De Peueraar 9, mei 1991

Auteur: Inge

Hieronder een reactie op het stuk "Psychiatrie: isolatie en verzet" in Peueraar 8.

Mijn eerste reactie op het voorstel tot het vormen van basisorganisaties was "ik niet, ik doe niet mee". Dat is gebaseerd op de ervaringen die ik heb met sommige "psychiatrische patiënten", waarbij ze je aandacht heel erg claimen en van jou een oplossing verwachten. Daarmee maken ze het ook jouw probleem en leggen ze de verantwoordelijkheid voor hun probleem en hun leven dus bij jou. Maar dat kan niet, je kunt andermans problemen niet oplossen. Je kunt enkel luisteren en proberen iemand te steunen. Vaak willen mensen met psychische problemen echter veel meer van je. En daar doe ik niet aan mee.

In onze huidige maatschappij zou bij het vormen van basisorganisaties het merendeel van de zorg weer terecht komen bij ouders, partners of kinderen, en dat vind ik ook niet juist. Die mensen hebben het soms al heel erg lang geprobeerd, of het zijn juist de mensen die de problemen verergeren.

Ik vind dat je als mens open moet kunnen staan voor andermans problemen, maar het moet niet geïnstitutionaliseerd worden in de vorm van basisorganisaties. Ik hoop dat mensen hun weerbaarheid kunnen vergroten door van mensen uit hun omgeving aandacht en steun te vragen, of van een professionele hulpverleenster m/v die op basis van gelijkwaardigheid met 'cliëntes' werkt (uitgangspunten van vrouwenhulpverlening). Maar ik denk ook dat er mensen zijn voor wie menselijke aandacht alleen niet genoeg is. Of mensen die een gevaar vormen voor anderen. Voor hen moet er dan toch andersoortige opvang zijn.

Een ander punt is dat tegenwoordig het grootste deel van de opnames op vrijwillige basis gebeurt. Mensen worden niet opgesloten, ze laten zich opsluiten. Als verklaring hiervoor zie ik dat deze mensen instemmen met de huidige maatschappij waarin ieder voor zichzelf moet zorgen. En wanneer iemand niet voor zichzelf kan zorgen zoekt zij/hij professionele hulp. Een netwerk van familie, buren, vrienden is soms afwezig, maar ik heb het gevoel dat wanneer wel aanwezig, er geen beroep op hen gedaan wordt, door de betreffende "patiënt". Of liever dan te proberen zo'n netwerk op te bouwen, gaan ze naar hun huisarts, psycholoog of psychiater. In feite zijn ze fervente aanhangers van de "zorg-voor-je-zelf-maatschappij". En niet zozeer slachtoffers. Enerzijds kunnen ze niet omgaan met het leven in deze maatschappij, anderzijds bevestigen ze het huidige systeem. Een systeem met waanzinnige uitwassen zoals bijvoorbeeld elektroshock en massa's pillen. Dit kan mijns inziens alleen ontstaan zijn omdat de behandelaar zoveel verantwoordelijkheid of macht naar zich toegetrokken heeft, of naar zich toegeschoven heeft gekregen. De patiënt oordeelt niet meer over zijn eigen leven, haar eigen problemen, haar eigen behandeling. Zo is er steeds meer ruimte voor experimenten.

Opvallend afwezig is het politieke bewustzijn van de 'patiënt', inzicht in de maatschappij en positie daarin. Als mensen zich hiervan meer bewust zijn zouden ze veel meer hun grenzen stellen wat ze wel of niet willen en tegelijkertijd het machtsverschil tussen behandelaar en patiënt verkleinen. Ze zouden veel minder machteloos slachtoffer zijn en zelf beslissingen nemen over hun behandeling, hun probleem en hun leven.

Terug