De NRC en het racisme­debat

Het debat is dus ernstig omdat de kernwaarden van de Amerikaanse samenleving op het spel staan. Het gaat hier dus om een ideeënstrijd, een dispuut over de ziel van het land. De neo-con David Brooks verdedigt de Amerikaanse droom. En de beschuldiging van Brooks aan het adres van Ta-Nehisi Coates, is niet zozeer dat hij de droom verwerpt als “onzinnig” – sorry, het is noodzakelijk om hier net wat preciezer te zijn – nee het is dat Coates de droom verwerpt als flimflam: bedrog, zwendel, verlakkerij. Coates roept in zijn boek op om te ontwaken uit de Amerikaanse droom. Het probleem is het Amerikaanse exceptionalisme, het idee dat de VS de nobelste en rechtvaardigste samenleving is. Hunkerend naar hun droom, aldus Coates, zien Amerikanen niet dat deze is gebouwd op de uitsluiting van de zwarte bevolking die altijd gesegregeerd is gebleven en nimmer gelijke kansen heeft gehad. The game is rigged, the dice are loaded. Het is niet dat Amerikanen inherent kwaadaardig zijn. Het is het blinde geloof in gelijke kansen dat hen ongelijkheid doet accepteren. Coates haalt Solzjenitsyn aan over het bestaan van kwaadaardige mensen: “‘We would prefer to say that such people cannot exist, that there aren’t any’, writes Solzhenitsyn. ‘To do evil a human being must first of all believe that what he’s doing is good, or else that it’s a well-considered act in conformity with natural law.’ This is the foundation of the Dream—its adherents must not just believe in it but believe that it is just, believe that their possession of the Dream is the natural result of grit, honor, and good works. There is some passing acknowledgment of the bad old days, which, by the way, were not so bad as to have any ongoing effect on our present.” Guus Valk maakt echter een karikatuur van het argument van Coates: “Zijn kijk op racisme is radicaal anders dan die van Brooks (of van president Obama). Het is geen kwaad dat te bestrijden valt, het zit volgens hem in de genen van de samenleving. De wereld van de ‘Dromers’, Brooks dus, denkt dat het idee achter Amerika uiteindelijk nobel en eerlijk is.”

Merijn Oudenampsen in De NRC en het racisme­debat (Merijnoudenampsen.nl)