De Fabel van de illegaal 63, maart/april 2004
Auteur: Gerrit de Wit
De losse flodders van een Nieuw Rechtse denktank
Nieuw Rechts, het extreem-rechtse partijtje van het Rotterdamse raadslid Michiel Smit, timmert de laatste maanden flink aan de weg. Men publiceert nieuwsbrieven en kranten, en poogt afdelingen in het land op te zetten om in 2006 mee te kunnen doen aan de verkiezingen. De partij holt van actie naar actie, maar richtte enige maanden geleden ook de Van Oldenbarnevelt Denktank (VOD) op. Die moet de partij een ideologisch kader gaan bieden.
In februari 2003 werd Smit uit de Leefbaar Rotterdam-fractie gezet. Zijn positie was onhoudbaar geworden wegens zijn racistische uitlatingen en voortdurende contacten met extreem-rechtse partijen en personen. Direct richtte Smit Nieuw Rechts op en begon hij nauw samen te werken met het Vlaams Blok en de Nieuwe Nationale Partij (NNP). Op 26 september 2003 kwam Vlaams Blok-leider Filip Dewinter op bezoek in Rotterdam. Hij werd hartelijk ontvangen door onder meer Smit, NNP-voorzitter Florens van der Kooi en Leefbaar Rotterdam-raadslid Joop van Heijgen. Dat leidde tot een definitieve breuk tussen Leefbaar Rotterdam en Van Heijgen, die zich daarop aansloot bij Nieuw Rechts.
Cultuur-racisme
De partijnaam Nieuw Rechts suggereert een verwantschap met de gelijknamige extreem-rechtse stroming. De oorsprong van die stroming ligt in het Frankrijk van mei 1968. Door de studentenopstanden en de democratiseringsgolf besefte extreem-rechts toen dat men het initiatief volledig kwijt was. Extreem-rechts was verdacht en elke vorm van rassenleer werd afgekeurd. Om weer politieke ruimte te scheppen richtte men buitenparlementaire studiegroepen op, zoals GRECE. Daarbij greep men terug op het minder bekende en daarom minder verdachte cultuur-racisme, een ideologische variant van extreem-rechts die "onoverbrugbare cultuurverschillen" centraal stelt in plaats van "rassen". Om niet direct in de extreem-rechtse hoek geduwd te worden noemde men zich nieuw-rechts, hoewel het cultuur-racisme verre van nieuw was. Al snel werden ook in andere landen zulke denktanks opgezet. Zo kent Vlaanderen de Stichting Deltapers die het blad Teksten, Kommentaren en Studies (TeKoS) uitgeeft en kent Nederland de organisatie Voorpost, die overigens een zieltogend bestaan leidt.
De nieuw-rechtse organisaties in Europa scholen hun achterban met kadertrainingen, discussiebijeenkomsten en filosofische tijdschriften. Volgens nieuw-rechts kan extreem-rechts de macht alleen overnemen wanneer "de culturele hegemonie" van "de heersende links-liberale consensus" doorbroken is. Via deelname aan allerlei maatschappelijke en intellectuele debatten probeert men het extreem-rechtse gedachtegoed verder te verspreiden. Vooral het Vlaams Blok en het Front National hebben veel profijt gehad van hun denktanks. Ook hun vertegenwoordigers profiteerden van de denktanks. Die verschafte hen wat meer ideologische bagage. En dat is zeker geen overbodige luxe. Dat hebben in Nederland de gemeenteraadsleden van CD en CP'86 wel laten zien. Die stonden geregeld met hun mond vol tanden wanneer hen iets werd gevraagd, en velen haakten af omdat ze totaal geen verstand hadden van oppositie voeren.
Speldenprikjes
De dagelijkse politieke praktijk van Nieuw Rechts is veel oppervlakkiger dan wat er bij het Vlaams Blok en het Front National allemaal uit de kast getrokken wordt. Smit beperkt zich met name tot het uitdelen van politieke speldenprikjes, en geeft weinig blijk van verwantschap met de nieuw-rechtse ideologie. Hij schopt wat tegen de islam, pedofielen en criminelen, en plaatst zich zo eerder in de hoek van het traditionele law-and-order rechts-extremisme. Wellicht hoopt Smit daar via de oprichting van een denktank verandering in te brengen. Die werd eind 2003 opgezet met als doel "het behoud van de Nederlandse cultuur door middel van politiek in de ruimste zin van het woord". De VOD is in praktijk een verlengstuk van Nieuw Rechts en zal zich richten op "beleidsondersteuning, analyses van achtergronden en aandacht vestigen op de vaderlandse geschiedenis". Men wil zich "net als Pim Fortuyn richten op de praktische noden van het volk" en gaat "uit van de Nederlandse cultuur als onderdeel van de overkoepelende Europese cultuur".
Maar wie was Johan van Oldenbarnevelt ook alweer? Van Oldenbarnevelt was in de zestiende eeuw "advocaat van den lande" van de Staten van Holland. Hij voorzag stadhouder Maurits, zoon van prins Willem van Oranje, volop van geld voor zijn oorlog tegen Spanje. In 1596 sloot Van Oldenbarnevelt een verbond tegen Spanje met Frankrijk en Engeland, die zo als eerste de Republiek Nederland erkenden. Daarom ziet de VOD in hem "een patriot waar we als Nederlanders trots op moeten zijn". Overigens liet Maurits Van Oldenbarnevelt na een conflict in 1619 onthoofden. De landsadvocaat was verder ook initiatiefnemer tot de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Die legde "de basis voor onze huidige welvaart", juicht de denktank. Dat de VOC roofde, plunderde, moordde, verkrachtte en in slaven handelde, laat de denktank onbenoemd.
Witte moeders
In een poging de extreem-rechtse standpunten ideologisch te onderbouwen heeft de VOD een aantal artikelen gepubliceerd. Daarin keert men zich, zoals te verwachten, vooral tegen de immigratie van niet-Europese, zwarte vluchtelingen. "Een dalend kindertal in de westerse wereld gecombineerd met massa-immigratie vanuit niet-westerse landen zorgt ervoor dat de westerse beschaving in haar kern aangetast wordt en deze ontwikkeling misschien niet zal overleven. Wat eens de centra van onze beschaving waren, verpauperen nu in ijzingwekkend snel tempo tot Derde Wereld-steden", beweert men. "De westerse beschaving" zou net als het Romeinse rijk ook ten onder gaan aan een tekort aan "mankracht in verhouding tot de vijanden". Om "het bevolkingspeil op peil te houden" wil de denktank dat "autochtone" vrouwen meer kinderen baren. Om "autochtone" paren daartoe te dwingen zouden collectieve ouderdomsvoorzieningen als de AOW afgeschaft moeten worden. Paren moeten zichzelf dan maar individueel verzekeren, of - en daar gaat het de VOD om - meer kinderen nemen op wie ze later terug kunnen vallen. Collectieve voorzieningen zouden sowieso slechts "parasitair gedrag" aanmoedigen. Verder wil men "de belastingdruk in het algemeen maar vooral voor gezinnen sterk verlagen, zodat het weer betaalbaar wordt om kinderen te krijgen".
De VOD is vanzelfsprekend enthousiast voorstander van een Rotterdamse "allochtonenstop".(1) De armoede en "verloedering" in Rotterdam zou niet veroorzaakt worden door sociale uitsluiting en racisme, maar door "de grote instroom van vreemdelingen". En "het is juist de toevloed van immigranten van buiten de EU, met name de islamitische, die leidt tot de vervreemding van Rotterdam". Het Rotterdamse straatbeeld zou van een Nederlandse stad veranderd zijn naar "een stad van vreemdelingen". Maar men ziet niets in een spreidingsbeleid. "Burgers binnen een land kun je nu eenmaal niet dwingen ergens te blijven wonen". De overheid kan daarom beter "de grenzen sluiten voor migranten van buiten de EU", aldus de VOD.
Europees nationalisme
In een van de artikelen keert de denktank zich tegen "de neoliberale ideologie van de globalisering" omdat die de nationale identiteit zou uithollen.(2) Die identiteit zou bestaan uit onder meer een gedeelde taal, geschiedenis en grondwet. De denktank acht "de nationale identiteit cruciaal voor de solidariteit binnen een land en daarmee ook voor de economische prestaties van het land". Men hekelt de VN en de WTO omdat die "lobbyen voor het versoepelen van de vestigingsregels in westerse landen". Nederland zou daarom samen met andere Europese landen een blok moeten vormen tegen "de internationale elite". De Europese landen zouden een "overkoepelende Europese cultuur" moeten promoten en er tegelijkertijd voor moeten "zorgen dat de nationale en regionale identiteiten hun wortelende functie terugkrijgen".
Het artikel tegen de globalisering werd niet door iedereen binnen Nieuw Rechts met gejuich ontvangen. De achterban bestaat namelijk voor een flink deel uit onbehouwen racisten die zich sowieso geen raad weten met politieke analyses die meer dan enkele regels tellen. Op het forum van de website van Nieuw Rechts gaven enkelen aan het artikel "te langdradig" en "te links" te vinden. Anderen vonden het "oeverloos geleuter" en "gelul". Toch zagen sommigen wel het belang in van meer intellectuele discussies om zo ook een wetenschappelijk kader aan de partij te kunnen binden. Ook Marcel Rüter, de voorzitter van Voorpost Nederland, mengde zich in de discussie. Hij zei te schrikken van "de makkelijke en simpele reacties" en gaf uitgebreid zijn visie op "de globalisering".
Volkslied
De VOD is naar eigen zeggen een groeiende club studenten uit verschillende steden. De voorzitter is Marc Bajema. Hij is tevens secretaris van Nieuw Rechts en studeert archeologie aan de Leidse universiteit. Bajema heeft een hekel aan moslims en in het Leidse universiteitsblad Mare beweerde hij bang te zijn voor de AEL.(3) Die zou er namelijk voor kunnen gaan zorgen "dat wij ons in moeten burgeren in ons eigen land". Bajema is "in principe" tegen de bouw van moskeeën in Nederland en ziet graag dat op scholen het volkslied gezongen wordt. Verder zouden scholieren de Nederlandse vlag moeten groeten. Een aantal van Bajema's artikelen zijn ook gepubliceerd op de nieuw-rechtse website Heemland. Die wordt geleid door Mart Giesen, een extreem-rechtse veteraan met een verleden in de CP, CD en het Nederlands Blok.
Bajema's collega-bestuurslid Peter Reedijk was op 9 december 2003 aanwezig bij een kleine demonstratie van de Jonge Fortuynisten en de Nieuwe Nationale Jongeren bij de Duitse ambassade in Den Haag. Ze protesteerden daar tegen de mogelijke vrijlating van het voormalige RAF-lid Rolf Clemens Wagner. Aan de demonstratie namen overigens ook meerdere skinheads deel. Een van hen droeg een groot keltenkruis op zijn jas. Dat teken staat voor "white power". Op zijn eigen website promoot Reedijk de extreem-rechtse leus "stop de multi-kul". Hij is tevens fractiemedewerker van NieuwRechts.
"Nazionisten"
In het VOD-bestuur zit verder ook Nick Aldenkamp, een extreem-rechtse internet-activist die veel op de webfora Stormfront en Polinco aanwezig is. Op Polinco zocht hij in september 2002 naar Hitlers boek Mein Kampf. Hij schreef blij te zijn dat hij al een online-versie gevonden had via Stormfront. In november 2002 maakte hij op zijn beurt weer enkele andere mensen blij door op Stormfront een tekstbestand van Mein Kampf te plaatsen. Op die website liet Aldenkamp ook weten de fascistische band Brigade M (4) leuk te vinden en medio 2003 zei hij een steunbetuiging te sturen aan ene Erik Laupman. Die zit een celstraf uit van 14 maanden wegens het in elkaar slaan van een drugsgebruiker. Dat hij al eerder "een neger" had mishandeld telde voor de rechter verzwarend mee. Op het forum van de website van Nieuw Rechts schold Aldenkamp zionisten uit voor "nazionisten". En eind 2003 noemde hij holocaustontkenning "gewone geschiedenis", want "men moet niet alles geloven wat in de media gezegd wordt". Deze opvattingen zullen ongetwijfeld met regelmaat botsen met die van voorzitter Bajema. Bajema is namelijk een fervent aanhanger van de Israëlische bezettingspolitiek, en is enthousiast over de apartheidsmuur en een mogelijke deportatie van Israëlische Palestijnen naar Arabische gebieden. Adviseur van het bestuur is Ruud Bruyns. Hij was eerder als kaderlid actief voor Voorpost en de extreem-rechtse studentenvereniging LANS.(5)
De VOD kent ook nog een "raad van advies". Naast Smit en Van Heijgen maakt ook de Vlaming Rob Verreycken daar deel van uit. Verreycken is tevens secretaris van de Vlaams Blok-fractie in het Vlaams parlement en een naaste medewerker van Filip Dewinter. Verreycken is advocaat. Hij is zelf vaak gearresteerd voor geweld. Zo was hij in 1988 betrokken bij een vechtpartij met tegenstanders van apartheid. In 1995 kreeg hij 9.000 frank boete voor het aanvallen van linkse stickerverkopers. En bij een anti-fascistisch protest in 1997 tegen een bezoek van het Franse Front National aan het Vlaams Blok viel Verreycken een fotograferende politieagent aan en duwde hem zijn toestel in het gezicht. Verreycken verdient zijn bijnaam "Rob Klop" dan ook met verve. Medio jaren 90 stond hij als advocaat ook het Vlaamse Vrij Historisch Onderzoek (VHO) bij. Dat is een revisionistische organisatie die boeken uitgeeft die de shoah ontkennen. Eind 2003 werd de VHO-leider veroordeeld tot een jaar cel en 10 jaar ontzetting uit de burgerrechten vanwege holocaustontkenning en racisme.
Amerika
De VOD heeft inmiddels ook al zijn eerste uitstapje achter de rug. Half november 2003 toog een aantal leden naar de jaarlijkse TeKoS-bijeenkomst in Antwerpen. Het thema was "de Amerikaanse hegemonie en de gevolgen daarvan voor Europa".(6) Sprekers waren onder andere GRECE-leider Alain de Benoist en Delta Stichting-voorzitter Luc Pauwels. Beiden keren zich fel tegen Amerika en de oorlog in Irak. Het Amerikaans imperialisme zou "het zelfbeschikkingsrecht der volkeren" ondergraven, en "de Amerikaanse cultuur" zou "de Europese beschavingen" ten gronde richten. Nieuw Rechts echter steunt de Amerikaanse oorlog in Irak volop. Men organiseerde op 5 april 2003 zelfs een demonstratie in Den Haag om de Amerikanen een hart onder de riem te steken. Smit en de leden van zijn denktank lijken zich over de ideologische verschillen met De Benoist en Pauwels nauwelijks te bekommeren. Een groot deel van de achterban van NieuwRechts denkt sowieso meer in termen van "geen woorden, maar daden".
Met dank aan anti-fascistische onderzoeksgroep Kafka.
Noten