Zwolse burgemeester weigert Zwarte Piet-racisme onder ogen te zien
In oktober riep de actiegroep Theater voor Iedereen op om te protesteren tegen de Zwarte Piet-figuur in Zwolle door brieven te sturen naar de gemeente Zwolle, het Zwollefonds en de Stichting Evenementen Zwolle (SEZ). Doorbraak gaf daar gehoor aan en mailde onder meer naar de Zwolse burgemeester Henk Jan Meijer. Ook heel wat anderen hebben de burgemeester gemaild, onder wie Astrid Essed die Meijer flink onder druk heeft gezet.
Deze week ontving Doorbraak een reactie van de Zwolse burgemeester. “U vraagt om bij de intocht van Sinterklaas in Zwolle geen Zwarte Pieten maar Roetveegpieten in te zetten”, zo schrijft Meijer. “Dat vraagt u aan de gemeente en de organisatie van de intocht. Een argument hiervoor is de relatie die gelegd wordt tussen Zwarte Piet en het slavernijverleden van ons land. Ik ben me er van bewust dat dit thema ook in Zwolle leeft. Ik vind persoonlijk dat wij hierover als samenleving met elkaar het debat moeten voeren, maar ik vind de intocht van Sinterklaas daarvoor niet de geschikte gelegenheid. Een kinder- en familiefeest zou ik niet willen belasten met deze discussie. In de praktijk blijkt dat door deze koppeling standpunten alleen maar verharden in plaats van dichter bij elkaar komen. Ik merk nog op – wellicht ten overvloede – dat de gemeente niet de intocht van Sinterklaas in onze stad organiseert, maar die slechts mede financieel mogelijk maakt. De organisatie van de intocht is zich bewust van de onderliggende discussie en geeft aan dat in Zwolle geen Zwarte Pieten worden ingezet, maar bruine pieten. Deze invulling van de intocht is een verantwoordelijkheid van de organisatie, waar ik niet in wil treden.” Tot zover de mail van de burgemeester.
Onveilig
Omdat Meijer met zijn reactie nogal om de hete brij heen blijft draaien, heeft Doorbraak inmiddels gereageerd op zijn mail. “U benoemt in uw reactie niet zorgvuldig genoeg waar het ons om gaat”, zo lieten we weten. “U lijkt weg te duiken voor onze argumentatie. Wij zeggen: Zwarte Piet is racisme. Zwarte Piet is een racistische karikatuur van mensen van Afrikaanse herkomst. Zwarte Piet vernedert en kwetst zwarte mensen. Witte (en ook zwarte) kinderen groeien door de Zwarte Piet-figuur op met een verkeerd (want negatief, stereotyperend) beeld over zwarte mensen. Daar gaat het ons om. En steeds meer mensen zijn het met ons eens. In het buitenland, bijvoorbeeld in de VS, spreekt men schande over deze racistische karikatuur. Een werkgroep van de Verenigde Naties heeft Zwarte Piet veroordeeld als racisme. Diverse instellingen in Nederland, waaronder het College van de Rechten van de Mens en de Kinderombudsman, wijzen Zwarte Piet ook af. Meer dan 200 Bekende Nederlanders (BN-ers) hebben ook kritiek op Zwarte Piet. Waar blijft de gemeente Zwolle?
Als reactie op wat u stelt over ‘een kinder- en familiefeest’ willen wij opmerken: een kinder- en familiefeest zouden wij niet willen belasten met de aanwezigheid van een racistische karikatuur. Wie de ernst van de zaak tot zich laat doordringen, die moet toch begrijpen dat de aanwezigheid van een racistische karikatuur op een kinderfeest in strijd is met de mensenrechten, in het bijzonder ook met de kinderrechten. Als burgemeester is deze kwestie voor u juist wel een verantwoordelijkheid waar u in zou moeten treden.
Uit uw reactie begrijp ik dat u een discussie over de Zwarte Piet-figuur nodig acht. Maar ondertussen gaan u en anderen gewoon door met het toelaten van een figuur die maatschappelijk hevig omstreden is. Ter vergelijking: als blijkt dat een bepaald kruispunt in het verkeer onveilig is en tot veel verkeersongelukken leidt, dan gaat u toch zo snel mogelijk aan de slag om dat kruispunt veiliger te maken? Zwarte Piet is onveilig voor zwarte mensen. Zwarte mensen worden overal, op straat, op de werkvloer, uitgemaakt voor Zwarte Piet. Ze krijgen opmerkingen als: ‘Kijk, daar loopt je familie’. Kleine kinderen wijzen naar zwarte mensen en roepen: ‘Kijk mama/papa, Zwarte Piet!’. Dat moet allemaal afgelopen zijn. En dat kan alleen maar afgelopen zijn door de Zwarte Piet-figuur af te schaffen, per direct. U draagt daar mede verantwoordelijkheid voor, net als wij.”
Harry Westerink