Kennisplatform Integratie & Samenleving blijft Armeense genocide in twijfel trekken

Logo
Logo

Enkele dagen na de publicatie van het artikel “Kennisplatform Integratie & Samenleving trekt Armeense genocide in twijfel” is het platform gekomen met een verklaring die kant noch wal raakt. Met een onnavolgbare logica blijft het samenwerkingsverband van Movisie en Verwey-Jonker Instituut bij zijn oorspronkelijke standpunt van de “vermeende” genocide.

Platform KIS verklaart op de pagina “Groeperingen in de Turks-Nederlandse gemeenschap”: “In bovenstaand stuk en in de factsheet Verhoudingen tussen Turks-Nederlandse groeperingen wordt gesproken over de ‘vermeende Armeense genocide’. Daarmee hebben de onderzoekers van deze factsheet geenszins de genocide willen ontkennen. In de factsheet schrijven wij dat veel westerse landen de gebeurtenissen een genocide noemen. Het is echter een zeer complexe kwestie, waar nog geen eenduidige mening over is. Daarom hebben wij gekozen voor zo objectief mogelijke informatie.”

Samengevat: de KIS-onderzoekers ontkennen de Armeense genocide niet, maar erkennen deze volkerenmoord, uitgevoerd in 1915 en 1916 in het Ottomaanse Rijk, ook niet. Want “de kwestie” zou moeilijk zijn en de meningen erover zouden niet eensluidend zijn. Dit noemt men “objectief”.

Dit is een uitermate kwalijk standpunt dat verbazingwekkend veel overeenkomsten vertoont met de opvattingen van de – nog altijd ontkennende – Turkse staat. Hoewel de achtereenvolgende Turkse regeringen de Armeense genocide wel altijd ronduit hebben ontkend, voeren ook zij aan dat er geen wetenschappelijke eensgezindheid bestaat over de kwalificatie volkerenmoord. Steevast gaan deze verklaringen gepaard met uitlatingen – ook door president Erdoğan – dat het aan ”de historici” is om dit “uit te vechten” en niet aan parlementen en regeringen. En met Turkse staatsfondsen om onderzoeksprojecten van historici te financieren die het officiële Turkse standpunt bijvallen.

Platform KIS beroept zich dus op dezelfde uitweg als de Turkse staat: er is geen eenduidigheid. Maar klopt dit wel? Nee. Uiteraard zijn er ontkenners die zich wetenschapper noemen (geldt dit ook niet voor de Holocaust?), maar die zijn eigenlijk alleen te vinden aan universiteiten in Turkije, een land waar het levensgevaarlijk is om openlijk de Armeense genocide te erkennen. Ja, en er zijn ook her en der notoire ontkenners in de westerse wereld, zoals de controversiële en lange tijd door de Turkse staat gesponsorde Amerikaanse historicus Justin McCarthy. Tegenover de ontkenners staat internationaal een veel grotere schare erkenners, zoals de Nederlandse hoogleraar turkologie Erik Jan Zürcher en de Turkse historicus Taner Akçam.

Niet alleen Doorbraak heeft kritiek op de standpunten van KIS. Ook de Aramese Beweging voor Mensenrechten heeft geen begrip voor de opvattingen van KIS en wijst er terecht op dat het platform geen oog heeft voor het genocidale geweld tegen andere christelijke minderheden in het Ottomaanse Rijk, zoals Arameeërs en de Pontische Grieken.

De opstelling van platform KIS heeft niets met objectiviteit te maken en alles met angst. Alleen maatschappelijke druk zal het platform over de angstdrempel heen helpen, of beter gezegd: duwen.

Mehmet Kirmaci