Nog even over de Moorkop-discussie
WAARSCHUWING: DIT ARTIKEL BEVAT EXPLICIETE AFBEELDINGEN VAN RACISTISCH GEWELD.
Als je wilt weten waarom ik vierkant achter het besluit sta van die bakker om de naam van de moorkop te veranderen, kijk dan naar onderstaande plaatjes. Ik heb geprobeerd om het vanuit een christelijk tiende tot vijftiende eeuws Europees, historisch perspectief te laten zien.
Als we kijken naar de “Quatro Mori” (de vier Moren) in de vlag van Sardinië, dan zien we vier zwarte afgesneden hoofden. Geblinddoekt en met oorringen. Een legende over de kruisknecht Aragon en vier hoofden van moslims. Er zijn verschillende variaties, maar ze komen allemaal op hetzelfde neer: de vlag moest afschrikken en laten zien dat je niet met christelijk Europa moest sollen. En de trofeeën waren vier zwarte hoofden, vier Moorkoppen.
In veel verschillende Europese landen zitten er Moorkoppen in hun provinciale, stedelijke, dorpse en familiaire vlaggen. Zelfs in Nederland. We hoeven eigenlijk niet eens na te denken over de oorsprong: de benaming alleen al geeft aan dat er iets mis is. Moor-Kop. Kop van een Moor. Met een toefje slagroom dat dient als tulband.
Cabeza de Moro. Dat is, zoals je op deze foto kunt zien, ook een Moorkop. Een Moorkop afgesneden tijdens de Rifoorlog. Kop en hoofd hebben in het Spaans dezelfde benaming. Dus cabeza de toro is de kop of het hoofd van een stier.
In het Nederlands hebben we twee aparte benamingen voor hoofd. Hoofd voor mensen en paarden, en kop voor dieren. En toch zijn we verrast dat de benaming “moorkop” niet zo heel positief bedoeld is.
En als je me nu wilt gaan moorsplainen, bedenk dan dat het afgesneden hoofd van die Riffijn zomaar mijn familie, dorpsgenoot of medestrijder had kunnen zijn.
Een Riffijn
De moorkop als lekkernij lijkt mij juist een mooi voorbeeld van de positieve evolutie van cultuur. Vroeger was een moorkop een afgehakt hoofd van de vijand, tegenwoordig is het een lekkernij waarvan nauwelijks nog iemand weet wat de oorsprong is. De associatie is tegenwoordig positief (lekkernij), dus waar maakt men zich druk om?
Maar voor degenen die wel beseften waar de Moorkop naar refereert was het altijd al pijnlijk. En jij weet het nu ook, en heel veel andere lezers ook. Dus nu is er wel degelijk een negatieve associatie voor heel veel mensen. Dus al je dan toch voor die koloniale en racistische naam blijft pleiten….
Het is inderdaad de vraag waar degenen die zich verzetten tegen verandering zich druk om maken. Laten we eerlijk zijn: het gaat hen niet om die naam, maar om het feit dat ze nu rekening moeten houden met de gevoelens van mensen met achtergronden van buiten Nederland. Dat zijn ze niet gewend, willen ze gewoon niet, want ze zijn gewend om zich geen donder aan te trekken van deze mensen (ook al zijn het gewoon Nederlanders). Ze vinden dat niet-witte mensen uiteindelijk geen recht hebben om mee te praten over hoe we in Nederland samenleven. Dát is het probleem, en juist daarom is het goed dat zulke kwetsende racistische namen als Moorkop verdwijnen uit het spraakgebruik.