De Fabel van de illegaal 58, mei/juni 2003
Auteur: Harry Westerink en Latifa El-Harrak
(Uit de illegaliteit- column)
Op de vlucht voor eerwraak
Fatima is een stateloze Palestijnse vrouw. Voor haar eigen veiligheid wil ze niet dat hier haar echte naam wordt genoemd, en ook niet haar land van herkomst. Ze is geboren in een Palestijns vluchtelingenkamp. Haar moeder en zus zetten haar onder druk om te trouwen met een broer van haar zwager. Toen haar vader en andere familieleden er achter kwamen dat ze tegen hun wil in getrouwd was, werden ze zo boos en agressief dat Fatima met haar man naar Nederland moest vluchten. Hier begon ook haar man met bedreigingen. Hij mishandelde Fatima. Haar vader en andere familieleden bleven haar telefonisch en schriftelijk bedreigen. Men wilde hen allebei vermoorden uit eerwraak. Haar man vluchtte daarom weer door naar een ander land. Fatima loopt bij terugkeer het risico dat haar vader en andere familieleden haar weten op te sporen, door de grote sociale controle die daar heerst.
Omdat haar man was gevlucht, moest Fatima bij haar broer intrekken, het enige familielid dat in Nederland woont. Ze diende een aanvraag in voor een verblijfsvergunning "wegens klemmende redenen van humanitaire aard". Die aanvraag werd afgewezen, evenals een bezwaarschrift tegen de afwijzing. In 2002 ging haar advocaat daartegen in beroep. Eerwraak is verboden, maar uit verklaringen van deskundigen tijdens de rechtszaak werd duidelijk dat daartegen van de kant van de autoriteiten in haar land "geen reële en adequate bescherming" verwacht mag worden.
Fatima heeft geen vaste inkomsten. Daarom vroeg het spreekuurteam van De Fabel van de illegaal voor haar bij de gemeente Leiden een zogeheten IVV-uitkering aan. Dat is een speciale Leidse regeling die is ingesteld om de gevolgen van de Koppelingswet te omzeilen door aan sommige mensen zonder verblijfsvergunning toch een bijstandsuitkering toe te kennen. Illegaal gemaakte mensen die "in bijzondere schrijnende omstandigheden" verkeren, kunnen voor zo'n uitkering in aanmerking komen. De ervaring van De Fabel van de illegaal bij het indienen van zulke aanvragen leert wel dat het criterium van "schrijnendheid" behoorlijk restrictief wordt toegepast. Je moet al jarenlang in Leiden wonen en wel heel erg ziek, arbeidsongeschikt, dakloos en hongerig zijn om van de gemeente een positieve beslissing op je IVV-aanvraag te krijgen. Fabel-spreekuurmedewerkers proberen de gemeente ervan te overtuigen dat de situatie van Fatima voldoende schrijnend is om haar een uitkering toe te kennen. De aanvraag is nog in behandeling.