Na dertig jaar werken verplicht “werkervaring” opdoen als dwangarbeider bij PostNL

Rita (48) was jarenlang voltijds hoofdcaissière in een supermarkt. Tot ze vier jaar geleden door een burn-out in de bijstand terechtkwam. Met haar uitkering deed ze vrijwilligerswerk op de dagbesteding van ouderen. Totdat de sociale dienst van Hoogezand-Sappemeer haar sommeerde: drie maanden pakketjes sorteren bij PostNL. “Zo zou ik weer werkritme opdoen, onder begeleiding”, vertelt Rita. “Maar het was gewoon diensten draaien.” Wie weigert, riskeert een korting op zijn uitkering, valt in de gemeentelijke brief te lezen. Mag een gemeente bijstandsgerechtigden dwingen drie maanden pakketten te sorteren, zonder loon, maar met behoud van uitkering? (…) Als je je hele leven hebt gewerkt, komt de benaming “arbeidstraining” over als een smoesje om ons zonder loon te laten werken, vindt Piet. Net als Anette werkt hij nog steeds bij PostNL, daarom willen ze niet met hun echte naam in de krant. Toen de supermarkt waar Piet sinds zijn zestiende werkte werd overgenomen, kon hij niet bij de nieuwe eigenaar aan de slag: die vond hem met zijn zesenveertig jaar te oud. Nog maar een paar dagen zat Piet in de bijstand, of hij moest bij PostNL aan de slag. “Het voelt niet goed dat je volledig werkt en dat er geen loon tegenover staat.” (…) PostNL zegt de werkbedrijven “marktconforme tarieven” te betalen voor de werkzaamheden die worden uitgevoerd. Maar hoeveel geld dit is, kan de woordvoerder niet zeggen. Profiteert PostNL zo niet van goedkope arbeid? “Er is geen sprake van verdringing”, zegt de woordvoerder. “We hebben de sorteercentra in 2009 speciaal zo ingericht voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, er zijn geen banen door verdwenen. Wij doen dit binnen de kaders van de Participatiewet. Wij willen niet dat mensen worden gedwongen bij ons te werken.” Ook de gemeente Hoogezand-Sappemeer wil geen antwoord geven op de vraag hoeveel geld zij krijgt van PostNL en of zij hier geld aan overhoudt. “Mensen leren er werken met collega’s, omgaan met gezagsverhoudingen, afspraken nakomen en beter communiceren”, aldus de woordvoerder.

Jurre van den Berg en Charlotte Huisman in “Het voelt niet goed dat je volledig werkt zonder loon” (achter de betaalmuur van De Volkskrant)