De Fabel van de illegaal 37, januari 2000
Auteur: Eric Krebbers
Euthanasie, het vergeten hoofdstuk
Als er over Nederlandse concentratiekampen in de Tweede Wereldoorlog gesproken wordt, gaat de aandacht al snel naar Westerbork. Maar er zijn in totaal 5 concentratiekampen geweest. Naast Westerbork waren er ook kampen in Ommen, Amersfoort, Vught en Schoorl. In zijn boek "De 5 concentratiekampen in Nederland 1940-1945/Het vergeten hoofdstuk" gaat Binjamin Heyl gedetailleerd in op de regimes en de dagelijkse verschrikkingen in de kampen. Het wordt duidelijk dat de terreur en de haat tegen joden, roma, linksen, homo's en jehova's zeker niet alleen aan de Duitse bezetters moet worden toegeschreven. Een niet gering aantal Nederlandse mannen droeg, toen men eenmaal de kans kreeg, met overduidelijk plezier een steentje bij aan de systematische vervolging van de minderheden en politieke tegenstanders.
In het tweede deel van zijn boek, getiteld "Het vergeten hoofdstuk", behandelt Heyl de ontwikkeling van de euthanasieprogramma's in nazi-Duitsland. In totaal werden vanwege bezuinigingen en rasveredeling meer dan 100.000 gehandicapten en bejaarden, maar bijvoorbeeld ook zwaargewonde militairen gedood. Ze werden gezien als "Untermenschen", "levensonwaardig leven" en "nutteloze eters".
De gedachten van de lezer van het boek zullen onvermijdelijk afdwalen naar de huidige Nederlandse euthanasiegolf. Hoewel in veel aspecten onvergelijkbaar, zullen enkele van de denkwijzen en ontwikkelingen van toen de lezer toch bekend voorkomen. Met name het steeds verder uitbreiden van de groep slachtoffers, wanneer het doden van mensen eenmaal toegestaan is. Uit Heyls verhaal blijkt ook dat men indertijd argumenten voor euthanasie hanteerde die in sommige gevallen sterk doen denken aan de huidige.
Anders dan tegenwoordig waren veel christenen toen niet tegen euthanasie. Heyl toont uitgebreid aan dat de "rassenhygiënische" praktijken regelmatig op christelijke bijval konden rekenen. Het is jammer dat hij zich beperkt tot de discussie in religieuze hoek. Er waren immers ook veel socialisten en feministen die niet vies waren van bevolkingspolitieke maatregelen. Iets voor een volgend boek?
De vijf concentratiekampen in Nederland 1940-1945/Het vergeten hoofdstuk, Binjamin Heyl. Uitgeverij: ServicePost, ƒ 24,95. ISBN: 90565308809.