Voormalige dwangarbeider Achmed boekt volledige overwinning

Logo van het Leidse dwangarbeidcentrum.
Logo van het Leidse dwangarbeidcentrum.

Eerder wist dwangarbeider Achmed in samenwerking met Doorbraak te bereiken dat hij geen dwangarbeid meer hoefde te verrichten en dat de korting op zijn uitkering werd teruggebracht van honderd naar tien procent. Nu heeft hij een volledige overwinning geboekt doordat de gemeente Leiden zich gedwongen ziet om hem ook nog die tien procent terug te geven: 118 euro. Strijd tegen dwangarbeid blijkt dus te lonen, letterlijk ook!

Na vijfentwintig jaar een eigen bedrijf te hebben gehad, moesten Achmed en zijn vrouw Marianne een bijstandsuitkering aanvragen. Ze kregen reïntegratie-ambtenaar Angelique van Delft toegewezen, die een waar schrikbewind uitoefende en Achmed onder druk zette om langer dan de verplichte zes weken te dwangarbeiden. Achmed raakte daar zo van over zijn toeren dat hij Doorbraak om ondersteuning vroeg. Een Doorbraak-activist vergezelde hem als getuige bij een gesprek met Van Delft en maakte daar een indringend verslag van. Doorbraak bracht Achmed in contact met SP-raadslid Louk Rademaker en schakelde advocaat Marc van Hoof in, die veel bijstandsgerechtigden bijstaat. Achmeds zaak groeide uit tot een schoolvoorbeeld van de rechteloosheid en vernederingen waaraan dwangarbeiders blootstaan. Zijn protest daartegen bleek veel bijstandsgerechtigden te inspireren. Mede vanwege deze zaak moest wethouder Jan-Jaap de Haan toegeven dat werklozen regelmatig langer dan de verplichte zes weken aan de dwangarbeid werden gehouden. Hij beloofde zich voortaan aan zijn eigen afspraken te zullen houden. Dat betekende meteen ook een verbetering voor alle Leidse dwangarbeiders.

Heftruckchauffeur

Achmed hoefde dus niet langer verplicht onbetaald te werken en de korting werd teruggebracht naar tien procent. Uiteraard maakte Achmed ook tegen die korting bezwaar. Tijdens een zitting van de gemeentelijke bezwaarschriftencommissie in november voerde hij aan dat hij zich door Van Delft vaak als een kind behandeld voelde. In haar verslag maakt de commissie duidelijk dat het gedrag van Achmed tijdens het geruchtmakende gesprek met Van Delft niet “belemmerend” is geweest. Het repressieve gedrag van Van Delft was dus ook volgens de commissie niet te rechtvaardigen. En de korting die ze uitdeelde, deugt daarom ook volgens de commissie niet. Het college van B&W neemt het advies van de commissie over. De maatregel komt te vervallen en de gemeente moet ook nog een proceskostenvergoeding betalen. Het bedrag van 118 euro heeft Achmed inmiddels op zijn bankrekening gestort gekregen.

Sinds een half jaar heeft Achmed een andere reïntegratie-ambtenaar, over wie hij wel tevreden is. Hij heeft inmiddels een diploma heftruckchauffeur behaald. En hij begint binnenkort met een taalcursus. “Ik voel dat ik nu wel met respect word behandeld. Mijn nieuwe ambtenaar helpt me op weg, in plaats van me te intimideren. Zo kan het dus ook.” De strijd van Achmed laat zien dat dwangarbeiders zich niet bang moeten laten maken en niet over zich heen moeten laten lopen. Want alleen door op te staan en in actie te komen kunnen ze rechten en respect afdwingen.

Achmed en Marianne zijn schuilnamen.

Harry Westerink