De Peueraar 44, april 1994
Auteur: Harry Westerink
Bijna was in Leiden de jaarlijkse fakkeltocht op 21 maart (internationale dag tegen racisme) niet doorgegaan. Gelukkig nam eind februari een aantal mensen het initiatief om de organisatie van de tocht in sneltreintempo op poten te zetten. Ze hadden weinig voorbereidingstijd, maar toch slaagden ze erin om subsidies aan te vragen, posters en folders te ontwerpen en te laten drukken, kranten en lokale radio en TV te benaderen, en een groot aantal organisaties aan te schrijven met het verzoek om de actie te ondersteunen.
Het resultaat was dan ook dat op maandagavond 21 maart ongeveer 800 mensen (eigen schatting) door de binnenstad wandelden om hun ongenoegen te laten zien over het racisme in de samenleving. Deze verrassend hoge opkomst (de fakkeltocht van vorig jaar trok slechts zo'n 400 mensen) werd mede veroorzaakt door een tragische gebeurtenis met een racistisch element erin. Vrijdag 18 maart kwam een Turks meisje bij een verkeersongeluk om het leven. Iemand die toevallig in de buurt was meende iets te moeten opmerken in de trant van: "Het was maar een buitenlander". Voor de medeleerlingen van het meisje vormde dat de aanleiding om massaal mee te doen met de fakkeltocht (meer informatie over dit racistische 'incident').
Na afloop van de tocht vond er een manifestatie plaats op de Burcht. Daar sprak onder andere Esau du Plessis (voormalige coördinator van de helaas weg gesubsidieerde BOA). Hij gaf de Leidse politiek een veeg uit de pan door hen de schuld te geven voor de groei van extreem-rechts in Leiden. Verder zong het koor Jan en Alleman Zuid-Afrikaanse vrijheidsliederen en zweepte een percussiegroep de menigte demonstranten op met aanstekelijke ritmes. Een minpunt vond ik de toespraak van Floor Koelewijn, leraar van de genoemde scholieren. Hij kwam op mij nogal belerend over, alsof hij zijn leerlingen toesprak. Hij benadrukte dat je met racisten moet praten. Dat zou de enige manier zijn om iets te bereiken. Hij zei: "Kijk hen diep in de ogen". Diverse mensen vulden deze zin later op de avond aan met: "En sla dan hun ogen dicht". Ik dacht: "Die leraar kan mooi lullen, hij loopt met zijn blanke huidskleur toch geen of veel minder gevaar. Zou hij dat ook zo durven zeggen tegen zwarte mensen die, bijvoorbeeld, op straat in elkaar zijn gemept?"
Volgens mij kunnen de organisatoren tevreden terugblikken op een actie met strijdbare deelnemers. De hoge opkomst gaf mij (en velen met mij, denk ik) een steuntje in de rug. Dat had ik wel nodig, want de wereld is weer wat ellendiger ge-worden met twee CD-ers in de Leidse gemeenteraad.