Israëls oorlog tegen Gaza: een kerkhof van illusies

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu is een gehaaide verkoper, hoewel aan het product dat hij tracht te slijten van alles mankeert. Hij probeert zichzelf, de bevolking van Israël, de buurlanden en de wereld ervan te overtuigen dat hij, ondanks aanzienlijke tegenslagen, de oorlog tegen Gaza aan het winnen is.

Volgens CNN vinden Israëlische veiligheidsdeskundigen Netanyahu eerder een “meester tacticus” dan een “meester strateeg”. In een item over een van Netanyahu’s prachtige maar holle verklaringen over zijn streven om de hoofdrolspeler van het Midden-Oosten te worden, kopte CNN dat “het eindspel [van de oorlog tegen Gaza] nog steeds onduidelijk is”. Netanyahu en zijn extreem-rechtse bondgenoten zijn gewoon niet realistisch. Ze geloven, of zouden willen geloven, dat zij de oorlog tegen Gaza aan het winnen zijn.

Volgens de extreem-rechtse minister van Financiën, Bezalel Smotrich, heeft Israël een grandioze militaire strategie, een die zal uitmonden in “de ontmanteling van Syrië, een zware nederlaag voor Hezbollah, het wegnemen van de nucleaire dreiging van Iran, het verwijderen van Hamas uit Gaza en het verdrijven van honderdduizenden Palestijnen naar andere landen”. Smotrichs conclusie was dat Israël er “sterker en welvarender” van zou worden.

Smotrichs verlanglijstje lijkt erg op dat van Netanyahu van twee maanden geleden. Netanyahu, wanhopig op zoek naar resultaten die hij al geboekt zou hebben, beweerde dat hij een aantal vijanden al op de knieën had gekregen en “de restanten van het Syrische leger had vernietigd”. Hij verwees daarmee naar de acties van Israël tegen Syrië afgelopen december. Maar dat land is verwikkeld in interne conflicten en feitelijk niet in oorlog met Israël. Niettemin zette Netanyahu een grootscheepse aanval op touw, terwijl er geen serieus conflict was en riep zichzelf vervolgens uit tot de glorieuze, absolute overwinnaar.

Zelden brengen Israëlische leiders hun ware bedoelingen openlijk onder woorden. Als het over oorlog, koloniale expansie of zelfs genocide gaat, gebruiken zij meestal taal die voor de kijkers van de gewone westerse media makkelijk te verteren is: zij schilderen Israëlische agressie af als “zelfverdediging” en de bouw van illegale nederzettingen als “zelfbehoud”.

Maar de laatste tijd slaat Israël echter een andere toon aan. Misschien zou je denken dat het zich niet langer gedwongen voelt om zijn werkelijke doelen te verbergen, nu een groot deel van de wereld toch niks meer wil weten van Israël en zijn leiders waartegen het International Criminal Court (ICC) arrestatiebevelen heeft uitgevaardigd. Maar dat klopt niet, want Israël is nu meer dan ooit wanhopig op zoek naar een reden, hoe ongeloofwaardig ook, om de uitroeiing van de Palestijnse bevolking van Gaza te rechtvaardigen.

Sterker nog, als Israël niet bezorgd zou zijn om zijn reputatie, zou het nooit zoveel moeite en geld steken in zijn verdediging bij ’s werelds hoogste rechtbanken, en zou het ook geen waarschuwende reisadviezen geven aan zijn soldaten, of zoveel mogelijk hun identiteit verbergen uit angst voor hun vervolging.

De opgeblazen retoriek van Israël en zijn opschepperij over verzonnen prestaties zijn bedoeld om een machtige regionale speler in het Midden-Oosten te lijken. Maar de ironie van het geheel is, dat Israël feitelijk kosten noch moeite heeft gespaard om een piepklein gebiedje, de Gazastrook, te veroveren. Ook nu, na anderhalf jaar oorlog voeren met de afschuwelijkste middelen, lukt het zijn leger alleen ten koste van de nodige doden en gewonden in zijn gelederen een paar honderd meter binnen te dringen in een paar zuidelijke stadjes van de strook. Daarnaast heeft Israël moeite om voldoende soldaten op de been te brengen voor een grootschalig offensief.

In de praktijk brengt Israël niet veel terecht van zijn grootse dromen. Maar laten we onze aandacht nu eens richten op zijn bedoelingen. Het Midden-Oosten domineren is al tientallen jaren de grote drijfveer voor Israëls optreden. Er bestaat zelfs een officieel document dat zijn plannen in detail beschrijft: “A Clean Break: A New Strategy for Securing the Realm” (“Een duidelijke breuk: een nieuwe strategie voor het beveiligen van het land”). Richard Perle, een belangrijke Amerikaanse neo-conservatief en adviseur van Netanyahu schreef dit rapport in 1996. Het bepleit een krachtiger optreden van Israël, het loslaten van het idee van een “alomvattende vrede”, het destabiliseren van de regio en het “terugdringen” van de bedreigingen van Syrië, Libanon, Irak en Iran.

Vernederd door de mislukkingen van zijn leger en inlichtingendienst tijdens de Gaza-oorlog, en door de immense druk van een zwaar ontevreden publieke opinie, weet Netanyahu dat de Israëliërs hem niet, zoals hij had gehoopt, zullen herinneren als een van hun grootste leiders. Maar zelfs een gehaaide verkoper of “groot tacticus” kan genocide niet als een overwinning verkopen, of met een onbetrouwbaar en slecht functionerend leger triomfen behalen. Aan de oude strategie van Perle heeft Netanyahu ook niet veel meer, omdat die uitgaat van een enorm militair overwicht.

Ramzy Baroud

De oorspronkelijke tekst “Gaza’s graveyard of illusions” verscheen mei in the Morning Star. Vertaling en bewerking: Jan Paul Smit.

Verder lezen

• “Global Backlash: How the World Could Shift Israel’s Gaza Strategy”
• “Is There a Crack in Western Support for Genocide?”