De Fabel van de illegaal 76, mei/juni 2006
Auteur: Ellen de Waard
Huishoudelijk werk witten om illegalen te verdringen
De Raad van Werk en Inkomen (RWI) pleitte in januari 2006 voor het witwassen van zwart huishoudelijk werk. Men rept echter met geen woord over de grote groep illegalen die dit soort werk doen.
Activisten van de CFMW (foto: Pauline Krebbers) |
Het is de belangenbehartigers van buitenlandse huishoudelijk werkers nog steeds niet gelukt om hun zaak op de agenda van politici en vakbonden te krijgen. Nodig is erkenning van de behoefte aan werknemers die zorgtaken en ander huishoudelijk werk verrichten binnen gezinnen waarvan de leden buitenshuis werken. En tegelijkertijd ook erkenning van de kwetsbaarheid van arbeidsmigranten die dat werk oppakken, maar nu vaak zonder verblijfsvergunning en zonder gereguleerde arbeidsrechtelijke positie aan de slag zijn.
Formalisering
De RWI is een overlegorgaan van gemeenten, werkgevers en werknemers. Het advies om zwart huishoudelijk werk te witten kwam nadat het eerdere "witte werkster"-plan mislukt bleek door de papieren rompslomp die er voor de werkgevers aan vast zat. In het nieuwe plan hoeven die niet meer te voldoen aan allerlei regels die aan normale arbeidsovereenkomsten zijn gekoppeld. Ze zouden dan namelijk formeel geen werkgevers meer zijn, maar opdrachtgevers. Het gaat bij het voorstel om werk in de persoonlijke dienstverlening, zoals huishoudelijk werk, lichte werkzaamheden in de tuin, kinderoppas, boodschappen doen, hulp bij maaltijdbereiding, chauffeursdiensten en persoonlijke begeleiding van gehandicapten, ouderen en chronisch zieken naar artsenbezoek en bij het doen van boodschappen.
Van de RWI mogen werklozen zulk werk doen met behoud van hun uitkering, maar ze blijven wel verplicht om te solliciteren. Maandelijks mogen ze zo maximaal 500 euro ontvangen, waarvan ze 165 euro mogen houden. De werkgevers mogen volgens het voorstel de belastingen en premies die ze voor hun werknemers moeten betalen van de belasting aftrekken. In een andere variant die de raad heeft opgesteld hoeven ze helemaal geen belasting of premies te betalen, maar dan kunnen de werknemers ook geen aanspraak maken op sociale voorzieningen.
Het CDA, de PvdA en de VVD reageerden enthousiast op de plannen. Het aantal zorg- en dienstverleners zou erdoor toenemen, en dat zou nodig zijn vanwege de vermeende "vergrijzing" en om vrouwen met middelbare en hoge opleidingen die "thuis zitten" de kans te geven om de arbeidsmarkt op te gaan. Ook hoopt men dat laagopgeleide werkloze vrouwen via dit soort huishoudelijk werk meer "arbeidsritme en vertrouwen in eigen kunnen opdoen", om hen zo eveneens beter de arbeidsmarkt op te kunnen jagen. Emanciperend werkt het plan in ieder geval niet voor de laagopgeleide vrouwen die vooral in de reproductieve sfeer actief zouden moeten worden, en ook niet voor de mannen die weigeren de zorgtaken met hun vrouw te delen en die liever uitbesteden aan huishoudelijk werkers.
Uit de markt drukken
Het advies lijkt er niet speciaal voor bedoeld, maar past wel in de lange reeks pogingen van de overheid om werklozen de illegale arbeiders te laten verdringen. Immers, de werkloze die nu af en toe zwart bij klust, zou straks eventueel wit aan de slag kunnen. Voor illegale huishoudelijk werkers is dat niet weggelegd. "Er wordt totaal geen rekening gehouden met de mensen die dit werk al doen", zegt Fe Jusay van de Commission for Filippino Migrant Workers (CFMW) die al jaren opkomt voor de rechten van illegale huishoudelijk werkers. "Ik mis de buitenlandse huishoudelijk werkers in dit verhaal. Het toelaten van arbeidsmigranten uit de nieuwe EU-lidstaten en andere landen wordt niet eens genoemd. Ik zie het advies slechts als een maatregel om meer controle te krijgen over vrouwenarbeid." Volgens Jusay zal er verder niet veel veranderen. "Ik denk niet dat de buitenlandse huishoudelijk werkers uit de markt gedrukt zullen worden als het advies aangenomen wordt. Weinig werkgevers zullen er voor voelen. Ik vind het hele advies nogal misleidend als je naar de werkelijke situatie kijkt", zegt Jusay, omdat de RWI illegalen totaal negeert.
"Huis houden op de markt", RWI. Op: RWI-website.
Terug