Gronings dwangscan-schandaal gaat over dwangarbeid en niet over privacy
Dwangarbeiders moeten bij de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) patiëntendossiers inscannen. Daarover ontstond vorige week ophef. Uit veel van de bezorgde en boze reacties sprak helaas niet zo’n positief beeld van uitkeringsgerechtigden. Alsof die het niet zo nauw nemen met privacy. De omgekeerde wereld, want als er één groep is die gestript wordt van elke vorm van privacy, dan zijn het de uitkeringsgerechtigden wel.
Vorige week publiceerden we het verhaal van Bram Reinders over een bijstandsgerechtigde kennis die medische dossiers moet scannen bij het ziekenhuis. “Deze persoon doet gewoon (dwang)arbeid, en bij arbeid hoort een gewoon salaris. En bij weigering van dit soort projecten worden mensen gekort op hun uitkering, dus de keuze om het niet te doen komt hen duur te staan. Dit soort projecten is koren op de molen van werkgevers en instellingen, want waar ze geen goedkope Oost-Europese arbeidskrachten kunnen inzetten, maken ze (mis)gebruik van gratis uitkeringsgerechtigden en houden zich dus bezig met de zuiverste vorm van dwangarbeid”, schreef Reinders.
Winkelen
De verantwoordelijke gemeenten Delfzijl, Appingedam en Loppersum waren een week eerder ook al in het nieuws. Toen vanwege het “Fit voor Werk”-reïntegratietraject met zijn winkelen-en-terugleggen exercities bij Lidl. Na het bekend worden van die vernederingen stak er een storm van woede op, en binnen een dag was het gedwongen winkelen-en-terugleggen geschrapt (… als we wethouder Meindert Joostens mogen geloven). Hoe anders waren de reacties na de onthulling van de dwangarbeid in het ziekenhuis.
Men zou reacties verwachten als: “Wat? Weer dwangarbeid in Delfzijl? Hoe vernederend. Ik schaam me rot. Ik zou die dossiers gelijk door de papierversnipperaar halen. Ik zou dat ziekenhuis boycotten! Laat die reïntegratiecoaches lekker zelf dossiers gaan inscannen! Wat erg, zeg! Ontslag voor de ambtenaren die dit hebben bedacht! Misbruik en uitbuiting! Dit kan toch niet waar zijn? Belachelijk! Ik bel een politieke partij, en ik roep de bond erbij.”
En er waren inderdaad enkele van zulke reacties – “Mensen moeten gewoon loon krijgen! Dit is inderdaad dwangarbeid! Ik heb dit ook moeten doen in 2012!” – maar het gros was heel anders, en richtte zich op de privacy: “Ik maak me grote zorgen om de privacy! Hebben die mensen wel een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)? Laten ze onopgeleide mensen met medische dossiers werken? Belachelijk, daar gaat onze privacy! Als ze willen, kunnen ze zo al onze gegevens inzien! Dit moeten de privacy-wachthonden weten! Help Piratenpartij! Die mensen kunnen misbruik maken van patiëntengegevens!”
Privacy
Dat was dus ook precies waarover Mike Tomale van de Groningerkrant.nl begon toen hij navraag deed bij de verantwoordelijken: de Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) Noordoost en het ziekenhuis. Die stelden zijn lezers gerust: “Indien het tot een overeenkomst komt, ondertekent de werkzoekende een geheimhoudingsverklaring. Dit is dezelfde verklaring die ook regulier personeel ondertekent bij indiensttreding.”
Op zich is de bezorgdheid over privacygevoelige informatie niet vreemd. Dagelijks gaan duizenden ogen over persoonlijke gegevens. Van postbode tot huisarts. Van scholen tot consultatiebureaus. Van woningbouwverenigingen tot winkels. Van uitzendbureaus tot werkgevers. Van gemeenten tot overheidsinstanties.
Maar het is onverteerbaar dat veel mensen zich bij deze schandalige kwestie rond het ziekenhuis juist in eerste instantie zorgen maken over de privacy en niet over de dwangarbeid. Dat heeft alles te maken met de voortdurende overheidspropaganda over profiterende en onbetrouwbare bijstandsgerechtigden. Het is een schandaal binnen een schandaal dat men zich meer zorgen maakt over privacy wanneer uitkeringsgerechtigden een dossier door hun handen laten gaan dan wanneer betaalde krachten dat zouden doen. Bovendien: als er één groep mensen is in Nederland die het slachtoffer is van privacyschendingen, dan zijn het de bijstandsgerechtigden zelf. En dan hebben we het over wettelijk gesanctioneerde privacyschendingen.
Baanlozen die een uitkering aanvragen, moeten hun privacy volledig opgeven. Ze worden van top tot teen doorgelicht. Elke deur moet worden geopend en geen steen blijft liggen. Ook nadat het recht op een uitkering is verkregen, is de privacy van bijstandsgerechtigden zo goed als nihil. Bankafschriften, bonnetjes, hobby´s, slaapkamers, leefstijl, samenlevingsvormen, kinderen, partners… niets en niemand is ‘veilig’. Uitkeringsgerechtigden moeten hun privacy opgeven in ruil voor die minimale (en daardoor eeuwig bedreigde) bestaanszekerheid.
En bijstandsgerechtigden moeten doen wat ze wordt opgedragen. Zo niet, dan worden er sancties opgelegd. Het volledig stopzetten of een tot drie maanden durende korting op de uitkering met uiteindelijk honger en dakloosheid als gevolg. En dat geldt ook voor de dwangarbeiders in het ziekenhuis.
Dwangarbeid
De dwangarbeiders in het ziekenhuis tekenen precies zo’n geheimhoudingsverklaring als de reguliere ‘werknemers’, dus dat is het probleem niet. Het probleem is de dwangarbeid. De ISD spreekt eufemistisch over “ervaringsplekken” om “werknemersvaardigheden” op te doen. En het ziekenhuis verklaarde dat de bijstandsgerechtigden echt “mogen” solliciteren, en sommigen schijnen na drie tot zes maanden dwangarbeid “soms” aan een baan binnen dezelfde organisatie te komen.
Hoe die “werknemersvaardigheden” in het ziekenhuis aangeleerd worden? Daarover zegt het ziekenhuis: “Een van de mogelijkheden is vervolgens dat de werkzoekende de vaste medewerkers van het scanarchief ondersteunt bij het voorbereiden van scanwerkzaamheden. Het scanarchief bevindt zich intern bij het ziekenhuis. Werkzaamheden bestaan bijvoorbeeld uit het controleren of alle nietjes zijn verwijderd en er geen pagina’s gevouwen zijn, zodat het scannen zelf soepel kan verlopen. In praktijk gebeurt dit op een dag door een tot twee werkzoekenden. Ze staan daarbij altijd en honderd procent van de tijd onder supervisie van onze vaste medewerkers die het werk ook verrichten. Meestal blijven werkzoekenden drie tot zes maanden bij het Ommelander Ziekenhuis.”
Kassa! Voor het ziekenhuis dan. Want de dwangarbeiders moeten van een uitkering rondkomen in plaats van een regulier loon. En het ziekenhuis helpt zichzelf via deze constructie ook nog eens aan een “sociale uitstraling”. Over de ruggen dus van bijstandsgerechtigden die zuchten onder een repressief bijstandsregime.
Heb jij ook ervaring met dwangarbeid? Ken jij mensen die moeten dwangarbeiden? Kom ermee naar buiten! Je kunt het ook bij ons melden. Mail: dwangarbeidneegroningen@gmail.com (als je in Noord-Nederland woont) of dwangarbeid@doorbraak.eu (voor de rest van het land).
DANG
Het ging mij om mijn privacy.
Deze werkzaamheden worden gedaan door mensen die onder dwang naar div werkgevers worden gestuurd en onbetaald arbeid verrichten, strubbelen ze tegen dan volgt er een sanctie.
Het is zo dat mensen die gewoon bij OZG in dienst zijn er met een hele andere motivering aan het werk zijn dan dwangarbeiders.
Laten ze dan deze mensen in dienst nemen en er gewoon een behoorlijk salaris verdienen laten.
Mijn privacy is nu nog steeds in het geding, want OZG laat doorschemeren dat zij mensen screenen, maar dat is absoluut niet waar, dit doet ISD Noord.
Bram
Ik volg je reactie niet zo goed, Bram.
Hoe is jouw privacy nog in het geding? Of waardoor?
Als helaas uitkeringsgerechtigde zou ik willen typen: blijf ´participeren´ en actief! Dit heeft mij zelf door donkere periodes heengeholpen en mij best een interessant cv gegeven. En ook heb ik ook jarenlang gelukkig een goed inkomen genoten.
Van dubieuze (rechtse en linkse) mannetjes en vrouwtjes die denken dat ze uitkeringstrekkers neerbuigend kunnen behandelen, misbruiken en uitbuiten huiver ik. En ik word er een beetje boos van……..
Pricacy wordt èn kan geschonden worden als iemand kennis kan nemen van informatie over anderen. Hoe meer mensen bevoegdheid krijgen om informatie over anderen in te zien, hoe groter de kans is dat er iemand tussen zit die misbruik maakt of kan maken van die informatie. Bovendien, als je mensen onder dwang een taak laat uitvoeren, mag je verwachten dat zij die taak minder serieus nemen dan wanneer iemand voor die taak of dat beroep heeft gekozen. Dan is een geheimhoudingsverklaring een doekje voor het bloeden. Omgaan met privacygevoelige informatie vraagt om een professionele insteek, die is in dit geval niet aanwezig.
Vanaf ongeveer 1995 is mijn huisarts begonnen informatie over mij digitaal op te slaan. Er waren in die tijd in de praktijk twee artsen en twee administratieve krachten, dus vier personen, die toegang hadden tot deze informatie. Op dit moment is de praktijk uitgegroeid tot een collectief/maatschap met vijf artsen, een groep van wel zeven administratieve krachten en een systeembeheerder. In totaal hebben nu dus minimaal dertien personen direct toegang tot mijn gegevens. En deze groep dijt maar uit en uit. Apotheken proberen, onder het mom van praktische argumenten, ook steeds maar mijn toestemming te krijgen om mijn doesier te beheren. Als ik niet alert was geweest destijds had mijn elektronisch dossier inmiddels ook nog bij mijn verzekeraar gelegen.
Bovengenoemd fenomeen staat natuurlijk los van het feit dat de wijze waarop uitkeringsgerechtigden te werk worden gesteld, dwangarbeid is. Over dit laatste is op deze site al uitvoerig geschreven, en uit alles hebben wij kunnen concluderen dat uitkeringsgerechtigden door deze tewerkstelling als tweederangsburgers worden behandeld. Uiteraard moet op het verschijnsel dwangarbeid de focus en actiebereidheid gericht blijven, maar in dit specifieke geval van dwangarbeid loert weldegelijk een privacygevaar.
Stel jezelf de vraag: Zou de politie of justitie uitkeringsgerechtigden dossiers laten bewerken? Zou het ministerie van defensie of BZ dat doen? Zouden banken dat doen? Zo nee, waarom niet?
En zo ja? Want zoals je ook in het artikel kunt lezen laat Justitie in Den Haag inderdaad dwangarbeiders dossiers bewerken.
Overigens ben ik het wel eens met je verhaal dat teveel mensen toegang hebben tot onze privé-informatie, maar niet dat die informatie in betere handen zou zijn bij “professionals” dan bij dwangarbeiders. Er zijn zat verhalen bekend van agenten tot verplegend personeel enz. die even in (ditigale) dossiers neuzen van BN-ers of hun eigen kennissen.
Wat er uit de in het stuk genoemde reacties, en ook uit jouw reactie, spreekt is een vooroordeel ten aanzien van bijstandsgerechtigden, en dat bevalt me niet erg. Privacy respecteren is een morele kwestie, en wat al die mensen en dus ook jij suggereren is dat bijstandsgerechtigden minder morele remmingen zouden hebben.
Moreel handelen heeft niet te maken met het al dan niet hebben van betaald werk of een opleiding in een bepaalde richting.
@Eric
Justitie laat dossiers bewerken door dwangarbeiders, dat kan waar zijn, maar de inhoud van de dossiers zal van een lage tot geen privacy- en/ of staastveiligheidswaarde zijn.
Ten tweede beweer ik helemaal niet dat uitkeringsgerechtigden minder moreel gevormde mensen zijn, ik beweer dat mensen die onder dwang worden te werk gesteld, een andere, lees, minder professionele taakpopvatting zullen hebben. Dit past simpelweg niet bij de verwerking van privacygevoelige gegevens. Daarvoor zijn garanties in de wet vastgelegd, en die garanties worden nu geschonden.
Als je kunt kiezen, wil je dan dat jouw medisch dossier door professionals wordt verwerkt, of vind je het ok als dat wordt uitgevoerd door mensen die dat onder dwang moeten doen, en die die taak aanvaarden zonder gedegen selectieprocedure. Gedegen noem ik een beroepsopleiding in medische zorgtaken.
Inderdaad zijn er ook professionals die misbruik maken van de hen toevertrouwde informatie, voor hen heeft ontdekking en sactionering hiervan grote professionele gevolgen (beroepsverbod).
Privacy blijft alleen privacy als het ook als zodanig wordt behandeld, met alle toeters en bellen.
Het spijt me, maar dat is simpelweg niet waar. Een aantal van de betreffende Zoetermeerse dwangarbeiders, die dossiers van de Haagse Justitie bewerkten, vertelden op een bijeenkomst zelf dat ze zeer privacy-gevoelige info onder ogen kregen, waar ze af en toe zelfs niet van konden slapen. Ze moesten de dossiers allemaal inzien omdat ze zelf inschattingen moesten maken over wat ermee te doen (hoe te bewerken).
“Professionals” kunnen trouwens net zo goed een arbeidsconflict hebben, zich onder druk voelen staan, etc. Wat vast niet ongebruikelijk is, gezien de druk om meters te maken bij het inscannen.
Wanneer “professionals” (medewerkers van scanbedrijven) de grenzen over gaan en het wordt gezien dan kunnen ze een “beroepsverbod” krijgen, schrijf je. Dat zou goed kunnen, en dat hoop ik ook. Ook dwangarbeiders kunnen keihard aangepakt worden, bijvoorbeeld door strafkorting op of zelfs stopzetting van hun uitkering. En dat betekent meteen een einde aan hun bestaanszekerheid, want de bijstand is per definitie de laatste strohalm.
Dus, als je het mij vraagt, zou het me niet veel uitmaken of mijn dossier behandeld wordt door een professionele scanner of een dwangarbeider. Als het om het privacy-element gaat natuurlijk, want dwangscanners zouden er helemaal niet mogen zijn.
Kortom, ik heb als bijstandsgerechtigde geen reden om aan te nemen dat mijn ‘collega’s’ meer of minder moreel betrouwbaar zullen zijn dan “professionele” medewerkers van een of ander commercieel scanbedrijf.
Wat ik hier nog aan wil toevoegen is dat ik denk dat een ‘dwangarbeider’, vrijwilliger of andere onbetaalde kracht, terdege in staat kan zijn verantwoordelijk werk te verrichten en zorgvuldig met vertrouwelijke gegevens om kan gaan. Daar heb ik zelf ook ervaring mee. Het probleem is misschien wel dat een medewerker die tegen zijn zin, gedwongen en onder een vervelend regime te werk wordt gesteld, in de verleiding zou kunnen komen zich wat minder als een gemotiveerde en betrouwbare medewerker op te stellen…
Helemaal mee eens. Maar datzelfde geldt dus ook voor betaalde medewerkers, die kunnen ook ontevreden zijn met hun werk, met hun baas, onder druk worden gezet om te hard te werken, om over te werken, last hebben van racisme en/of seksisme, ect etc.
De morele vraag is dan: ga je dan iets doen dat je baas treft, je collega’s of de klanten? (en in welke mate)? En die vraag is hetzelfde voor betaalde arbeiders als voor dwangarbeiders. En daar gaat het om.
Dus we spreken hier gewoon over reguliere arbeid. Arbeid waar de gemeentes en bedrijven dus niet voor willen betalen. Aangezien het hier reguliere arbeid betreft (iets doen voor een geld bedrag) hadden de bijstandsgerechtigden een normaal loon en contract moeten eisen. Het is niet alleen je recht, maar zelfs je plicht.
Ik vraag me zelfs af of het zelf meewerken om deze verdringing op de arbeidsmarkt niet strafbaar is? Werken zonder beloning is gewoon verdringing op de arbeidsmarkten dat is bij wet verboden. Zwart en illegaal werk is tenslotte ook om die redenen ook verboden en daar kun je flinke boetes voor krijgen.
Ik vraag me zelfs af of het zelf meewerken om deze verdringing op de arbeidsmarkt niet strafbaar is?
@Paul.
Wat ik een beetje zat word is de schandalige nihilisering van bijstandsgerechtigden…
Mag ik geen verantwoordelijk werk meer doen? Mag ik niet meer nadenken? Ben ik een concurrent voor vakbondsleden? (ik heb schoften onder leden en medewerkers van deze organisaties meegemaakt)
Ik probeer mijn hoofd boven water te houden en weer op die Nederlandse arbeidsmarkt terug te komen…
Maar ons volkje is helaas nooit beschaafd geweest en ik vrees dat dit de komende tijd er ook niet inzit… 😛
@anoniem
Wat ik een beetje zat ben is dat meeste uitkeringsgerechtigden alles maar slikken en niet voor hun rechten opkomen en zelf meewerken aan de verdringing en uitbuiting. Verdringing en uitbuiting zijn bij wet verboden dus je werkt zelf mee aan iets wat verboden is. Vandaar dat ik nu dacht, zou het niet strafbaar zijn om aan verdringing en uitbuiting mee te werken? Zou dit ook niet een valide redenen kunnen zijn om dit soort projecten of trajecten te kunnen afwijzen? Niemand kan jou verplichten om strafbare feiten uit te voeren.
Wat de nihilisering betreft, weer zo’n vaag woord, Zolang uitkeringsgerechtigden en zeker de belangenbehartigers zoals bonden en andere tegenstanders van het bijstandsregiem, zich niet samen pakken en 1 duidelijk standpunt innemen krijg je ook niet veel gedaan. De uitkeringsgerechtigde staat dan nog altijd alleen. Het enigste wat hij/zij dan kan doen is je rechten afdwingen en een normaal loon en contract eisen voor de arbeid die verricht moet worden.