De Fabel van de illegaal 87/88, najaar 2007

Auteur: Gerrit de Wit


Extreem-rechts vaker betrokken bij racistisch geweld

Onlangs verscheen de negende geweldsrapportage van de Monitor Racisme & Extremisme, uitgevoerd door de Anne Frank Stichting en de Leidse Universiteit. De rapportage geeft een overzicht van racistisch en extreem-rechts geweld in 2006.


Blood & Honour-penningmeester Marcel Dootjes slaat in op een anti-fascistische demonstrante bij een protest tegen een bijeenkomst van de Nationalistische Volks Beweging in februari 2007 in Uitgeest.
Volgens de rapportage gaat het in het leeuwendeel van de racistische gewelddadige incidenten om geweld van “blank tegen zwart”. Maar af en toe komt ook wel eens racistisch geweld voor van “zwart tegen blank”, wat mede veroorzaakt zou kunnen worden door de voortdurende racistische bejegening van “allochtonen”. Ook maakt de rapportage melding van geweld van “zwart tegen zwart”. Te denken valt aan een confrontatie tussen een groep Antillianen en een groep Marokkanen.

Extreem-rechtse betrokkenheid

Bij racistisch en extreem-rechts geweld moet gedacht worden aan bedreigingen, confrontaties, brandstichting, mishandeling, illegaal wapenbezit en vernielingen. De rapportage telt in 2006 265 gewelddadige incidenten met een racistisch of extreem-rechts karakter. Dat zijn er minder dan de 296 van 2005. Een opvallend gegeven is dat, ondanks de daling van het totale aantal incidenten, het aantal confrontaties in 2006 is gestegen. Extreem-rechtse groepen, onder wie rechtse skinheads, gabbers en Lonsdalers, zochten vaker op straat de confrontatie met andere groepen, zoals migrantenjongeren, anti-fascisten en de politie. Dat type incidenten liep op van 10 in 2002 naar 41 in 2006. Het totale aantal geweldsincidenten in 2006 waarbij extreem-rechtse betrokkenheid is vastgesteld beliep 67. Dat is een fikse toename in vergelijking met 2005, toen in 38 gevallen extreem-rechtse betrokkenheid aan de orde was. Deze stijgende lijn is al een aantal jaren zichtbaar.

Veel gewelddadige voorvallen met een racistisch en extreem-rechts karakter worden niet gemeld of raken anderszins niet bekend. Uit onderzoek is gebleken dat het waarschijnlijker is dat er jaarlijks duizenden of zelfs meer racistische en extreem-rechtse gewelddadigheden plaatsvinden. Verreweg de meeste gevallen daarvan worden door justitie niet opgehelderd. In 2003 en 2005 bleef 89 procent onopgehelderd, in 2006 88 procent. Kennelijk is de pakkans bij dit soort delicten erg klein.

Partijen en organisaties

De rapportage geeft ook een overzicht van de ontwikkelingen bij de extreem-rechtse partijen en organisaties in Nederland. De nazistische Nederlandse Volks Unie (NVU) stabiliseerde zich in 2006, terwijl de fascistische Nationale Alliantie en Nieuw Rechts met grote tegenslagen te maken kregen. Dat kwam onder meer door onderlinge twisten en tegenvallende verkiezingsresultaten. Ondertussen is de Nationale Alliantie in juli 2007 opgeheven en wacht partijleider Jan Teijn een proces wegens racistische uitlatingen op de partijwebsite en wegens het bezit van kinderporno. De teloorgang van Nieuw Rechts zette zich ook in 2007 voort. Kaderleden stapten massaal op en de financiële problemen voor de partij werden groter en groter. Partijleider Michiel Smit kwam zelden opdagen bij raadsvergaderingen in de gemeente Lansingerland, de enige gemeente waar Nieuw Rechts nog over een raadszetel beschikte. Smit kondigde in september 2007 aan te stoppen met zijn raadswerk en zijn politieke activiteiten. Exit Nieuw Rechts. De monitor concludeert verder dat doorgeradicaliseerde jongeren uit het zogenoemde gabbercircuit zich vaker aansluiten bij extreem-rechtse formaties of skinheadgroepen. Zo zijn niet-partijgebonden nazistische organisaties als Blood & Honour, Racial Volunteer Force, Jeugdstorm Nederland en Aktiefront Nederland in omvang toegenomen. Deze groeperingen zijn steeds vaker betrokken bij geweldplegingen en geweldpropagerende retoriek.

Racistisch en extreem-rechts geweld in 2006”, Jaap van Donselaar en Willem Wagenaar. Op: Monitor Racisme en Extremisme-website.

Terug