKIA zou een deel van de Iraniërs via een selectiecommissie mogen redden, wanneer men zich niet langer zou verzetten tegen de uitzetting van de rest. SKIA heeft daar vanzelfsprekend niet aan meegewerkt. Uitzettingen naar een onveilig land zijn niet te rechtvaardigen. SKIA-lid De Fabel van de illegaal wijst daarbij sowieso iedere deportatie af, omdat de organisatie voor open grenzen strijdt.

Vrijsteden

Volgens SKIA blijkt uit de recente moorden op schrijvers en oppositieleiders in Iran dat het land niet veilig is. Het is geen geruststelling dat de daders zijn opgepakt. Ze bleken leden te zijn van de Iraanse geheime dienst. Bovendien zijn ze inmiddels weer op vrije voeten.

In Iran woedt een machtsstrijd tussen het kamp van de nieuwe president Khatami en de oude garde. Deze machtsstrijd maakt Iran er niet veiliger op. SKIA blijft dan ook onverkort achter de eis "geen uitzettingen naar Iran" staan.

SKIA reageert in haar recente nieuwsbrief op het ambtsbericht, evenals de advocaat Van Zundert. Het amtsbericht staat zoals vanouds vol met understatements, halve waarheden en tegenstrijdigheden. Iran zou niet aan de minimale voorwaarden voor een rechtsstaat voldoen, als Buitenlandse Zaken. Maar tegelijkertijd meent men dat "Iraniërs bij terugkeer in de regel niet te maken zullen krijgen met de zwakke punten in het rechtssysteem."

In verband met de dreigende uitzettingen heeft SKIA diverse kerken verzocht om mee te werken aan een vrijsteden-plan. Iraniërs zouden in 6 steden bescherming moeten kunnen genieten, geholpen door een netwerk van kerken en andere organisaties. Het gaat niet om opvang op zich, maar om een openlijk protest tegen de uitzettingen.

Een tribunaal

Ergens in de zomer van dit jaar zal in Den Haag een tribunaal plaatsvinden over het Iraanse regime. Dat wordt georganiseerd door meer dan 50 democratische Iraanse organisaties uit meer dan 10 landen. Internationaal bekende advocaten hebben hun medewerking al toegezegd. Het tribunaal zal het Iraanse regime op 5 punten beoordelen: de situatie van vrouwen, de massa-executies van politieke gevangenen, volkerenmoord, schendingen van rechten van kinderen, en onderdrukking van sociale vrijheden.

Terug