De Fabel van de illegaal 43, januari/februari 2001
Auteur: Harry Westerink
De Fabel van de illegaal heeft via een protestbrief bezwaar gemaakt tegen de "eervolle vermelding" die het Humanistisch Centrum Haaglanden in november 2000 heeft toegekend aan de daklozenkrant Haags Straatnieuws (HS). Uit de onlangs verschenen Gebladerte-brochure "Daklozenkranten en de illegalenjacht", geschreven door free lance-onderzoeksjournalist Eric Zwitser, blijkt dat de HS-redactie criminaliseert en aanzet tot een verklikkersmentaliteit.
HS wordt in de Haagse regio door daklozen op straat verkocht. In maart 1999 begon de redactie van de krant een campagne tegen verkopers die op straat een andere krant, Het Daklozenwoord, te koop aanboden. "En komt u lieden tegen met een 'fout' ogende krant, neemt u dan - mede op verzoek van de politie Haaglanden - s.v.p. meteen contact op met de politie in uw district." De HS-redactie was er naar eigen zeggen vooraf van op de hoogte dat een groot deel van deze "lieden" niet in het bezit was van een verblijfsvergunning, zodat na verlinking de vreemdelingenpolitie vrijwel zeker zou overgaan tot uitzetting van deze mensen.
De politie hield in Den Haag en omgeving tenminste 8 verkopers van Het Daklozenwoord aan. Als strafbaar feit werd opgevoerd dat zij die krant zonder ventvergunning verkochten. Maar de politie gedoogt wel de verkopers van HS, die hun krant ook zonder zo'n vergunning verkopen. "Redenerend vanuit het beginsel van gelijke behandeling is het gewoonweg schandalig dat de ene groep daklozen door de politie wordt opgepakt, opgesloten en uiteindelijk zelfs het land wordt uitgezet voor iets dat de andere groep daklozen wordt toegestaan", aldus De Fabel in de protestbrief1, die onlangs aan een groot aantal betrokkenen in Den Haag en elders in het land werd verstuurd.
Eigen illegaal eerst?
Uit het onderzoek van Zwitser was al duidelijk geworden dat de HS-redactie zich niets aantrekt van deze kritiek.2 Ook redacteuren van diverse andere daklozenkranten, verenigd in de StraatmediaGroep Nederland (SGN), maken een uiterst dubieus onderscheid tussen hun eigen "legale" krant en de concurrerende "illegale" krant Het Daklozenwoord. In een artikel in het multiculturele weekblad Contrast verdedigen bestuurslid M. Duijm en zakelijk leider H. Donken van HS dit beleid.3
Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben "illegale kranten" in Nederland echter nooit meer bestaan. De vrijheid van meningsuiting houdt in dat iedereen zonder voorafgaande vergunning van de overheid zijn of haar mening mag geven en dus ook kranten mag uitbrengen. De categorie "illegale kranten" is uit de duim gezogen en heeft vooral criminaliserende gevolgen.
Donken herhaalt in Contrast het verhaal van de HS-redactie dat Het Daklozenwoord is gemaakt door Roemenen die over de rug van daklozen grof geld zouden verdienen. Het al meer dan een jaar durende politie-onderzoek naar deze vermeende "criminele organisatie" heeft nog altijd niets concreets opgeleverd en lijkt te zijn gestrand, zodat het waarschijnlijker is dat deze "bende" vooral een bedenksel is van de HS-redactie zelf.
Onder de verkopers van HS bevinden zich ook dakloze illegalen. Zolang het maar om "Nederlandse illegalen" gaat, vindt Donken het best. "Nederlandse illegalen", tot die - uit zijn duim gezogen - categorie behoren volgens Donken niet de uit Roemenië afkomstige illegalen die in Den Haag Het Daklozenwoord verkochten. Eigen illegaal eerst?
Petten
Dat HS een "eervolle vermelding" ontving van de humanisten, verbaast niet. Er zijn namelijk nogal wat dwarsverbanden tussen de krant en het humanistisch circuit in Den Haag. Frappant is bijvoorbeeld dat HS-bestuurslid Duijm nogal wat petten op heeft. Ze is ook voorzitter van Humanitas Haagland en van het Humanistisch Platform in Den Haag, waaraan ook het Humanistisch Verbond deelneemt. Ze zat bovendien in de jury van het Humanistisch Centrum die de "eervolle vermelding" aan HS toekende. Met andere woorden: de humaniste Duijm geeft het HS-bestuurslid Duijm een pluim. Verder is HS-voorzitter J. Engelvaart secretaris van het bestuur van het Humanistisch Verbond afdeling Haagland.
In Contrast noemt Duijm De Fabel "niet helemaal jofel". De humanisten van het landelijk bureau van het Humanistisch Verbond (HV) vonden De Fabel daarentegen wel "jofel". Die nomineerden De Fabel in 1999 namelijk voor de "Bemoei je d'r mee-prijs" van het HV, bedoeld voor projecten die actief bijdragen aan een samenleving waarin niemand wordt buitengesloten. De toekenning van een "eervolle vermelding" aan HS door de Haagse humanisten staat op gespannen voet met het landelijke beleid van het HV tegen maatschappelijke uitsluiting.
Noten