Persbericht, 16 januari 2003
Auteur: De Fabel van de illegaal
Ruim 1.000 inwoners van Westerhaar, gemeente Twenterand, hebben hun handtekening gezet tegen de dreigende uitzetting van de Turks-Koerdische dienstweigeraar H. Y., zijn vrouw P. en hun kinderen M. (10), M. (9) en B. (half jaar oud). Een groep sympathisanten heeft ook een brief geschreven aan minister Nawijn van Vreemdelingenzaken en Integratie. Het gezin Y. is 11 jaar geleden uit Turkije gevlucht. H. Y. is principieel tegen de militaire dienstplicht, en wil in geen geval vechten tegen andere Koerden. Hij is actief lid van de stichting van en voor dienstweigervluchtelingen uit Turkije "Askere Gitme!" (Ga niet in het leger). Naast Y. worden meer leden van Askere Gitme! bedreigd met uitzetting.
Na uitzetting wacht Y. in Turkije mogelijk een gevangenisstraf van maximaal 3 jaar. Marteling is in Turkse gevangenissen niet ongewoon. Daarna zal hij alsnog zijn dienstplicht moeten vervullen. Dienstplichtigen, en dan vooral de Koerdische, worden in het Turkse leger veel geslagen en vernederd. Volgens het ambtsbericht van juli 2002 van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken hebben de afgelopen 10 jaar maar liefst 815 dienstplichtigen zelfmoord gepleegd. Een groot deel daarvan heeft waarschijnlijk werkelijk zelfmoord gepleegd omdat men het geweld niet meer aan kon, de rest is vermoord. In de zomer van 1999 vonden 3 door Nederland uitgezette dienstweigeraars Suleiman Aksoy, Sava Çiçek en Cemil Yilderim in het Turkse leger de dood. Naar aanleiding daarvan heeft Justitie destijds vier maanden geen dienstweigeraars naar Turkije uitgezet.
Stichting De Fabel van de illegaal en stichting Askere Gitme! vinden dat het gezin Y. niet uitgezet mag worden en alsnog een verblijfsvergunning dient te krijgen. Het is voor anti-militaristische activisten niet veilig in Turkije. De asielaanvraag van Y. is overigens niet op inhoudelijke gronden definitief afgewezen, maar zijn bezwaarschrift is destijds door zijn advocaat een dag te laat ingeleverd bij Justitie.
Meer informatie over de Turks-Koerdische dienstweigervluchtelingen in Nederland elders op deze website. Meer actuele informatie bij:
Bijlage: artikel uit Dagblad Tubantia (16 januari 2003)
Gezin Y. tussen hoop en vrees
De telefoon rinkelt en de fax ratelt. In huize Karels aan de Westerhaarse Bremstraat wordt druk heen en weer gerend. Er wordt gewerkt, hard gewerkt. Er worden brieven geschreven aan Balkenende en Nawijn. Alles met het doel uitzetting van het Turkse gezin Y. te voorkomen. Vader H. Y. (32) zelf ziet het allemaal met lede ogen aan.
WESTERHAAR - Op zes januari werd H. Y. bezocht door een delegatie van de vreemdelingendienst. Hij kreeg te verstaan dat hij Nederland binnen veertien dagen moet verlaten en terug moet keren naar Turkije.
Maar Y. durft niet terug. In de woonkamer van het echtpaar Leanne en Machiel Karels - die zich ontfermt over het lot van H. en zijn vrouw en kinderen - doet hij zijn verhaal. Een aangrijpend relaas.
"Ik durf echt niet terug. Ik ben van Koerdische afkomst en heb in Turkije de dienstplicht geweigerd. Op het weigeren van de dienstplicht staat in Turkije drie jaar gevangenisstraf en daarna zou ik dan alsnog de dienstplicht moeten vervullen." Hij zit er verslagen bij, daar in het hoekje van de bank in de woonkamer. Bang om te hopen en bang voor de vreemdelingendienst die elk moment bij hem op de stoep kan staan.
Meeleven
Westerhaar leeft met hem mee. Althans een groot deel van de bevolking. Want het echtpaar Karels heeft met behulp van anderen zo’n duizend handtekeningen verzameld om het gezin Y. voor Westerhaar te behouden. Handtekeningen vanuit de kerk, vanuit scholen en spontane krabbels op straat.
De Turkse familie heeft een gezicht gekregen in Westerhaar. Ze zijn Westerhaarders. "Mijn kinderen spreken alleen Nederlands. Ze kunnen helemaal geen Turks. We wonen al vijf jaar in Nederland, waarvan 3,5 jaar in een asielzoekerscentrum in Drente en anderhalf jaar in Westerhaar. Mijn kinderen zitten op basisschool De Fontein. Hier hebben ze hun vriendjes en vriendinnetjes", aldus H. Y. Zijn kinderen zijn tien en negen jaar, maar er is ook een baby van zes maanden. Volgens Leanne Karels - vroeger actief in het maatschappelijk werk en lerares Nederlands voor asielzoekers - is het nieuws over het gedwongen vertrek van de familie op de basisschool waar de kinderen van H. verblijven, ingeslagen als een bom. Leanne Karels: "Op school zijn tranen gevloeid. Sommige schoolklassen hebben tekeningen gemaakt voor het gezin. Het is net of iedereen hier begaan is met het lot van het gezin. Ik ben nog niemand tegen gekomen die geen handtekening wil zetten."
Y. vult aan: "De oudste kinderen kennen de situatie. Althans, ze hebben de leeftijd dat ik ze duidelijk kan maken wat er speelt, maar begrijpen doen ze het allemaal niet. Ik ook niet."
De Westerhaarse handtekeningen zijn inmiddels allemaal naar het kabinet gestuurd; naar Nawijn en naar Balkenende. Of het helpt? Leanne haalt haar schouders op. "We grijpen ons vast aan de laatste strohalm. We doen er gewoon alles aan om het gezin Y. hier op humanitaire gronden te laten blijven. Want het is ronduit mensonterend een gezin na vijf jaar verblijf in Nederland de landsgrenzen over te jagen", zegt de Westerhaarse. Ook Y. zegt niets te begrijpen van het huidige beleid in Nederland. "Waarom hebben ze me niet na zes maanden het land uitgezet. Waarom nu pas? Nu we volledig zijn ingeburgerd."
Y. is blij met de steun die hij vanuit de Westerhaarse gemeenschap ontvangt, maar hij is evenzeer bevreesd dat het uiteindelijk allemaal niets zal uitrichten. "Als ik terug moet naar Turkije dan ben ik bang dat ik het er niet levend van af breng. Ik hoorde onlangs nog een verhaal van een Turkse Koerd. Ook hij moest terug naar Turkije. Twee maanden later was hij er niet meer. Zelfmoord zeiden de Turkse autoriteiten. Maar daar geloof ik helemaal niets van."
Mensenrechten
Ook Leanne Karels zegt zich zorgen te maken over de mensenrechten in Turkije. "In tegenstelling tot de Nederlandse regering heeft Amnesty International gemengde gevoelens of Turkije al dan niet veilig is. Los daarvan kun je mensen niet van de ene op de andere dag de landsgrenzen overzetten. Dan zou er toch een overgangsregeling moeten komen, waarbij je mensen langzaam maar zeker op hun nieuwe toekomst probeert voor te bereiden."
Zo’n regeling is er niet. En voor vader H. en zijn gezin regeert de onzekerheid.
"De vreemdelingendienst kan nu elk moment bij me op de stoep staan. Maar ik overweeg niet om te vluchten. Waar moet ik heen? Ik heb geen onderduikadres en ook geen familie in Nederland wonen. Het enige wat ik kan doen is hopen en hard werken om de verantwoordelijken alsnog op andere gedachten te brengen."
Hans van de Kolk