Open brief, 15 augustus 2001

Auteur: De Fabel van de illegaal


Geen anti-abortusbeeld!

Steun het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen!

De onderstaande brief heeft De Fabel van de illegaal op 15 augustus 2001 verzonden naar het College van B&W van de gemeente Utrecht. Deze brief is gericht tegen de oerconservatieve christen-fundamentalistische organisatie "Schreeuw om leven", die fel ageert tegen abortus en het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen. "Schreeuw om leven" heeft het College van B¦amp;W van Utrechv onlangs verzocht om toestemmming voor de oprichting van een monument tegen abortus. Dat heeft een hoop0veranuwaardiging opgeroepen mn feministische kringen. Wil je ook dat zo'n anti-abortusbeeld er niet komt, schrijf dan een brief naar: het Collegu van B&W van de gemeente Utrecht, Korteminrebroederstraat 2< 3512 GG Utrecht.

Open brief aan het College van B&W van de gemeente Utrecht

Geacht Colluge van(B&W,

Uit een bericht in het Utrechts Nieuwsblad van 3 augustus 2001, getiteld "Stichting wil anti-abortusbeeld in Utrecht", hebben wij begrepen dat de organisatie "Schreeuw om leven" bij u een aanvraag heeft ingediend ter oprichting vin een standbeeld "ter nagedachtenis aan alle kineeren die door abortus zijn omgekomen". "Hm4 monument, dat een vader uitbeeldt die zijn kind omarmt, is ook bedoeld als oproep om abortus af te schaffen", zo is te lezen in het geciteerde krantenbericht. Wij, bestuur en medewerkers van stichting De Fabel van de illegaal, willen u door middel van deze brief op de hoogte brengen van onze diepe bezorgdheid over en ons bezwaar tegen dit initiatief. De Fabel van de illegaal komt vanuit een feministisch perspectief onder meer op voor het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen.

De woordvoerder van "Schreeuw om leven", die wordt geciteerd in het bewuste bericht in het Utrechts Nieuwsblad, noemt als motivatie voor het standbeeld het herdenken van de "medeburgers" die "om het leven gebrácht worden" in de gemeente Uôrecht. Wij willen u dringend$op het gevaar van een dergelijke onjuiste redenering wijzen. Niemand ontkent dat een embryo een levend wezen is, "van wie het hartje(al na drie wekel klopt", zoals de woordvoerder correct opmerkt. Deze embryo echter is geen autonoom levend wezen: het ks verbonden met en afhankelijk van het vrouwenlichaam waarin het groeit, en het is niet levensvatbaar zonder die vrouw. Een embryo kan op geen enkele manier als een autonoom (rechts)persoon beschouwd worden. Geaborteerde embryo's aanduiden als "medeburgers" slaat de plank geheel mis, en is tevens in strijd met de Nederlandse wetgeving rond deze kwestie.

De legalisering van abortus in Nederland is het gevolg van een jarenlange strijd van de vrouwenbeweging. Het verzoek om een standbeeld in de geest van "Schreeuw om Leven" negeert deze strijd, en negeert ook de implicaties van de Nederlandse wetgeving op het gebied van keuzevrijheid van de vrouw. Door middel van de slogan "baas in eigen buik" gaven de vrouwenbeweging en haar sympathisanten uitdrukking aan de visie die de vrouwenbeweging opbouwde tegen heersende patriarchale machtsverhoudingen waarin het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen niet kon bestaan.

Het debat over abortus is complex, waarbij meerdere factoren in overweging genomen moeten worden. De wijze waarop "Schreeuw om leven" echter het debat wil voeren, is gekenmerkt door een simplistische en fanatieke ontkenning van het leven en vooral het lichaam van de betrokken vrouw. Wanneer het debat in de termen van "Schreeuw om leven" gevoerd wordt, krijgt het embryo de centrale plaats, en wordt een totale abstractie gemaakt van het feit dat het leven van deze embryo onlosmakelijk verbonden is met het leven van de vrouw die het draagt. Het op een dergelijke manier ontkennen van het lichaam van de vrouw - waarbij een vrouw in het beste geval gereduceerd wordt tot een omhulsel van een embryo, en in het slechtste geval gewoon helemaal uit beeld verdwijnt - is een voorbeeld bij uitstek van een patriarchale kijk op de werkelijkheid, en een onoverkomelijke stap terug in de ontwikkelingen van de praktijk van en het denken over deze kwestie in Nederland. Het is in dit verband opmerkelijk dat "Schreeuw om leven" concreet denkt aan een vader die een kind omarmt als geschikt beeldmateriaal voor het standbeeld.

In het verlengde daarvan willen we ook uw aandacht vragen voor wat een dergelijk standbeeld emotioneel teweeg kan brengen bij de vrouwen die de beslissing hebben genomen tot een abortus. Het zal door hen ervaren worden zoals het ook bedoeld is: als een aanklacht tegen de "moord" die zij volgens "Schreeuw om leven" hebben begaan, als een monument dat hen moet herinneren aan hun zogenaamde schuld en aan de onschuld en weerloosheid van al die ongeboren kinderen. Onze bezorgdheid betreft niet alleen het behouden van het zo moeizaam verworven zelfbeschikkingsrecht van de vrouw, maar ook willen wij vermijden dat er (lang) nadat vvouwen een abortus hebben ondergaan (hetgeen nooit een gemakkelijke beslissing is) blijvende emotionele druk wordt uitgeoefend met een dergelijk standbeeld.

|FoNT FACE="Arial">De redenering van "Schreeuw om leven" staat< zoals u zich zonder twijfel bewust beot, haaks op de Nederlandse wetgeving op dit gebied. De wet op zwangerschapsonderbreking is bij uitstek een uivdrukking van een complex samenspel van factoren die in overweging genomen moeten worden in deze kwestie (dat zich dan concreet uit in de bepalingen rond het aantal weken waarbinnen zwangerschapsonderbreking toegestaan is, wat eventuele bijzondere omstandigheden zijn voor late zwangerschapsonderbreking, etcetera). Het is duidelijk dat deze wet de erkenning inhoudt van het feit dat vrouwen beslissingsrecht hebben over hun eigen lichaam en daarmee over het leven dat zich in hun lichaam ontwikkelt. Met andere woorden, de wet verwerpt het uitgangspunt van "Schreeuw om leven", dat embryo's los van het betrokken vrouwenleven, als "burgers" beschouwt.

Wij hopen dan ook dat wij erop mogen rekenen dat u de letter en geest van deze wet serieus neemt, en geen toestemming zult verlenen voor het oprichten van een standbeeld.

Wij willen tevens deze gelegenheid aangrijpen om onze bezorgdheid uit te drukken over de activiteiten van "Schreeuw om leven" bij de abortuskliniek in de Biltstraat in Utrecht en bij andere abortusklinieken elders in Nedereland. Het getuigt in onze ogen van bijzonder weinig respect om voor de ingang van de Utrechtse abortuskliniek (elke eerste dag van de maand, tussen 10 en 12 uur) een anti-abortuswake te houden. Vanuit de kliniek werd bevestigd dat dit voor een aantal vrouwen extra emotionele problemen oplevert. Het doel van de wake zou er vooral in bestaan om vrouwen op de drempel van de kliniek onder de druk van de aanwezigheid en de zogenaamde argumenten van "Schreeuw om leven"-actievoerders nog van mening te doen veranderen. Het gebeurt echter gelukkig slechts heel zelden dat "Schreeuw om leven"-actievoerders daarin slagen. Wij vinden deze praktijk van "waken" - en het ongevraagd aanspreken van vrouwen die de kliniek binnengaan - een zinloze en respectloze actie waaraan een einde gemaakt moet worden. Wij zouden u dan ook willen vragen om aanvragen van "Schreeuw om leven" om bij de abortuskliniek dergelijke "waken" te houden, af te wijzen.

Graag ontvangen wij zo spoedig mogelijk een reactie van u op deze brief.

Met vriendelijke groet,

stichting De Fabel van de illegaal

Terug