De Peueraar 31, maart 1993
Auteur: Gerrit de Wit
Op dinsdag 16 februari verloren de krakers van het herkraakte pand Lange Brug 87 het kort geding dat tegen hen was aangespannen door bouwbedrijf Korswagen uit Warmond (meer informatie over de achtergronden van dit zogeheten Groen-complex in Peueraar 30). De krakers moesten uit het pand vertrekken. Korswagen had aan de gemeente Leiden toestemming gevraagd en gekregen om het pand te "consolideren", dat wil zeggen: op te knappen. Ambtenaar Rasser van de afdeling Bouw- en Woningtoezicht bevestigde in een bijzonder kort briefje de afspraak die de gemeente met Korswagen had gemaakt. Met deze brief in de hand kreeg Korswagen van de rechter toestemming om het pand te ontruimen. Een goedkope overwinning voor Korswagen, want het bouwbedrijf werd door de gemeente en de rechter geen strobreed in de weg gelegd. De brief was een vrijbrief tot ontruiming en het kort geding een formaliteit. De krakers waren uiteraard woedend op de gemeente. Weer zo'n vuil spelletje en koehandeltje tussen een bedrijf en de gemeente Leiden, weer staan krakers in de kou en op straat. En dat terwijl het zeker is dat het pand maanden leeg gaat staan, omdat er tientallen bezwaarschriften tegen de nieuwe bouwplannen zijn ingediend.
De krakers vreesden dat het pand al snel, in de week van 22 tot 26 februari, ontruimd zou worden. Dinsdag 23 februari werd de ontruiming min of meer verwacht. Daarom hadden ze voorbereidingen getroffen om de politie op gepaste wijze te onthalen. Ze wilden de ontruiming uitlokken. De bewoners hadden zich in het pand verschanst, en buiten stond vanaf 10:00 uur een groep van ongeveer 40 mensen, waaronder veel mensen uit andere steden, om een protest te laten zien en horen tegen de door staat en kapitaal bekokstoofde ontruiming. De krakers gingen ervan uit dat de ontruiming snel zou volgen. Die bleef echter de hele dinsdag uit. De groep buiten greep de gelegenheid aan om de straat een ander aanzien te geven. De straat werd opgebroken, er werd een vuurtje gestookt, en er werd met verf naar sommige agenten gegooid. Aan het eind van de middag kregen de bewoners de toezegging van wijkagent Sneek dat ze nog twee weken in het pand konden blijven zitten. De onderhandelingen hierover werden gevoerd door de bewoners die vanuit een open raam met de politie op straat een zo voordelig mogelijke afspraak probeerden te maken. Terwijl om de hoek, in de Ketelboetersteeg een blik ME'ers stond te wachten om in te grijpen en hun reputatie als knuppelvee eer aan te doen.
De organisatie van de actie verliep niet al te vlekkeloos. De voorbereidingstijd was veel te kort. De mobilisatie van mensen, de publiciteit en de coördinatie van de actie schoten daarom noodgedwongen tekort. Op de dag zelf ontbrak er een overzichtelijk actieprogramma. Mensen hingen wat rond, zaten tussen de op straat gegooide stoelen en banken, liepen gescheiden van de rest af en aan. Er was geen hechte groepseenheid, iets dat bij dit soort acties belangrijk is. Er was te weinig sprake van een gezamenlijke en voor het publiek herkenbare politieke actie. Eens temeer bleek dat het in Leiden erg lastig is om op korte termijn een wat grotere groep Leidse actievoerders en krakers te mobiliseren. Dat was bijvoorbeeld ook het geval bij het lawaaiprotest tegen de komst van staatssecretaris Kosto naar Leiden, op 17 juni vorig jaar. Ook toen was het aandeel van niet-Leidenaren opvallend groot, gezien in verhouding tot de opkomst van Leidse actievoerders. De Leidse actiewereld kent nog steeds een betrekkelijk vage structuur en veel te gebrekkige onderlinge contacten. Wel is het zo dat deze problemen door veel mensen worden onderkend. Er zijn ook aanzetten om er verbeteringen in aan te brengen. Wat ook bedacht moet worden is dat de Leidse ervaring met het uitlokken van ontruiming bijzonder gering is. Een klein lichtpuntje bij deze actie betrof de voor de krakers redelijk gunstige verslaggeving van het Leidsch Dagblad, even afgezien dan van de sensatie-foto die op de voorpagina was aan te treffen. Die wekte de indruk dat de hele Leidse binnenstad in vuur en vlam stond.
De krakers hebben nog tot 10 maart de tijd om nieuwe plannen te bedenken en uit te voeren. Op die dag zal de ontruiming hoogstwaarschijnlijk plaatsvinden, vanaf 10:00 uur. De krakers kunnen en willen leren van de fouten die zijn gemaakt, en van de ervaringen die zijn opgedaan. Dat is bijzonder nuttig voor de toekomst van de kraakstrijd in Leiden. De voorbereiding van nieuwe acties is inmiddels in volle gang, en de krakers houden de moed erin.