Jeanette Chedda van Feminists Against Ableism: “De klimaatbeweging moet rekening houden met gehandicapte mensen”

Tijdens de klimaatmars gisteren in Rotterdam, met een strijdbaar en inspirerend dekoloniaal anti-racistisch blok, hield Jeanette Chedda een indrukwekkende toespraak over gehandicapte mensen, de klimaatcrisis en eco-validisme.

Asalamalaikum beautiful people, daar zijn we weer. Mijn naam is Jeanette Chedda. Ik sta hier namens Feminists Against Ableism (FAA).

In het klimaatgesprek zie je het disabled perspectief bijna niet. Dus ik wil je vragen je camera erbij te pakken en sowieso foto’s en filmpjes te maken om in jouw klimaatnetwerken ons perspectief te delen. Tag FAA, Slaapkameractivist en mij, Jeanette Chedda. Want gehandicapte mensen krijgen niet vaak dit podium. Gehandicapte mensen zijn vaak geen onderdeel van het klimaatgesprek. Terwijl we hard getroffen worden. Deze speech heb ik geschreven samen met Jacquie Davis, Maureen, Laura en Noortje. Zij kunnen hier niet zijn en alhoewel we doen alsof de pandemie voorbij is, heel veel mensen in de risicogroep kunnen hier vandaag niet zijn. Of überhaupt niet bij demonstraties zijn, of meedoen in deze samenleving. Zij zitten al 2,5 jaar binnen. En ook voor de pandemie konden we er vaak niet bij zijn. De meeste organisaties werken niet samen met gehandicapte mensen en dus zijn de meeste demonstraties niet toegankelijk. Deze maand is ook Pride-maand. Ook veel ontoegankelijke festiviteiten. Maar Pride is een protest. Laat me daar maar niet over beginnen.

Ik moest dit podium opkomen met een vrachtwagen. Op de laadklep. Met mijn scootmobiel. Absurd gezien de techniek in 2022. Ik denk dat er heel veel andere oplossingen daarvoor bedacht kunnen worden, maar elke keer als ik ergens kom, moet er een heel circus of voortraject zijn, omdat de toegankelijkheid van deze samenleving er niet is en de meeste mensen nemen die moeite niet eens. Ik ben moe. Ik hoop dat je je dat realiseert. Gehandicapte mensen worden bijna altijd buitengesloten. Of het nou de kroeg is, onderwijs, de huizenmarkt, winkels, festivals, cultuur, openbare ruimten, de zorg, het openbaar vervoer, letterlijk geen situatie kan normaal gaan als je gehandicapt bent. Ik hoop dat je je dat realiseert. Terug naar klimaat.

Veel gehandicapte mensen doen hun best om klimaatvriendelijk te zijn. We zijn begaan met klimaatverandering, omdat het ons ook hard raakt. Wij leven vaker op de plekken geraakt door armoede, zijn vaker arm en zijn vaker onderdeel van andere gemarginaliseerde groepen, zoals queer mensen, zwarte mensen en mensen van kleur. Ik ben zelf bijvoorbeeld een gehandicapte moslima van kleur. Klimaatrechtvaardigheid bestaat niet zonder het bestrijden van klimaatracisme. De klimaatcrisis is namelijk veroorzaakt door westerse landen en multinationals, maar treft vooral landen in Azië, Afrika en Zuid-Amerika. Dus wachten tot 2040, 2050? Nee, de klimaatcrisis is nu.

Terug naar disability communities. De effecten van klimaatverandering heeft effect op onze aandoeningen. Ook is het zo dat wanneer klimaatverandering erger wordt, het steeds moeilijker wordt om onze hulpmiddelen te gebruiken. Als door een nieuwe klimaatramp de elektriciteit uitvalt, vallen ook door elektriciteit aangedreven hulpmiddelen weg. Zoals machines die helpen met beademing. Wat dacht je ervan als mensen geëvacueerd moeten worden vanwege de impact van klimaatverandering? Grote kans dat mensen zoals ik bijna altijd worden achtergelaten. De klimaatcrisis betekent onze dood. Ik hoop dat je je dat realiseert. Basically horen we steeds: ja jammer, ga maar dood.

Duurzaam leven is een privilege dat voor veel gehandicapte mensen niet haalbaar is, hoe we ons best ook doen met de beperkte middelen die we hebben. Misschien eten we niet vegan, maar laten we wel vis staan. Misschien pakken we de auto, maar verbruiken we wel menstruatie-ondergoed. Misschien moeten we veel voorverpakte voorwerpen gebruiken, maar hebben we een bidet en verbruiken we minder toiletpapier.

Wist jij dat er best wel wat klimaatactivisten zijn die het nodig vinden om gehandicapte mensen aan te vallen online? Ik weet zeker dat die hier ook tussen staan. Er zijn bijvoorbeeld klimaatactivisten die zeggen dat we te veel grondstoffen, zoals water, gas, benzine en plastic, verbruiken om te mogen bestaan, zeker nu deze grondstoffen schaars worden. Dat we een last zijn. Ja, die klimaatactivisten zijn er. Daar wil ik dit tegen zeggen: check je privilege.

Basically horen we weer: ja jammer, ga maar dood.

Jacquie heeft dit bijvoorbeeld regelmatig gehoord. Omdat hen voor hun aandoeningen regelmatig een plastic rietje moet gebruiken uit hygiëne en veiligheidsoogpunt. Er is geen goed en veilig alternatief voor plastic rietjes. Jacquie kan ook niet vegan eten. Want sommige lichamen kunnen niet alleen functioneren op plantaardige voedingsstoffen. Ik hoop dat je je dat realiseert.

Plastic rietjes zijn afgeschaft, waarom? Voor jouw informatie, schrijf maar op: plastic rietjes maken 0,03 procent uit van de plastic soep ten opzichte van 46 procent visnetten. Basically horen we weer: ja jammer, ga maar dood. Toch doorgedrukt, die ban op plastic rietjes, want men luistert niet naar wat gehandicapte mensen nodig hebben. Basically horen we weer: ja jammer, ga maar dood.

Volgen sommige klimaatactivisten is het bestaan van gehandicapte mensen het probleem. Dit soort denkbeelden bestaan. Hoor je wat ik zeg? En dat heeft een naam: eco-validisme. Eco-validisme is validisme in de klimaatbeweging waarin geen rekening gehouden wordt met gehandicapte mensen. Want we geven in deze samenleving geen fuck om gehandicapte mensen. Dit ziet er uit zoals eerder genoemd, maar neemt ook andere vormen aan. De lobby om vliegen in Nederland te verbieden, terwijl het OV helemaal niet toegankelijk is. Niet zien dat duurzame opties voor gehandicapte mensen niet te betalen zijn. Van alles willen verbieden omdat het slecht is voor het klimaat, maar niet komen met toegankelijke alternatieven. De hele klimaatbeweging is gebaseerd op witte en niet-gehandicapte lichamen. Net als indigenous people zijn gehandicapte mensen geen onderdeel van het klimaatgesprek.

Er worden duurzame initiatieven opgezet die niet toegankelijk zijn of waar het disabled perspectief in ontbreekt. Of witte mensen gaan allemaal zelf oplossingen bedenken, terwijl indigenous groepen wereldwijd het grootste aandeel leveren als het aankomt op de bescherming van natuurgebieden. Of er vanuit gaan dat alle lichamen hetzelfde werken. Men praat over nieuwe evacuatieplannen, maar is nog steeds niet voorbereid om gehandicapte mensen te evacueren. Voor veel klimaatactivisten zijn gehandicapte mensen geen onderdeel van hoe zij een klimaatneutrale toekomst zien. Iedereen ziet een perfecte toekomst als een toekomst waarin gehandicapte lichamen zijn gefixt, niet meer bestaan of ergens in het donker zijn weggewerkt. Basically horen we weer: ja jammer, ga maar dood.

Dus weet je waarom ik hier ben vandaag? Opgeklommen uit deze validistische shitshow die wij samenleving noemen waarin je basically elke dag hoort: ja jammer, ga maar dood. Om te zeggen dat gehandicapte mensen precies nergens gaan.

Climate justice! Disability justice! Climate justice! Disability justice! Climate justice! Disability justice! Climate justice! Disability justice!

Wij zijn niet elkaars vijand. Ik hoop dat je je dat realiseert. Dat zijn de grootvervuilers. Niet gehandicapte mensen die plastic rietjes nodig hebben om te drinken. Denk even na hoe belachelijk dat klinkt. Wij zijn niet je vijand. De klimaatcrisis is veroorzaakt door westerse landen en multinationals, niet door gehandicapte mensen.

Shoutout naar deze klimaatmars en de mensen achter de klimaatmars die onze plek in de klimaatbeweging erkent. Want voor jouw informatie: we waren er al en gaan precies nergens. Maar nu de rest van de klimaatbeweging nog. Want gehandicapte mensen gaan precies nergens, dus ik ben hier om je te vertellen: klimaatbeweging, maak ruimte. De tijd is nu. Bel me gewoon.

Climate justice! Disability justice! Climate justice! Disability justice! Climate justice! Disability justice!

Dank je wel!

Jeanette Chedda