De Fabel van de illegaal 34, mei/juni 1999
Auteur: Gerrit de Wit
Bij iedere uitzending van het Radio West-programma "Het gesprek van de dag" komt een actueel onderwerp aan de orde, zoals de ontvoering van PKK-leider Öcalan en de hongerstakingen van "witte illegalen". Luisteraars kunnen direct telefonisch reageren. Met de regelmaat van de klok komen bellers met racistische kletspraat op de proppen, ongehinderd door presentator Hans Pars.
Enkele voorbeelden. In de uitzending van 5 februari mag Pieter de Jong zijn zegje doen. Hij is op dat moment nog Staten-lid in Zuid-Holland voor de extreem-rechtse CD. Hij klaagt er uitgebreid over dat hij niet welkom is op de afscheidsbijeenkomst van niet-herkozen Statenleden. Hij zegt dat de media de CD doodzwijgen, maar complimenteert Radio West omdat die zijn soort opvattingen ook uitzendt. De Jong: "Nederland glijdt af naar een dictatuur. Die buitenlanders mogen demonstreren tegen bevriende mogendheden. Daar wordt niks aan gedaan. En iedere Nederlander die niets op zijn geweten heeft en gekozen is en een afscheidsrede wil houden, die wordt verboden om in het Koninkrijk der Nederlanden te spreken."
"Opsodemieteren"
De uitzending van anderhalve week later gaat over Öcalan en de bezetting van de Griekse ambassade. "Ze komen allemaal hier naar toe om te demonstreren en rottigheid uit te halen. Dadelijk krijg je weer de Zuid-Molukkers. Het draait allemaal weer op rellen en rotzooi uit. Laat ze dat lekker doen in hun eigen land. Dan hebben wij er hier geen last van. En laat ze allemaal maar lekker opsodemieteren naar de troep waar ze vandaan komen", meent een zekere Van Stralen.
Op 19 februari doet ene Wassenaar zijn zegje. Hij is sympathisant van de CD of CP'86. "Het zou zo verschrikkelijk zijn dat er in Turkije zoveel partijen weggepest worden. Nou ken ik nog wel een land, heel dichtbij, waar ook een paar partijen zijn weggepest, als je begrijpt wat ik bedoel." Inbeller Jansen pleit voor het gebruik van waarschuwingsschoten tegen Koerdische demonstranten. "Als ze er één of twee in de knieën schieten, dan is het afgelopen. Ik ben geen racist. Ik ben een oude commando, jaren in Indonesië geweest."
"Allemaal opruimen"
In de uitzending van 18 maart over de hongerstakende "witte illegalen" beklagen veel inbellers zich over "de buitenlanders". Ze vinden dat ze zich maar dood moeten hongeren. De heer Verkerk pleit ervoor om de illegalen "eruit te ranselen". En mevrouw Duursma vindt "dat al die mensen weg moeten, allemaal opruimen." Ongestoord kan iedereen uitspraken doen die "buitenlanders" beledigen en vernederen. Een heel enkele keer belt iemand die alle beledigende opmerkingen spuugzat is. Mevrouw de Boer: "Dat ontzettend zielige gedoe van al die mensen die allemaal vinden dat ze tekort komen. Ik heb het gevoel dat ze een nogal rechtse inslag hebben. Ze zeggen allemaal dat ze niet racistisch zijn, maar tegelijk moeten de buitenlanders het land uitgeranseld worden. Echt termen waarbij ik sterk aan de Tweede Wereldoorlog moet denken." De heer Groen valt haar bij en geeft Pars op zijn donder: "Ik begrijp niet waarom u mensen de gelegenheid geeft zulke liefdeloze, onrechtvaardige en onzinnige taal uit te slaan. Het is schandalig dat dit soort dingen gezegd worden. U moet geen onrust kweken. U doet aan politieke agitatie."
Tegengas
De Fabel van de illegaal schreef een protestbrief aan presentator Pars en aan de directie van Radio West. "Natuurlijk bestaan er in onze samenleving racistische opvattingen, maar de vraag is of die zo uitgebreid en onbeperkt geventileerd moeten kunnen worden als in uw programma het geval is. U hebt als programmamaker een eigen verantwoordelijkheid, waarbij u zich niet kunt verschuilen achter "de mensen" die "nu eenmaal" dit soort opvattingen hebben."
Radio West-directeur Jack Kroes: "In ons bedrijfsstatuut staat nadrukkelijk dat wij alle uitingen van racistische of fascistische aard van de zender zullen weren." Hij wees erop dat deze bepaling "nogal eens op gespannen voet staat met de platformfunctie". Hij zegde toe om bij "heikele onderwerpen" te zullen "zorgen voor voldoende tegenvuur". Verder stelde hij doodleuk dat Radio West "het verdwijnen van extreem-rechts uit de bestuurlijke organen in ons uitzendgebied voor een gedeelte op zijn conto kan schrijven". De Fabel kan zich niet voorstellen dat "Het gesprek van de dag" daaraan heeft bijgedragen.
Met dank aan Eric Zwitser