De Fabel van de illegaal 36, september/oktober 1999
Auteur: Eric Krebbers
Begin maart 1999. Twee groepen witte illegalen zijn al ruim een maand in hongerstaking. Ze eisen een generaal pardon voor alle witte illegalen. De burgemeesters van de 4 grote steden besluiten een onafhankelijke commissie in te stellen. Die zou staatssecretaris Cohen gaan "adviseren" over de legalisering van witte illegalen. Inmiddels is het een half jaar later. De commissie van burgemeesters kan nog steeds niet bogen op enig resultaat. Of het moest zijn dat men de hongerstaking heeft weten te breken.
Begin juli schreven de burgemeesters een brief aan staatssecretaris Cohen. Daaruit bleek dat men het overgrote deel van de witte illegalen al bij voorbaat wil afschrijven. De burgemeesters willen geen dossiers in behandeling nemen van witte illegalen met een of meer "contra-indicaties", zoals uitzetting, het verstrekken van onjuiste gegevens, het bezit van valse documenten en criminele antecedenten.
Percentages
Een aantal weken later drongen de witte illegalen het stadhuis van Amsterdam binnen en eisten uitleg van loco-burgemeester Van der Aa. In een openbare bijeenkomst de week daarop legde Van der Aa uit hoe men, in overleg met Justitie-ambtenaren, tot de "contra-indicaties" was gekomen. De burgemeesters hadden de informatie van enkele tientallen witte illegalen-dossiers in de computer gestopt, aldus Van der Aa. Samen met de Justitie-ambtenaren hadden ze er vervolgens diverse "contra-indicaties" op los gelaten om te zien hoeveel witte illegalen er dan over zouden blijven. En zo was men uiteindelijk gezamenlijk tot de keuze van de 4 "contra-indicaties" gekomen.
Maar, zo werd verbijsterd gevraagd, om hoeveel mensen gaat het dan? Daarop wilde Van der Aa geen precies antwoord geven. Hij ontkende dat slechts 5% van de witte illegalen geluk zou hebben, maar wilde zich niet uitspreken over het percentage van 20%. "We begrijpen dat de mensen die aan de verkeerde kant van de streep komen te staan, teleurgesteld zullen zijn. Maar u moet begrijpen dat we niet veel meer kunnen doen", zei Van der Aa.
Pech gehad
De burgemeesterscommissie bleek volstrekt cijfermatig te werk te zijn gegaan. De witte illegalen moesten maar niet teveel zoeken achter de keuze van de "contra-indicaties", zei Van der Aa. Hij gaf eerlijk toe dat het inderdaad niet was te rechtvaardigen dat een arbeider die hier 20 jaar keihard heeft gewerkt, nu wordt afgewezen omdat hij een keer is uitgezet door de politie. En dat zijn collega met minder pech wel mag blijven. Maar u moet begrijpen, zo zei de loco, we mogen niet meer mensen helpen. De witte illegalen waren woest. De commissie had immers steeds gesuggereerd dat men op humane en onafhankelijke en wijze zou adviseren om de vastgelopen haarkloverij van de politiek te omzeilen.
Van der Aa liet verder doorschemeren dat de witte illegalen die niet door zijn "contra-indicaties" worden getroffen, mogen rekenen op een positief advies van de commissie en dus op een verblijfsvergunning. Hij suggereerde verder nog dat het doornemen van de resterende dossiers op de "mate van inburgering" slechts een formaliteit was, die eenvoudig binnen een maand geklaard zou kunnen worden.