De Peueraar 19, maart 1992

Auteur: Jos

Winkeldiefstal

Of het is gewoon pure domheid, of niet. Zo niet, dan lijkt het me veiliger als de leden van de DAG (Dieven voor Afschaffing van Geld) hun linkse pretenties voortaan links laten liggen. Ook in geval van pure domheid ben ik bereid wat tijd en papier te besteden om te proberen deze mensen enig redeneringsvermogen bij te brengen. De achterkant van Peueraar 18 werd gesierd met een man die zijn rechterbinnenzak aan het vullen is met allerlei hem niet toebehorende zaken, die in een winkel tentoongesteld staan. Het oorspronkelijke onderschrift, "Je zou jezelf eens moeten zien!", werd door mensen met last van humor veranderd in: "Je moet het zelf eens proberen!" (Klopt niet, er staat: "Je zou het zelf eens moeten proberen!", red.) De tekst eronder verraadde een nog zieker wereldbeeld.

Onder het mom "Neem naar behoefte en geef naar vermogen" werd er gesteld dat stelen hetzelfde is als delen. Okee. Het jatten van huizen of het jatten door mensen voor wie het bittere noodzaak is, daar is niks mis mee. Met het afschaffen van geld trouwens ook niet. Jatten als vorm van anarchie en manier van actie voeren is echter gevaarlijk te noemen. Nog afgezien van het feit dat collega-slaven, die niet durven of willen jatten en op andere, meer pacifistische, manieren tegen het kapitalistische systeem vechten, moeten opdraaien voor de kosten van de gejatte producten die immers doorberekend worden, is er iets veel ergers aan de hand binnen de propaganda op de achterkant van de laatste Peueraar.

"Neem naar behoefte en geef naar vermogen". Zo logisch als dat laatste, zo onlogisch is dat eerste te noemen: nemen naar behoefte. Doet me aan enge dingen denken. Bepaalde leiders van diverse landen deden en doen dat ook. Met fatale gevolgen. Verkrachters zijn er ook niet vies van. Met fatale gevolgen. Het grootste deel van de consumptiemaatschappij in de Eerste Wereld is er ook op gebaseerd. Met fatale gevolgen. Het gedrag van dieven ook. Op een agressieve manier beslissingen nemen en actie ondernemen, waar anderen slachtoffer van zijn. En daar moeten we, lijkt me, nu juist van af. Ook wordt er gesteld dat de wereld van ons alle maal is. Grote bullshit natuurlijk. De wereld is van niemand. We zijn hier alleen maar te gast. Er zijn echter tegenwoordig nog maar weinig mensen die dit accepteren, laat staan respecteren. In plaats van met liefde om elkaar en om de wereld te geven worden de boterbloemen doodgetrapt, en wordt er gevochten, gestolen en genomen. Niet alleen door de kapitalisten, maar ook door andere (winkel)dieven. Men is het niet meer gewoon te zaaien, men oogst alleen nog maar en zaait tegelijkertijd veel slechts. Begin bij jezelf alsjeblieft.

"Neem naar behoefte en geef naar vermogen" is een naar schatting 150 jaar oude anarchistische leuze. Hij verwijst naar een socialistisch ideaal waarin mensen zelfstandig in staat zijn te bepalen wat hun behoeften zijn. Dit in tegenstelling tot de mens in de kapitalistische maatschappij die steeds groeiende behoeften aangepraat krijgt.

De kracht van de leuze ligt erin dat het "neem naar behoeft" onverbrekelijk verbonden is met het "geef naar vermogen". Je hebt het recht om te nemen wat je nodig hebt, maar alleen als je je naar vermogen inzet voor de samenleving. Het "geef naar vermogen" wordt begrepen als de plicht die je hebt, in het belang te denken van je samenleving en de wereld waar je onderdeel van bent, en daar hoort ook bij het matigen van behoeften als dat nodig is voor jezelf, de samenleving en de natuur. Het is vanzelfsprekend niet de bedoeling de beide delen van de leuze los van elkaar te beoordelen. Een vogel heeft twee vleugels nodig om naar de vrijheid te kunnen vliegen.

Ook de originele poster valt in een traditie. Namelijk die, waarin de elite van bezitters zich toe-eigent wat door de samenleving als geheel gemaakt is. De tekst van DAG wijst erop dat de samenleving die goederen terug kan nemen, en ze vervolgens kan verdelen volgens een revolutionair principe: "Neem naar behoefte en geef naar vermogen". De leuze is typisch voor het anarchisme, ofwel het vrije socialisme, in dat er niet gestreefd wordt naar iedereen-precies-evenveel, zoals dat bij meer autoritaire vormen van socialisme het geval is, maar naar een verdeling waarbij rekening wordt gehouden met ieders behoeften en mogelijkheden. In een groot aantal sociale verbanden zoals gezinnen, woongroepen, clubs, vriendenkringen en politieke groepen wordt er altijd al op deze wijze met eigendom omgegaan. De rijkere geeft wat vaker een rondje, de zwakkere hoeft niet zoveel te doen en de hongerige wordt niet aangekeken op een keer extra opscheppen. Nu nog in de samenleving als geheel. De tekst van DAG geeft ideeën met betrekking tot de methoden die we kunnen gebruiken om het zover te laten komen.

Terug