Trans vluchteling Anna: “Het enige dat ik vraag is veiligheid en het recht om te leven”

Afgelopen zondag vond er in Den Haag een strijdbare demonstratie plaats naar aanleiding van het overlijden van de minderjarige trans vluchteling Alice. Aan de protestactie, die was georganiseerd door Trans Utrecht & Beyond, namen zo’n tweehonderd mensen deel, onder wie een flink aantal queer vluchtelingen. Uit de toespraken van trans vluchtelingen en anderen bleek hoe onveilig hun leven in de opvanglocaties is en hoezeer het mensonwaardige beleid tegen vluchtelingen vooral ook trans mensen treft. Hieronder de speeches van Anna en Noor.

Speech van Anna

Ik ben hier vandaag niet alleen als vluchteling. Ik ben hier als transgender vrouw. Ik ben mijn land ontvlucht, omdat mezelf zijn daar betekent dat ik elke dag word bedreigd. Omdat ik ben wie ik ben, ben ik gearresteerd. Omdat ik een transgender vrouw ben, werd ik vervolgd. Ik was echt in gevaar. En ze zoeken me nog steeds.

Meer over dit protest
– De aankondiging
– Indrukwekkende protestactie van en voor trans vluchtelingen: “Justice for Alice, justice for all!” (beeldverslag)
– Queer vluchteling Hüseyin: “Negeer ons niet, hoor ons, bescherm ons”
– Trans vluchteling Anna: “Het enige dat ik vraag is veiligheid en het recht om te leven”

Ik had geen andere keuze dan te vluchten – voor mijn leven, voor mijn vrijheid. Ik zocht hier bescherming. Ik droomde van veiligheid. Maar in plaats daarvan voel ik vaak hetzelfde gevaar – alleen in een andere vorm. In de kampen, in de kantoren, in de rijen word ik opnieuw geconfronteerd met wantrouwen en onverschilligheid.

Ik ben geen crimineel. Ik ben een mens. Het is geen misdaad om mij te zijn. Het enige dat ik vraag is veiligheid. Het recht om te leven. Het recht om te zijn. Lhbtqia+ vluchtelingen – we zijn geen fantasie, we zijn geen statistieken. We zijn echt. We leven. En we verdienen het om veilig te zijn.

Wees niet stil. Luister naar ons. We willen gewoon leven.

Een paar dagen na het protest stuurde Anna deze toevoeging aan haar speech naar de redactie:

Ik sprak deze woorden tijdens een protest in Den Haag, toen we de minister de waarheid probeerden te vertellen over de omstandigheden waarin vluchtelingen, met name lhbtqia+ mensen, leven. Maar er is meer dat belangrijk is om toe te voegen.

Ik heb in een kamp in azc Heerlen gewoond. Het was daar zwaar. Heel zwaar. Ik heb daar een week lang geen eten of drinken gekregen. Toen ik op de vierde dag zei dat ik niets te eten had en het niet zou overleven, zeiden ze: “Dit zijn onze regels.” Ze wisten dat ik kwetsbaar was, ze wisten dat ik alleen was. En toch negeerden ze me.

In hetzelfde kamp zat Kate, een trans meisje, een vriendin van me. Ze pleegde zelfmoord. Ze had gered kunnen worden als er iemand van het personeel bij de receptie was geweest. Maar er waren geen medewerkers. Ze bloedde dood. Stierf alleen. Toen ik erover probeerde te praten, werd ik gestraft door weer geen voedsel te krijgen.

Hoeveel mensen moeten er nog sterven voordat het COA ons hoort? Het is niet langer alleen nalatigheid – het is onverschilligheid die dodelijk is. We worden tot het uiterste gedreven. Tot zelfmoord.

En zelfs nu, in de Willinklaan, in Amsterdam, waar ik woon, zijn de COA-medewerkers inactief. Ook al zijn er klachten tegen hen. Wéér doen ze niets.

Hoeveel mensen moeten er nog sterven voordat het COA ons hoort? Het is niet langer alleen nalatigheid – het is onverschilligheid die dodelijk is. We worden tot het uiterste gedreven. Tot zelfmoord.

In azc Heerlen stierf Kate – en ze had gered kunnen worden. Nu stierf Alice in Amsterdam – en ook zij had gered kunnen worden. Ik kende haar. Ze was een echt persoon. Ook zij droomde ervan om gewoon te leven.

Dit is de tweede keer dat een leven gered had kunnen worden, maar niemand deed iets. Het COA negeerde de klachten opnieuw. Het COA was weer inactief. Weer stilte, weer onverschilligheid.

Hoeveel doden zullen er nog nodig zijn voordat het COA ophoudt om hun ogen te sluiten? Dit zijn niet zomaar tragedies. Ze zijn het gevolg van een systeem waarin onze levens niet belangrijk worden geacht.

Daarom zijn we gaan protesteren. Om te zeggen: genoeg is genoeg. We verdienen het om te leven. We verdienen het om veilig te zijn. We verdienen het om gehoord te worden.

Speech van Noor

Ik ben echt dankbaar dat ik de kans krijg om vandaag te spreken en ik wil Sandro bedanken en elk lid van de lhbtqia+ gemeenschap die er genoeg om gaf om hier te zijn en deel te nemen.

Sommige vluchtelingen kwamen hier om aan de dood te ontsnappen en hun leven te redden. Anderen kwamen om een volwaardig leven te leiden – om zichzelf te zijn en vrij hun partner te kiezen. Niet elke vluchteling heeft hetzelfde verhaal. Daarom is rechtvaardigheid iets anders dan gelijkheid.

Rechtvaardigheid betekent begrijpen dat ieder mens andere behoeften heeft. Rechtvaardigheid betekent iedereen de juiste ondersteuning en kansen bieden, zodat iedereen een eerlijke kans krijgt. Wij vragen om rechtvaardigheid. Onze reis door het asielproces en hervestiging zou anders moeten zijn, omdat onze behoeften verschillend zijn. Onze veiligheid hangt af van het feit of we in gemeenschappen geplaatst worden die queer mensen accepteren en veilig zijn.

We leven in een land waar mensen een boete krijgen als ze glas in de verkeerde prullenbak gooien. Het is schokkend dat afval met meer zorg en strenge regels wordt behandeld dan mensenlevens.

Ik begrijp dat mensen fouten maken. Maar als zo’n belangrijke organisatie een fout maakt die levens in gevaar brengt, zou ze haar verantwoordelijkheid moeten nemen en ervan moeten leren. Maar dat is niet gebeurd.

Het COA is doorgegaan met het plaatsen van lhbtqia+ mensen op plekken waar ze te maken hebben gehad met geweld en misbruik. Erger nog, het COA heeft een minderjarige uit onze gemeenschap in een regulier kamp voor volwassenen geplaatst. En daar bleef het niet bij – deze jongere had psychische problemen en kon niet voor zichzelf zorgen. Alice is overleden omdat ze op de verkeerde plek was geplaatst.

Het COA en de IND zeggen dat alle vluchtelingen hetzelfde worden behandeld. Maar dat is gewoon niet waar. Waarom krijgen sommige mensen sneller een beslissing en moeten anderen langer wachten? Waarom worden sommige lhbtqia+ mensen makkelijk geaccepteerd terwijl anderen daarmee worstelen? We hebben allemaal oneerlijke behandeling gezien op basis van iemands nationaliteit.

Dus vragen we aan de IND en het COA: wat zijn jullie regels? Welk systeem gebruiken jullie? Behandelen jullie echt iedereen hetzelfde? Waarom is het zo moeilijk voor jullie om ons te behandelen op basis van wat we echt nodig hebben? Waarom blijven dezelfde fouten gebeuren? Waarom hebben we geen eerlijke kans om iets te zeggen als er iets fout gaat?

Er zijn nog steeds zoveel vragen zonder antwoorden. En erger nog, er zijn nog steeds veel lhbtqia+ mensen die niet veilig zijn en niet de steun krijgen die ze nodig hebben.