De Fabel van de illegaal 50/51, voorjaar 2002
Auteur: Harry Westerink
Patriarchaal geweld
Turkay Saki is in 1965 in Turkije geboren. Als vierjarig kind van arbeidsmigranten kwam ze met haar ouders in 1969 naar Nederland. Tot 1986 woonde ze legaal in Nederland, bij haar ouders. Ze ging hier ook naar school. In 1986, toen ze 21 jaar was en haar ouders inmiddels naar Turkije waren teruggegaan, ging ze daar op vakantie heen. Ze was van plan om na de vakantie gewoon weer terug te keren naar Nederland. Door haar ouders echter werd ze tegen haar wil uitgehuwelijkt aan een rijke en politiek machtige man. Ze mocht van haar ouders en echtgenoot niet meer naar Nederland terugkeren. Turkay kreeg tijdens haar huwelijk 3 kinderen, die inmiddels 14, 9 en 8 jaar oud zijn. Het huwelijk was een grote ramp. Ze werd door haar man voortdurend lichamelijk en geestelijk mishandeld. Het lukte haar met veel moeite om in 1999 van hem te scheiden. Veel mannen hielden haar man voor en tijdens het proces de hand boven het hoofd, hoewel zijn geweld niet te ontkennen viel. Turkay moest in haar eentje opboksen tegen deze solidariteit van "mannen onder elkaar".
Na de echtscheiding bleef haar ex-man haar mishandelen. Daarom verhuisde Turkay met haar kinderen een aantal keer, vanzelfsprekend zonder hem in te lichten. Zo dacht ze aan hem te ontkomen. Steeds echter wist hij haar te achterhalen. Als invloedrijk politicus heeft hij overal in de samenleving vrienden zitten die in ruil voor wederdiensten wel allerlei vuile zaakjes voor hem willen opknappen. Weer kreeg ze te maken met de macht van "mannen onder elkaar". Uiteindelijk ging Turkay bij een krant in de miljoenenstad Istanboel werken. "Nu zal hij me wel niet meer kunnen vinden", dacht ze, "met zoveel mensen om me heen". Maar opnieuw achterhaalde en bedreigde hij haar.
Vluchten uit Turkije was haar enige uitweg. In 2001 ging ze met haar kinderen naar Nederland, dat ze als haar redding zag. Ze spreekt prima Nederlands en ze kende de Nederlandse samenleving nog van vroeger. Om de reis te kunnen betalen had ze jarenlang geld gespaard. Ze ging bij haar zus wonen, in het oosten van het land. Daar had ze vroeger ook gewoond. Haar ex-man bleek haar opnieuw te kunnen vinden en dreigde haar hier mores te komen leren. "Ook in Nederland heeft mijn ex-man politieke vrienden zitten. Daardoor kwam hij me op het spoor".
Toen ze in september 2001 het Fabel-spreekuur bezocht, was Turkay op zoek naar een onderduikadres waar ze onvindbaar zou zijn voor haar ex-man. Fabel-medewerkers vroegen vrouwenopvanghuizen of er voor Turkay en haar kinderen plaats was. Maar ze was illegaal en daarom maakte ze geen kans. Hoewel Turkay met documenten van vroeger - die ze intussen bij de vreemdelingenpolitie had kunnen bemachtigen - kon aantonen dat ze bijna 20 jaar legaal in Nederland had gewoond, moest ze nu toch weer een aanvraag indienen voor een verblijfsvergunning. Gelukkig kon ze met haar kinderen intrekken bij een vriend in de Randstad. Eindelijk kwam er meer rust in haar leven. Haar kinderen gingen weer naar school en ze voelde zich gelukkiger.
Maar opnieuw wist haar ex-man haar te vinden. Deze keer ontvoerde hij zelfs haar twee jongste kinderen, omdat hij vond dat die bij hem hoorden en omdat Turkay geen goede moeder zou zijn. Hij wilde met de kinderen naar Turkije gaan. Na inschakeling van Interpol en een internationale klopjacht werd hij in Griekenland aangehouden. Het lukte Turkay om bij instellingen geld te krijgen voor de reis naar Griekenland. Daar kreeg ze haar kinderen terug. En nog was het niet afgelopen. Na enige tijd vernam ze dat haar ex-man in Turkije een proces had aangespannen om de voogdij over de kinderen te krijgen. "In Turkije wint de man het in dit soort processen vrijwel altijd van de vrouw", aldus Turkay. En inderdaad, hij heeft nu na een schandalig schijnproces van de rechter de voogdij over de kinderen gekregen. Turkay werd pas voor de rechtszaak opgeroepen toen die al bijna voorbij was, zodat ze zich nauwelijks meer kon verdedigen.
Haar ex-man loog er flink op los. Zo zou Turkay haar kinderen vanuit Turkije naar Nederland hebben ontvoerd. Maar op de door hem genoemde datum van die zogenaamde ontvoering bevond Turkay zich al een tijd in Nederland, zaten haar kinderen hier gewoon op school en had ze al diverse keren het Fabel-spreekuur bezocht. Haar ex-man toonde de rechter een valse verklaring van een school in Turkije waaruit moest blijken dat de kinderen daar toen naar school gingen. Omdat haar ex-man de voogdij heeft gekregen, kan hij de kinderen nu makkelijker op legale wijze bij Turkay wegnemen. Daarom is ze nu op zoek naar een nieuw schuiladres dat haar ex-man hopelijk nooit zal weten te achterhalen.