Nieuwsbrief voor de Leidse regio 2, oktober 1990
Auteur:
Uitkeringen
Er gaat iets veranderen met de uitkeringen schreef ik vorige maand al. Maar wat ? Het is kennelijk een verandering die niet zo leuk is voor een boel mensen en daarom wordt er nogal geheimzinnig over gedaan. De nieuwe bijstandsregeling is tot nu toe nauwelijks 'nieuws' geweest, kennelijk om verwachte commotie en protest te omzeilen. Zoals wel vaker. Wat houdt de nieuwe bijstandsregeling nu in ?
Werkloze schoolverlaters van 21 tot 27 jaar krijgen in de toekomst gedurende het eerste half jaar van hun werkloosheid recht op een uitkering die gelijk is aan het budget voor levensonderhoud voor studenten. Van eventuele bijverdiensten mogen zij in dat half jaar een groter bedrag behouden dan nu in de bijstand gebruikelijk is.
Dit blijkt uit een ontwerpbesluit van staatssecretaris Ter Veld van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat onlangs werd gepubliceerd in de Staatscourant. Het ontwerpbesluit zal over enige tijd voor advies worden voorgelegd aan de Raad van State. In maart van dit jaar is over het besluit, dat toen nog de vorm had van een conceptwetsvoorstel, advies gevraagd aan onder meer de Sociaal Economische Raad, de Emancipatieraad, de Raad voor de Toetsing van Wetgevingsprojecten. Mede naar aanleiding van de uitgebrachte adviezen heeft het kabinet besloten niet met een apart wetsvoorstel voor de uitkeringen aan werkloze schoolverlaters te komen, maar voor hen een regeling op te nemen in de bijstand.
In het ontwerpbesluit staat dat voor werkloze schoolverlaters van 21 tot 27 jaar gedurende het eerste half jaar een uitkering zal gelden die gelijk is aan het budget voor levensonderhoud in de Wet op de studiefinanciering. Naar de mening van het kabinet zijn schoolverlaters in het eerste half jaar na hun afstuderen in maatschappelijk opzicht op een lijn te stellen met studerenden. Zij hebben immers een recente band met het gevolgde onderwijs maar nog geen arbeidservaring. Wat voor studerenden toereikend wordt geacht, blijft dat nog enige tijd na het moment van afstuderen. Het kabinet vindt het gerechtvaardigd in deze periode het uitkeringsniveau te laten aansluiten bij het budget voor levensonderhoud voor studenten.
Op basis van de huidige bedragen die gelden in de Wet op de studiefinanciering, krijgt een thuiswonende schoolverlater van 21 tot 27 jaar recht op f 435,88 per maand. Voor een uitwonende schoolverlater is dat f 783,06.
Het ontwerpbesluit kent een ruimere vrijlating voor bijverdiensten dan de bijstand. Een werkloze schoolverlater van 21 tot 27 jaar mag maximaal f 195,76 per maand bijverdienen.
In het ontwerpbesluit wordt voorts het recht op bijstand voor jongeren van 18 tot 21 jaar gewijzigd. Nu krijgen uitwonende jongeren een hogere uitkering dan jongeren die bij hun ouders wonen.
In de toekomst kunnen alleen jongeren van 18 tot 21 jaar voor wie het niet mogelijk is thuis te wonen in aanmerking komen voor de hogere uitkering voor uitwonenden. Jongeren die al tenminste een jaar niet meer bij hun ouders woonden op het moment dat zij een beroep doen op bijstand, blijven ook voor de uitwonenden-uitkering in aanmerking komen.
Er komt een overgangsregeling voor uitwonende jongeren die nu de hogere bijstandsuitkering ontvangen. Deze regeling moet voorkomen dat zij er door deze maatregel op achteruit gaan.
Voor schoolverlaters van 18 tot 21 jaar geldt al dat zij een half jaar moeten wachten, voordat zij een beroep kunnen doen op de bijstand. In dat half jaar hebben de ouders recht op kinderbijslag. Ook voor werkloze schoolverlaters van 21 tot 27 jaar zal nu een wachttijd van een half jaar gaan gelden, waarin zij recht hebben op een uitkering ter hoogte van het budget voor levensonderhoud van studenten.
Het besluit maakt deel uit van het beleid dat erop is gericht de deelname van met name schoolverlaters aan de arbeidsmarkt te bevorderen. Op dit moment ligt bij het parlement ter behandeling de Jeugdwerkgarantiewet, waarin de zogeheten sluitende aanpak van de werkloosheid van jongeren is geregeld. Op grond van die Wet krijgen werkloze jongeren na een half jaar werkloosheid werkervaring of scholing aangeboden. In bepaalde gevallen kan dat na een jaar zijn. De regeling zal eerst gaan gelden voor jongeren van 18 tot 21 jaar. Later zal ook de groep 21- tot 27-jarigen geleidelijk onder deze regeling gaan vallen. Jongeren met een garantiebaan ontvangen een loon dat hoger is dan de voor hen geldende bijstandsnorm.
Zolang schoolverlaters van 21 tot 27 jaar nog geen werkervaringsplaats of scholing kan worden aangeboden, hebben zij na zes maanden werkloosheid recht op een hogere bijstandsuitkering.
Zo zie je voor de zoveelste keer: Er gebeuren een hoop negatieve dingen voor een groep mensen en het wordt allemaal weer fantastisch recht geluld. Daarom zal er nu toch eens iets van protest moeten komen. Regering en bedrijfsleven hebben de afgelopen jaren een a-sociaal beleid gevoerd. Door middel van vage voorlichting en verdraaiing van bepaalde dingen zijn bepaalde wetsontwerpen en voorstellen er ongemerkt doorheengedrukt. Mensen die in de verdrukking zijn gekomen zijn onder andere uitkeringsgerechtigden, studenten, verplegenden, verzorgenden, minimumloners enzovoorts.
Incidenteel zijn mensen in verzet gekomen. Er is echter nauwelijks sprake van een gebundeld verzet. Eind november 1990 wordt het nieuwe gebouw van het ministerie van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Emancipatie in Den Haag geopend door de rijkste uitkeringsgerechtigde van Nederland, te weten Beatrix. Voor ons (Netwerk Uitkeringsgerechtigden), reden te meer het idee te lanceren deze dag uit te roepen tot manifestatie- en actie-dag in Den Haag.
Wij zijn van mening dat de actie-dag breed en laagdrempelig dient te zijn. Dus geen bezettingen want dat schrikt veel mensen af om naar Den Haag te komen maar wel een inspirerende en overtuigende actie-dag. Vooral een actie-dag waarbij studenten, uitkeringsgerechtigden, migranten, verplegenden en verzorgenden zowel qua karakter en aard van de actie-dag de onderlinge solidariteit sterk voelen.
Betaalde banen worden weggesaneerd. Neem bijvoorbeeld de verpleging en het onderwijs waar mensen jarenlang weggesaneerd zijn. De werkdruk heeft daarmee onaanvaardbare vormen aangenomen en de kwaliteit is drastisch verminderd. Kwalitatief goede gezondheidszorg en kwalitatief goed onderwijs worden meer en meer een voorrecht voor de elite.
De druk op mensen zonder betaalde banen wordt verder opgevoerd. Nieuwe manieren om de werkloosheidscijfers te verlagen, heroriënteringsgesprekken, verlaging van de minimumjeugdlonen, arbeidspools, maatregelen tegen ziekteverzuim, verplichte herkeuringen voor arbeidsongeschikten, 15 jaar ontkoppeling lonen met de uitkeringen.
De "vrije"-markteconomie houdt het reservoir baanlozen bewust in stand omdat bij een grote werkloosheid de mensen hun arbeid tegen een lager loon en slechtere arbeidsvoorwaarden aanbieden, waardoor de winsten van de bedrijven hoger worden.
Het bedrijfsleven eet van 2 walletjes. Aan de ene kant schreeuwt het bedrijfsleven om belastingverlaging. Tegelijkertijd proberen ondernemers maximale overheidssubsidies te verkrijgen. Ondertussen betalen de 168 grootste ondernemingen in Nederland geen belasting, terwijl ze (super) winsten maken (bron: ministerie van Economische Zaken).
De laatste 10 jaar is de overheid steeds duidelijker het door de ondernemers voorgestelde beleid gaan uitvoeren. Over de ruggen van uitkeringsgerechtigden, studenten, vrouwen, migranten, minimumloners is de overheid het volgzame slaafje van het bedrijfsleven om het Europa van de multinationals anno 1992 een feit te laten zijn.
Met de totstandkoming van het Europa van de multinationals in 92 zal de uitbuiting hier en in de Derde Wereld verder georganiseerd worden. Veel mensen zijn gedwongen te leven in een systeem dat meedogenloos is.
Duidelijk is dat de maatschappelijke verhoudingen totaal verziekt zijn. Om de fundamentele oorzaken van de maatschappelijke wanverhoudingen op te heffen is er een radicale herverdeling van macht, bezit, kennis en inkomen nodig. Wij vinden dat het ministerie van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Emancipatie deze uitgangspunten niet hoog in het vaandel heeft staan. Dat is dan ook de reden dat wij de dag van de opening van het kapitaal verslindende gebouw uitgeroepen hebben tot manifestatie en actie-dag tegen het gevoerde wanbeleid.
Eisen:
Wij wensen alle uitkeringsgerechtigden veel sterkte.