Open brief aan de gemeente Leiden, 9 december 2002
Auteur: Gerrit de Wit
Op 25 november 2002 schreef de Marokkaanse zelforganisatie Moultaqa een brief aan de gemeente Leiden naar aanleiding van de gemeentenota "Overlast beter bestreden". Daarin schreef Moultaqa: "De voorstellen tot het invoeren van onder andere fouilleren, zo leert de ervaring in het buitenland (België en Frankrijk), leidt bijna noodzakelijkerwijs tot discriminatoir politieoptreden. Laten we gehoor geven aan strafrechtspecialisten en criminologen die al diverse malen hun zorg hebben geuit over de verharding van de Nederlandse overheid waardoor een aantal elementaire normen, waaronder het verbod op discriminatie, bedreigd zal worden. Onze algemene conclusie is dat de nota "Overlast beter bestreden" de veiligheid van de burgers niet substantieel zal verbeteren en alleen maar stigmatiserend zal werken, en dat ook diverse groepen tegen elkaar zullen komen te staan." De Fabel heeft op 9 december ook een brief naar de gemeente Leiden gestuurd om de kritiek van Moultaqa te steunen. Ook het Leidse actiecentrum Eurodusnie heeft inmiddels een brief gestuurd. Hieronder die van De Fabel.
Aan de leden van de Leidse gemeenteraad
Postbus 9100
2300 BC Leiden
9 december 2002
Beste raadsleden,
Bij deze wil stichting De Fabel van de illegaal u op de hoogte brengen van onze bezwaren tegen een aantal uiterst repressieve maatregelen die in de nota "Overlast beter bestreden" voorgesteld worden om de vermeende overlast in het centrum van Leiden tegen te gaan. In de nota wordt voorgesteld om de Nieuwe Beestenmarkt als risicogebied aan te wijzen waar preventief gefouilleerd mag worden en waar cameratoezicht zou moeten komen.
Bij preventief fouilleren zal de politie niet iedereen preventief fouilleren die zich ophoudt aan de Nieuwe Beestenmarkt. De politie zal een selectie maken. Wij vrezen - gezien het heersende politiek-maatschappelijke klimaat in Nederland - dat migranten al snel het slachtoffer kunnen worden van preventief fouilleren. Wij denken dat preventief fouilleren zo een stigmatiserende werking kan hebben naar de groepen in de samenleving die toch al de nodige klappen te verwerken krijgen. Hierbij kunt u ook denken aan mensen die qua uiterlijk afwijken van het gemiddelde, aan daklozen en drugsverslaafden. Preventief fouilleren kan zo discriminatie in de hand werken, wat op zijn beurt juist weer agressie op zal roepen. Daarnaast is een middel als preventief fouilleren een grove inbreuk op de privacy van mensen. Veel mensen die het moeten ondergaan zullen de handeling als schending van de persoonlijke integriteit zien, als iets waarmee een grondrecht wordt geschonden.
In "Overlast beter bestreden" wordt ook gepleit voor het ophangen van camera's aan de Nieuwe Beestenmarkt. Cameratoezicht is wederom een grove inbreuk op de privacy van de bezoekers van de Nieuwe Beestenmarkt en zeker voor de mensen die in het gebied werken en wonen. De laatsten zullen 24 uur per dag bespied kunnen worden en dat is ontoelaatbaar. Daarnaast blijkt uit diverse gerenommeerde onderzoeken uit Engeland en Schotland dat cameratoezicht slechts zelden werkt.1 Meestal is er enkel sprake van een kortstondige vermindering van de overlast en criminaliteit, of de problemen verplaatsen zich simpelweg naar een andere wijk in de stad.
Volgens burgemeester Lemstra worden de meeste problemen in de binnenstad veroorzaakt door een kleine groep "drugs- en alcoholverslaafden". Voor deze groep is er nauwelijks opvang in Leiden, waardoor ze noodgedwongen op straat rondhangen. Zonder te willen bagatelliseren vragen wij ons serieus af of die problemen echt zo oncontroleerbaar zijn als voorgesteld wordt. Wij denken van niet en zijn van mening dat sommige politici zich teveel laten leiden door de mediagekte rond "zinloos geweld" en electorale overwegingen daaromtrent. Het is ook niet voor niets dat in de nota "Overlast beter bestreden" geen cijfermatige onderbouwing gegeven wordt voor het uitgangspunt dat de criminaliteit in een gebied als de Nieuwe Beestenmarkt toegenomen zou zijn. Het mag duidelijk zijn dat wij tegen de invoering van cameratoezicht en preventief fouilleren zijn. Het brengt de oplossing van sociale problemen geen millimeter dichterbij. De problemen zullen zich enkel verplaatsen, en migranten en mensen die qua uiterlijk afwijken van het gemiddelde zullen hoe dan ook kind van de rekening zijn.
Met vriendelijke groeten,
Gerrit de Wit
Namens stichting De Fabel van de illegaal
1. Voor uitgebreide informatie over de nadelen van cameratoezicht en onderzoeken daarnaar verwijzen wij naar het dossier "Zoom" van onderzoeksbureau "Jansen en Janssen".