Strijdbare demonstratie “Bescherm mensen, geen grenzen” (beeldverslag)

Onder het motto “Bescherm mensen, geen grenzen” vond gisteren in Amsterdam een indrukwekkende demonstratie plaats voor de rechten van vluchtelingen en migranten en tegen de politiek van migratiebeheersing. De actie was georganiseerd door MiGreat en kende een behoorlijk grote opkomst van naar schatting 600 deelnemers of misschien zelfs wel meer. Na een manifestatie met toespraken op de Dam voerde de tocht naar het Museumplein, waar afsluitend nog muziek werd gemaakt.

De strijdbare actie had een radicaal en van onderop karakter. Mensen beschermen, grenzen afschaffen, niemand is illegaal en vrijheid van beweging waren de kerngedachten waarmee de demonstratie was opgezet. Afgezien van een enkele witte spreker kwamen alleen mensen van kleur aan het woord, vluchtelingen en migranten die fel en krachtig vanuit hun eigen ervaringen de verschrikkelijke politiek van migratiebeheersing aanklaagden. Want die politiek zet hun levens op het spel, die politiek maakt hen illegaal en leidt tot afwijzing, opsluiting, uitzetting en vervolging.

Verheugend was de aanwezigheid van zeker tientallen bewoners van asielzoekerscentra, die veel zelfgemaakte actieborden hadden meegebracht. MiGreat had voor hen een sponsoractie opgezet waarbij geld kon worden gegeven voor de vaak verre en dure reis die deze vluchtelingen hadden moeten maken vanuit hun azc naar de Dam in Amsterdam. Naast vluchtelingen die nog in de asielprocedure zitten, deden ook veel vluchtelingen mee die inmiddels al illegaal zijn gemaakt en die moeten zien te overleven in een land dat hen wettelijk en maatschappelijk uitsluit van vrijwel alle basisvoorzieningen, zoals inkomen, eten en onderdak. De vluchtelingen vroegen onder meer aandacht voor het geweld en de onveiligheid in Soedan, Palestina, Irak en Jemen. Bijzonder zichtbaar waren verder de LHBT-vluchtelingen met hun regenboogvlaggen. Ook zij worden maar al te vaak afgewezen en vernederd door de IND.

Opvallend was bovendien dat ook flink wat ongedocumenteerden meededen die geen asielachtergrond hebben, waaronder met name arbeidsmigranten. Uit hun spandoeken bleek dat het onder meer ging om domestic workers, die al jarenlang strijden voor erkenning van huishoudelijk werk als volwaardige arbeid waarvoor ze ook een verblijfsvergunning zouden moeten krijgen. Tot slot namen ook vrienden en bondgenoten van vluchtelingen en migranten deel aan de actie. Zij toonden zich solidair met mensen zonder verblijfsrecht en spraken zich samen met hen uit tegen alle vormen van migratiebeheersing, aan de buitengrenzen van Europa en in Nederland zelf.

Het was al langere tijd geleden dat een demonstratie van en voor vluchtelingen en migranten met een dergelijke opkomst zo overduidelijk werd gedragen door het idee van vrije migratie. En dat gebeurde ook nog eens aan de hand van talloze spandoeken, actieborden, posters, stickers en leuzen als “IND, weg ermee”, “No borders, no nations, stop deportations” en “Brick by brick, wall by wall, fortress Europe has to fall”, “Free Sudan”, “We are here, we are queer”, “No more bla bla bla” en vele andere slogans die luidkeels en onvermoeibaar werden geuit tijdens de tocht naar het Museumplein. De energieke en vibrerende actie trok dan ook veel bekijks van voorbijgangers.

Harry Westerink

---

Hieronder de speech die Ghaith uit Syrië hield op de Dam (door ons uit het Engels naar het Nederlands vertaald).

Ten eerste wil ik jullie allemaal bedanken dat jullie hier zijn, naast ons staan en ons steunen. Ik wil ook de Nederlandse mensen bedanken, de Nederlandse gemeenschap die ons heeft verwelkomd en ons nog steeds helpt. Net als veel andere vluchtelingen heb ik ervoor gekozen om naar Nederland te komen, we hebben gehoord dat het een land is met aardige mensen en mensenrechten.

Helaas was dat laatste niet helemaal waar, want we hebben veel valse beloften, misleidende antwoorden en leugens gezien. De wet zegt dat we na zes maanden verblijf hier het recht hebben om een BSN te krijgen, zodat we kunnen gaan werken, studeren en verder kunnen met ons leven. Ik was hier bijna een jaar en toch werd ik iedere keer als ik erom vroeg afgewezen, en ik ben niet de enige. Er zijn andere manieren geweest, maar meestal vereist het papierwerk waarvan mensen twijfelen om het te doen.

Een goede vriend van mij zei een keer: “Ik ben op zoek naar een nieuwe baan. Ik haat mijn huidige baan vanwege hoe we je behandelen, je weet dat het niet eerlijk is.” Die persoon werkt bij het COA, de organisatie die verantwoordelijk is voor onze opvang. Ik wil hier de gelegenheid nemen om de vele COA-werknemers te bedanken die hun werk doen naar hun beste kunnen, die hun best doen en hun werk op een geweldige manier doen. Maar toch kent de organisatie zelf veel oneerlijke behandelingen, en het is niet de enige.

We weten en begrijpen dat Nederland in een vluchtelingencrisis verkeert, een huizencrisis kent en nog steeds herstellende is van de pandemie, maar wat we niet begrijpen is waarom sommige vluchtelingen de schuld krijgen, terwijl anderen met open harten worden verwelkomd. Waarom we, hoewel we in een land zijn waar democratie en recht heersen, met twee maten meten als het gaat om vluchtelingen van verschillende nationaliteiten.

Tijdens mijn verblijf in een van de noodkampen zag ik veel mensen die het niet meer zagen zitten, die psychische problemen hadden en mensen die zelfmoord probeerden te plegen of dat al hadden geprobeerd. Een advocaat die onze locatie zag, zei: “Waarom gaan jullie hier niet weg? Ik heb schuren gezien die beter waren dan jullie locatie”.

Ik heb mijn procedure bijna afgerond, maar ik doe dit niet voor mezelf. Ik weet dat veranderingen tijd kunnen kosten. Ik weet dat niet alle eisen meteen kunnen worden ingewilligd. Ik wil gewoon dat jullie je bewust zijn van onze problemen en slechte behandeling. Ik wil het onderwerp op tafel leggen. Ik hoop dat er snel dingen zullen veranderen voor de anderen die misschien nog komen. Die hun leven riskeren om hierheen te komen, op de vlucht voor oorlog en discriminatie op basis van geslacht, ‘ras’ of huidskleur, of die hun land hebben verloren door de klimaatverandering. Zodat zij dit onrecht niet hoeven te zien.

Ghaith

Hier de speech van Lev Avitan.

We zijn net een minuut stil geweest. Een minuut waarin we stilstaan bij de mensen die de overtocht over zee of over land niet levend gehaald hebben. Die door grenswachters terug de zee in gedrukt werden; met de bedoeling ze buiten de poort te zetten. We stonden stil bij het verlies van tienduizenden zielen in hun overtocht op zoek naar een plek van veiligheid, een plek met toekomst. We stonden stil bij de mensen die Europa wel hebben bereikt, en meteen in kampen zijn gezet. Daar slapen met meerdere mensen op een kamer, als je geluk hebt, sommigen slapen op de vloer, en anderen slapen buiten. Sommigen slapen in kapotte tentjes, met regen en nul graden.

We stonden stil bij de mensen die wachten. Alsmaar wachten. Wachten op eindelijk het begin van hun proces, maar tot die tijd niets mogen, niets mogen verdienen, niet mogen studeren, niet werken, geen toegang tot gezondheidszorg, of bankrekeningen, niet mogen beginnen met het opbouwen van een leven. Maar naar wie wel met schuine ogen wordt gekeken, alsof ze niet zouden willen.

Want o wee als je leeft, als je niet meer stil staat en je eindelijk vrij bewegen kan binnen de grenzen van Europa. Dan ben je een bedreiging, voor het Europese zelfbeeld. Stilstaan is eigenlijk precies het juiste woord hier. Waar wij 1 minuut stil stonden, staat het leven van sommigen al jaren stil. Al het bewegelijke, dynamische, vloeibare waar een mens uit bestaat, wordt besloten, vastgehouden, met geweld tot stilstand gebracht. En dan nog durven spreken van menselijkheid en vrijheid.

We staan stil bij het feit dat mensen tot documenten worden gereduceerd. Geregistreerd als object waarmee overheden kunnen ruilen, die ze kunnen uitwisselen. Die je over een hek kan werpen en zeggen dat het nu van jou is. Jullie probleem. Niet meer onze verantwoordelijkheid. Iets dat je terugstuurt naar de afzender, omdat het product niet voldoet aan onze eis. Eisen van herkenbaarheid, dat ze op ons moeten lijken. Eisen van plooibaarheid, dat nieuwkomers bereid zijn zich te buigen naar onze standaarden. Eisen van schikkelijkheid, dat ze zonder verzet ondergaan wat wij ze opleggen.

We staan stil bij het onderscheid tussen kansrijk en kansarm, alsof niet ieder mens een waardig bestaan verdient. We staan stil bij Europa, die de hele wereld leeg rooft van grondstoffen en producten voor hier; alles doet voor vrij verkeer van geld; behalve als het de mensen uit die landen betreft. We staan stil bij de privileges die Europese paspoorten verlenen; dat de grootste indicatie van zorgen gelinkt is aan de plek waar je bent geboren. We staan stil bij alle ngo’s aan het water, die mensen uit bootjes willen redden, maar dat niet mogen. We staan stil bij Frontex, die op militaristische wijze vluchtelingen terugstuurt hun dood in.

We staan stil bij Tunesië, waar ze jagen op zwarte migranten; met geweld hun huis uit gelicht, ondersteund door een president met een politieke retoriek van omvolkingstheorie, die doet denken aan hier. Waar je als zwarte vluchteling uit sub-Sahara Afrika gearresteerd, etnisch geprofileerd en bij willekeur vastgezet wordt. En dat noemt Europa dan een veilig land van herkomst. We staan stil bij lokale opvang, hoeveel mensen nog in erbarmelijke kampen zitten omdat ze simpelweg niet verder kunnen. We staan stil bij mensensmokkelaars die een markt zien in mensenleed. We staan stil bij columnisten in grote Nederlandse kranten die liever een politieke frame voeden, dan kijken naar de ernst van het probleem. We staan stil bij geweld gericht aan minderheden, vrouwen, queer personen, inheemse bevolkingen, religie, andere delen van je identiteit, we staan stil bij alle mensen geforceerd in de illegaliteit.

We staan stil bij de slachtoffers van mondiale klimaatschade, van de droogte, van de politieke instabiliteit ten dienste van westerse belangen; we staan stil bij bezuinigingsmaatregelen opgelegd door het IMF en geld dat stroomt naar corrupte leiders. We staan stil bij de onleefbaarheid van zoveel gebieden, waar leven met een hoofdletter L voor zoveel mensen onmogelijk is. Durf dan nog maar te spreken van gelukszoekers, alsof we niet precies hetzelfde zouden doen wanneer hier de hel uitbreekt. Dus we staan stil bij Soedan, Palestina, Jemen, West-Papua, ik kan nog zoveel plekken noemen, zoveel gemeenschappen bedreigd, maar laten we dat niet doen in stilte. Laten we het uitschreeuwen.

Lev Avitan