Gemeente Amsterdam zet dwangarbeiders in bij stadsarchieven

Het GroenLinks-kopstuk Andrée Van Es gaat voorop bij de aanval op onze zwaar bevochten arbeidsrechten.
Saai, onbetaald en verplicht werk doen “richting een baan”. Dat is de essentie van een nieuw reïntegratieproject van de gemeente Amsterdam waarbij werklozen onbetaald en zonder arbeidscontract de stadsarchieven moeten digitaliseren. Onder regie van GroenLinks-wethouder Andrée van Es wordt het wettelijk minimumloon ontdoken en worden arbeidsrechten verkwanseld.

In plaats van een extern bedrijf voor dit enorm tijdrovende digitaliseringswerk in te huren leek het de gemeente handiger en goedkoper om soldaten uit het arbeidsreserveleger te ronselen en te drillen voor dwangarbeid. De gemeente schat dat er de komende jaren archiefwerk ligt voor ongeveer duizend werklozen, die dat allemaal met behoud van uitkering moeten gaan doen. Daarmee ontduikt de gemeente op grote schaal het wettelijk minimumloon. De werklozen worden vooral ingezet voor het voorbereidende werk. Ze moeten de archieven opschonen, ordenen en scanklaar maken. Er schijnt kilometers archief op hen te wachten.

Een woordvoerder van de gemeente Amsterdam rept van “een win-winsituatie”. “Bouwarchieven en bestemmingsplannen worden gemakkelijk toegankelijk voor de burger, langdurig werklozen worden aan een baan geholpen waardoor de overheid minder geld kwijt is aan uitkeringen en er komen dure vierkante meters in het centrum vrij doordat de bergen documenten verdwijnen. Niemand kan hier niet achter staan.” Maar afwijzing van dit soort plannen is niet alleen mogelijk. Het is ook noodzakelijk. SP-raadslid Maureen van der Pligt heeft fikse kritiek geleverd op het dwangarbeidproject, dat allerlei door de arbeidersbeweging bevochten verworvenheden op de schroothoop gooit. “Aanvankelijk werd in de pers nog het beeld geschetst alsof hiermee werklozen aan een baan geholpen werden. Maar het blijkt slechts te gaan om mensen met behoud van uitkering ‘dichter bij een baan’ te brengen. Wederom moderne slavernij dus en ondermijning van bestaande cao’s.” De werklozen krijgen helemaal geen baan onder cao-voorwaarden, maar moeten onbetaald en verplicht werken met de vage belofte dat ze na dat werk ooit aan een baan zullen worden geholpen. Dwangarbeid moeten doen om later misschien een baan te krijgen, dat fenomeen rukt maatschappelijk steeds meer op.

Inmiddels hebben de gemeenten Rotterdam en Almere interesse getoond voor het project, net als enkele bedrijven. Ahmed Baadoud, initiatiefnemer en stadsdeelvoorzitter van Nieuw-West, noemt het project een goed voorbeeld van “hoe er in crisistijd met bestaande middelen toch van alles mogelijk is”. Inderdaad is vandaag de dag van alles mogelijk, zoals het verkwanselen van arbeidsrechten, het rechteloos maken van uitkeringsgerechtigden en het met onbetaalde dwangarbeid uitbuiten en disciplineren van mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt.

Harry Westerink