EU-Hof: “illegale” ouders van kind met EU-nationaliteit mogen blijven

Stadhuis van Winterswijk
Vorige week dinsdag heeft het Europese Hof van Justitie een positief besluit genomen in een Belgische zaak waarbij de overheid een “illegaal” echtpaar wilde uitzetten, hoewel ze kinderen met de Belgische nationaliteit hebben. Volgens het hof hebben kinderen met een EU-nationaliteit het recht om met hun ouders samen te leven. Ook als die ouders geen verblijfsrecht krijgen. Dat is ook goed nieuws voor de “illegale” ouders van Nederlandse kinderen.

Want uitspraken van het Europees Hof van Justitie zijn geldig in alle EU-landen en dus ook in Nederland. Dat stuit overigens op grote kritiek van rechtse politici die een restrictiever migratiebeleid voorstaan, zoals bijvoorbeeld VVD-staatssecretaris Paul de Krom. Die worden in hun repressieve ijver echter geremd door internationale verdragen die de overheid ooit zelf heeft ondertekend. De roep om uit die verdragen te stappen klinkt dan ook steeds luider bij rechts.

Zo huivert de PVV-er Louis Bontes bij het idee dat de EU-landen Bulgarije en Roemenië zullen toetreden tot het Schengengebied. Toetreding tot het Schengenverdrag betekent namelijk dat de grenscontroles tussen die twee landen en de andere EU-landen worden opgeheven. “Dan komt de echte bulk pas echt, inclusief alle overlast”, aldus Bontes. Hij rept daarentegen met geen woord over de harde uitbuiting door Nederlandse bedrijven van Bulgaren, Roemenen en andere Oost-Europeanen. Ook het feit dat Nederlandse boeren dankzij EU-verdragen en -subsidies lokale boeren in die landen kapotconcurreren is iets waar Bontes liever over zwijgt. Overigens gaan partijen als de SP en de PvdA net zo goed mee in deze rechtse hetze.

Hoewel de Nederlandse overheid diverse mensenrechtenverdragen heeft ondertekend, levert men gretig wapens aan dictators en ander tuig. Nederland heeft, zacht gezegd, niet bepaald een voorbeeldfunctie als het gaat om mensenrechten. Daarbij steunt de staat niet alleen mensenrechtenschenders elders in de wereld, ze schendt de mensenrechten ook in eigen land. Het migratiebeleid komt steeds meer in strijd met mensenrechtenverdragen, zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Kinderrechtenverdrag. Advocaten van onder meer het Haarlemse kantoor Fischer hebben vele procedures gevoerd en gewonnen in zaken waarin sprake was van mensenrechtenschendingen door de Nederlandse overheid.

De kinderrechtenorganisatie Defence for Children schat dat het kille beleid van de Nederlandse overheid honderden Nederlandse kinderen ertoe dwingt om in het buitenland te wonen, omdat hun ouders verblijfsrecht wordt geweigerd. De overheid redeneert dat zij geen inbreuk maakt op het recht op gezinsleven van de “illegale” ouders en het Nederlandse kind, omdat zij zich ook kunnen vestigen in het land van de ouders en daar kunnen leven als gezin. Het Europees Hof van Justitie zet daar nu echter een streep door. Het hof zegt dat zulk beleid het recht van het kind als EU-burger schendt en dus in strijd is met EU-recht.

Een ander probleem dat Defence for Children signaleert, is dat van stateloosheid. In België heeft een kind zonder nationaliteit recht op de Belgische nationaliteit. In Nederland is dat in principe ook zo. Maar de Nederlandse overheid weigert in veel gevallen de Nederlandse nationaliteit ook daadwerkelijk aan die stateloze kinderen te geven. Kinderen zouden namelijk ook een andere nationaliteit kunnen verwerven, die van de ouders. In veel gevallen ligt dit echter moeilijk.

Een belangrijke oorzaak van stateloosheid is een gebrek aan registratie. Om duidelijk te krijgen welke nationaliteit een kind hoort te hebben, is het belangrijk dat bij de geboorte aangifte bij de gemeente gedaan kan worden. Maar dat blijkt de overheid actief tegen te werken en te ontmoedigen. Zoals in het geval van de afgewezen vluchteling die in Winterswijk aangifte wilde doen van de geboorte van zijn kind. In het stadhuis belde de loketmedewerker meteen de vreemdelingenpolitie. De man werd afgevoerd en vastgezet. De politie bleek vooraf te hebben gevraagd om zo’n telefoontje als een van de leden van het gezin zich zou melden. Dat de man vervolgens werd opgepakt kwam voor de – nogal naïeve – gemeente-ambtenaren als een totale verrassing. Na deze gebeurtenis zouden ze slapeloze nachten hebben gehad en niet in de rol van verklikker willen zitten. Defence for Children heeft een klacht ingediend omdat het fundamentele recht op registratie van geboorte door de overheid niet op zo’n grove wijze geschonden mag worden.

De Nederlandse overheid maakt het leven onmogelijk voor “illegalen”, mensen dus van wie men het recht heeft ontnomen om in Nederland te leven. Dat leidt in veel gevallen tot grove schendingen van mensenrechtenverdragen. Het inzetten van deze verdragen in rechtszaken tegen de staat kan dan ook een nuttig middel zijn, in dit geval om ervoor te zorgen dat “illegale” ouders van Nederlandse kinderen zich hier mogen vestigen. Maar we mogen niet vergeten dat iedereen recht heeft op een waardig bestaan, ongeacht nationaliteit, verblijfsstatus en andere verzinsels die zijn ontworpen om de bevolking te beheersen. Daarom is het belangrijk dat wij werken aan het opbouwen van een sterke beweging die de grondvesten aantast van deze racistische overheid en haar beleid van uitsluiting, opsluiting en uitbuiting. En die op de ruïnes bouwt aan een samenleving van onderop, gegrondvest op de rotsvaste fundamenten van gelijkheid en solidariteit.

André Robben