De Fabel van de illegaal 59, zomer 2003
Auteur: Gerrit de Wit
Homoseksualiteit vervolgd
Tiemon Hofman (1925-1997) was een Groningse jongen die in de Tweede Wereldoorlog als 16-jarige werd opgepakt wegens homoseksuele contacten. Hij werd veroordeeld op grond van een Duitse verordening die alle homoseksuele contacten verbood, belandde in de gevangenis en daarna in een opvoedingsgesticht. In totaal werden een paar honderd mannen gearresteerd op grond van die verordening en tientallen daarvan werden veroordeeld. Het relaas van Hofman staat uitgebreid beschreven in het boek "Levenslang" van Judith Schuyf. Ze besteedt ook aandacht aan het verdere verloop van Hofmans leven en aan de moeilijkheden die homoseksuelen ondervonden. Hofman wist na de oorlog nooit een vaste baan te bemachtigen, omdat zijn veroordeling onterecht was opgenomen in de naoorlogse justitiële documentatie.
In Duitsland werden homoseksuelen tijdens de Tweede Wereldoorlog op veel grotere schaal vervolgd. Homoseksualiteit zou volgens de nationaal-socialisten onnatuurlijk zijn en homoseksuelen werden als vijanden van de staat beschouwd. Ongeveer 100.000 homoseksuelen werden er gearresteerd. De meerderheid werd veroordeeld tot een gevangenisstraf. In sommige gevallen werd de doodstraf uitgesproken of werden homoseksuelen gecastreerd. Bij benadering belandden 7.000 homoseksuelen in concentratiekampen. De meesten overleefden dat niet.
De Nederlandse staat heeft lange tijd om diverse redenen niet willen erkennen dat ook homoseksuelen door het nationaal-socialisme in de ban werden gedaan. De meest voor de hand liggende reden daarvoor is homofobie. De invloed van het conservatieve verzet op de herinnering aan de oorlog was jarenlang erg groot. In het heldhaftige perspectief van God, koningin en vaderland pasten "mietjes" niet. Deze opvatting leefde ook bij veel ambtenaren die over eventuele uitkeringen aan oorlogsgetroffenen moesten oordelen. Zij wilden niets toekennen aan vervolgde homo's. Na een jarenlange strijd werd Hofman pas in 1990 door de staat erkend als vervolgde op grond van homoseksualiteit. Tot nu toe is hij de enige homo die erkend is.
"Levenslang. Tiemon Hofman, vervolgd homoseksueel en avonturier", Judith Schuyf. Uitgeverij: Schorerboeken, 17,50 euro. ISBN: 9073341124.