Na het OV nu ook marktwerking op de weg – meer keuze voor de automobilist! (column)
Op 30 juli plaatste de NOS het artikel: “Verlieslatend NS wil minder treinen op rustige dagen: ‘Scherpe keuzes nodig’”. Wat als de overheid zo omging met het autoverkeer? Hoe zou zo’n artikel er dan uitzien?
Het demissionaire kabinet zet op de valreep een historische stap: met ingang van 2026 wordt het Nederlandse wegennet niet langer centraal beheerd, maar overgeheveld naar de vrije markt. Hiermee geven we automobilisten de vrijheid waar ze al jaren om vragen: de vrijheid om te kiezen welke aanbieder hun traject exploiteert.
Aanbestedingen leidt tot innovatie
Het land wordt verdeeld in 37 concessiegebieden. De eerste concessies zijn al bekend. Zo krijgt het stuk A1 tussen Amersfoort en Apeldoorn voor tien jaar een exclusief contract met RoadCo Nederland BV. Wie daar wil rijden, heeft een RoadCo-pas nodig. Deze pas is niet geldig op de A12, want die wordt verzorgd door Drive4All. Wisselen van pas kan eenvoudig door op de omboeklocaties langs de weg uit en in te checken. Eventueel moet u uw voertuig inruilen voor een ander, passend bij de concessie.
Meer efficiëntie door vraaggestuurd onderhoud
Rustige trajecten worden buiten de spits gesloten om kosten te besparen. “Waarom zou je asfalt openhouden waar niemand rijdt?”, aldus de minister. De automobilist kan in dat geval gebruikmaken van onze premium-omrijroutes tegen marktconform tarief. Er blijft in de Randstad uiteraard een nacht-wegen-net geopend. Het is nog niet duidelijk of het wegonderhoud daarvan door dezelfde partij uitgevoerd zal worden…
Dynamische prijzen voor maximale beleving
Tarieven zijn flexibel: tijdens de spits betaalt u 3 euro per kilometer op populaire snelwegen. In het weekend kost dezelfde route 1,50 euro tenzij er een evenement is, want dan kan de prijs oplopen tot 5 euro. Dankzij deze prikkel leren automobilisten bewust te kiezen voor rustige tijden of alternatieve aanbieders. Voor internationale trajecten is er een website met dynamische prijzen – hoe eerder u boekt, hoe groter de kans dat er nog plek is tegen een redelijk tarief.
Meer merkbeleving onderweg
Elke concessiehouder is vrij om eigen aanvullende regels te hanteren. Zo kunnen pashouders 130 kilometer per uur rijden over de gele banen van AutoMax.
Concurrentie voor betere dienstverlening
Als uw aanbieder plots besluit een afrit te schrappen omdat deze verliesgevend is, stapt u gewoon over naar een andere aanbieder… mits die op uw route actief is. Doordat de overheid regelmatig boetes zal uitdelen aan slecht presterende wegbeheerders, kan het zijn dat er banen afgesloten moeten worden wegens achterstallig onderhoud.
Het kabinet verwacht dat deze hervorming de staatskas minder geld gaat kosten. “De markt doet het beter”, aldus de staatssecretaris. “Straks vragen mensen zich af hoe we ooit hebben kunnen rijden op wegen die 24/7 open waren, gratis in gebruik, en met eenduidige bewegwijzering. Wat een ouderwets idee!”
Maarten Nijman
(Deze column verscheen eerder op LinkedIn.)
Dit is goed nieuws. Hoe meer autoverkeer wordt belemmerd hoe beter voor het milieu.
Zeer humoristisch geschreven. Maar breng deze (r)overheid niet op gedachte
Nog een extra berichtje. Ik zie ook berichten staan:: goed zo we moeten het autoverkeer behoorlijk belemmeren etc.
Ik persoonlijk vind dat Jammer. Er zijn mensen die in de Randstad wonen waar het openbaar vervoer goed geregeld is., je de boodschappen om de hoek kan doen. Wij wonen op het platteland waar we 1,5 uur van te voren de belbus moeten bellen. Die haalt je 1,5 uur later op uit het dorp, en brengt je naar de eerste bushalte van de dichtstbijzijnde stad.
Als ik van het OV gebruik wil maken naar mijn werk wat bijna 100 km verderop staat, ben ik met een enkele reis 4,5 uur bezig I.p.v 4 a 5 kwartieren. Daar moet men ook rekening houden. Ook voor de boodschappen zijn we van of andere dorpen of stad afhankelijk.
En als men tegen auto’s is, moet men ook niet door een taxi laten wegbrengen of ophalen door een ambulance. En laten we dan de brandweer ook maar een paard met wagen geven. Nee dus. Dus anti automobilisten kijk goed wat je meld, soms zijn auto’s ook makkelijker dingen die je leven ook makkelijker maken, zoals ik hierboven al schetste
Hoi Jos, ik herken je probleem. Ik woon zelf buiten de Randstad, in een relatief grote stad met een goede treinverbinding. Maar ik ben opgegroeid op het platteland (en mijn ouders wonen daar nog) zonder bus in avonden en weekenden (en de rest van de tijd 1 per uur). Zonder auto is het echt lastig je leven te leiden daar.
Toch denk ik dat we zoveel mogelijk van auto’s af moeten. Maar niet zonder een alternatief natuurlijk. Voordat we van autos af stappen moeten we zorgen dat er in elke hoek van het platteland elk kwartier een bus rijdt (of misschien zijn er andere en betere vormen van collectief vervoer te bedenken).
Dat is waar de campagne Wij Reizen Samen voor staat (waarover elders op deze website meer te vinden is). Zorgen voor een veel uitgebreider systeem van OV zodat we die rottige autos zo min mogelijk nodig hebben.
Zo min mogelijk, want er zijn vast situaties zoals die jij noemt waarin een auto toch nodig zal blijken te zijn.
Dus ja: ik ben tegen auto’s als dominante vorm van personenvervoer. Maar dat betekent niet dat ik tegen auto’s in elke situatie ben. Alhoewel ik er geen moment om zal rouwen als we in een collectieve toekomst manieren vinden om helemaal van die vervuilende moordapparaten af te komen.