23 september: debat over scenario van Poncke Princen-film

Cover van het boek van Princen.

Tijdens het Nederlands Film Festival wordt een debat gehouden over het scenario van “De witte guerrilla”, een speelfilm over de anti-koloniale mensenrechtenactivist Poncke Princen die filmmaker Arend Steenbergen aan het voorbereiden is. Princen keerde zich tegen de vuile koloniale oorlog van Nederland tegen Indonesië, deserteerde in 1948 uit het Nederlandse leger en sloot zich aan bij de vrijheidsstrijd van de Indonesiërs. De film “gaat over eigen individuele keuzes maken”, aldus Steenbergen. “Niet blind bevelen opvolgen. Je niet zomaar een vijand laten aanpraten, maar je eigen hart en verstand laten spreken. Ook als de kogels in het rond vliegen.”

Presentatie scenario “De witte guerrilla”
Vrijdag 23 september, 16:00 – 17:00 uur
Restaurant “Zindering” in de Stadsschouwburg
Lucas Bolwerk 24, Utrecht

Nadat Princen in 1946 werd opgeroepen om als dienstplichtige soldaat uitgezonden te worden naar Indonesië, vluchtte hij naar Frankrijk. Hij had geen zin om te vechten tegen mensen die naar vrijheid en onafhankelijkheid streefden. Later werd hij gearresteerd en belandde hij alsnog in Indonesië. Daar werd hij wegens ontduiking van de dienstplicht veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf. Na zijn vrijlating begon de minachting en het geweld van de Nederlandse troepen tegen de Indonesiërs hem zo tegen te staan dat hij overliep naar het andere kamp en met de Indonesiërs ging meevechten tegen de koloniale onderdrukkers. In 1949 vermoordde het Nederlandse leger zijn Indonesische vrouw. Hijzelf wist op het nippertje te ontkomen.

Princen werd Indonesisch staatsburger en parlementslid. Het tekent zijn politieke moed dat hij na de onafhankelijkheid van Indonesië ook op de nieuwe machthebbers kritiek had en daarvoor zelfs een aantal jaar gevangen zat. Hij was actief in organisaties voor de verdediging van mensenrechten, ijverde voor democratische hervormingen en steunde het streven naar zelfbeschikking van de Oost-Timorezen. Zijn in 1989 verschenen autobiografie “Een kwestie van kiezen” deed veel stof opwaaien. Veel oud-strijders bleken hem nog steeds als een landverrader te beschouwen, omdat hij de wapens had opgenomen tegen zijn eigen landgenoten. Dat had hij uit volle overtuiging gedaan, omdat hij opkwam voor vrijheid en rechtvaardigheid, en racisme, nationalisme en kolonialisme verwierp. Princen stierf in 2002 en is door de Nederlandse overheid nooit gerehabiliteerd. De productie van de film van Steenbergen biedt de kans om in de heersende publieke opinie de beeldvorming over Princen grondig te veranderen. Princen was een dappere man die de smerige koloniale overheersing door die roofstaat aan de Noordzee aan de kaak stelde en bereid was om daar zijn leven voor op te offeren.

Harry Westerink