“Wie werkelijk solidair wil zijn, moet een perspectief van onderop kiezen dat vluchtelingen centraal zet” (video)
Zo’n 150 mensen deden gisteren in Den Haag mee aan het strijdbare protest tegen het onmenselijke beleid van migratiebeheersing van Nederland en de EU. De ellende die heerst in het kamp Moria op het Griekse eiland Lesbos is bewust gecreëerd als afschrikking, om mensen die naar Europa willen vluchten de moed te ontnemen. In Moria ‘leven’ zo’n 13.000 mensen in een kamp bedoeld voor 2 tot 3.000 vluchtelingen. Na de brand vorige week moeten ze op straat slapen, aangevallen door politie en fascisten. De medeverantwoordelijke Nederlandse politici hebben voor de bühne enige krokodillentranen geplengd om vervolgens het migratiebeheersingsbeleid nog repressiever te maken. Tien sprekers stapten gisteren aan het begin van de avond op het podium om hun verhaal te vertellen. Een van hen was Doorbraak-activist Harry Westerink. Hier zijn verhaal in woord en beeld (het geluid was helaas niet optimaal en de video-opname start iets na het begin van zijn speech).
Ik ben Harry en ik spreek hier namens Doorbraak, een organisatie die onder meer strijdt tegen de politiek van migratiebeheersing. Die politiek heeft verschrikkelijke gevolgen en leidt tot afwijzing, uitsluiting, onrecht, geweld en dood. Dat zien we niet alleen bij de vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden, zoals kamp Moria op Lesbos, maar ook in de rest van Europa en om Europa heen.
Migratiebeheersing
Mensen zijn wereldwijd in beweging. Ze vluchten vanwege oorlogen die worden gevoerd door westerse landen. En vanwege oorlogen die worden aangewakkerd door westerse landen. Westerse landen, waaronder Nederland, verdienen grof geld met het leveren van wapens voor die oorlogen. Ook de klimaatverandering vormt een belangrijke reden waarom mensen vluchten. Andere vluchtmotieven kunnen liggen in onderdrukking op het gebied van arbeid, gender, seksuele oriëntatie, etniciteit en geloof. Veel mensen migreren omdat ze op zoek zijn naar vrijheid, veiligheid, bescherming, geluk, kortom: een beter leven. Migratie is van alle tijden. Zonder migratie was er geen mensheid. Zonder migratie hadden wij hier met z’n allen nooit kunnen zijn.
Vluchtelingen en migranten komen naar Europa, naar Nederland. Om hen de pas af te snijden werken de rijke landen aan steeds efficiëntere methoden van migratiebeheersing. Dat leidt tot militarisering van de Europese buitengrenzen. Er worden om Europa heen en in Europa steeds meer muren gebouwd en hekken neergezet. Er worden infraroodcamera’s, vliegtuigen, helikopters en schepen gebruikt, gevangenissen gebouwd, nieuwe controle- en opsporingstechnieken ontwikkeld, en boetes opgelegd aan mensen die vluchtelingen helpen. Landen die in de buurt van het rijke westen liggen, worden gedwongen om hun grenzen scherp te bewaken en migranten terug te nemen die via hun grondgebied toch het westen weten te bereiken. Wetenschappers en anderen onderzoeken de routes die vluchtelingen nemen om ze vervolgens te kunnen afsluiten. En ze proberen de motivatie van migranten te achterhalen om vervolgens strategieën te kunnen ontwikkelen die vluchtelingen de moed en de mogelijkheid tot migratie moeten ontnemen.
Selectiemechanisme
Al die opgeworpen hindernissen kunnen samen worden beschouwd als een uiterst gewelddadig bevolkingspolitiek selectiemechanisme. Alleen de sterkste en meest gemotiveerde migranten zullen namelijk Europa nog weten te bereiken. Ze vormen daar inmiddels een arbeidersklasse zoals het kapitaal dat graag ziet: rechteloos en machteloos gemaakt en genoodzaakt om als flexwerkers keihard te zwoegen voor schamele lonen en onder enorme werkdruk.
Vanwege de deal die de Europese Unie is overeengekomen met Turkije is de vluchtroute van Turkije naar Griekenland grotendeels afgesloten. De route van Libië naar Italië is een van de weinige overgebleven manieren voor vluchtelingen om Europa nog te kunnen bereiken. Het is bovendien de langste en gevaarlijkste route, omdat de vluchtelingen in gammele bootjes en onder erbarmelijke omstandigheden de oversteek naar Europa moeten maken. Ook op de route van Marokko naar Spanje sterven veel migranten en vluchtelingen. De investeringen van de EU in grensbewaking stijgen elk jaar fors. Wapen- en securitybedrijven profiteren daar gretig van. Door samen te werken met dictatoriale en militaire regimes in Afrika proberen de machthebbers van de EU de vluchtelingen al te laten tegenhouden voordat ze de Middellandse Zee oversteken.
Verdrinkingen in de Middellandse Zee trekken in de berichtgeving vaak nog de meeste aandacht. Maar vluchtelingen en migranten sterven ook op andere manieren tijdens hun pogingen om in Europa veiligheid en bescherming te krijgen. Ze stikken, vriezen dood, en worden geëlektrocuteerd door treinen en doodgeschoten door grensbewakers. Ze sterven door het onmenselijke regime in uitzetgevangenissen en door gebrek aan eten, onderdak en medische zorg. Ze plegen uit wanhoop en uitzichtloosheid zelfmoord en worden vermoord nadat ze zijn gedeporteerd naar hun land van herkomst. Dat alles is bij elkaar een somber en vreselijk beeld.
Verzet
Maar er is ook een andere kant. Dat is het verhaal van strijd. Strijd die we ook nu voeren, vandaag. Dat is het verhaal van verzet tegen het beleid van migratiebeheersing. Het fundament van dat beleid bestaat uit afwijzen, illegaal maken, uitsluiten, opsluiten en uitzetten. En dat beleid wordt bevorderd en ondersteund door alle politieke partijen die nu in de Tweede Kamer zitten. Strijd is er ook tegen racisme, strijd tegen de oorlogen die de Nederlandse staat en zijn bondgenoten voeren, strijd ook tegen bedrijven die de landen van herkomst van de vluchtelingen aan het leegplunderen zijn, strijd tegen bedrijven die de aarde afstropen op zoek naar gebieden waar ze de laagste lonen hoeven te betalen, waar ze de grootste uitbuiting kunnen organiseren. Op allerlei manieren zijn mensen overal ter wereld in gevecht tegen dat soort onrecht. Ook in Nederland. Laten we dat niet vergeten. En hoe zwakker we de onderdrukkers en uitbuiters hier kunnen maken, hoe minder onrecht ze elders in de wereld kunnen aanrichten.
Migratie is een soort sociale beweging. Mensen migreren en brengen zo een dynamiek van verandering op gang, soms zonder het zelf te beseffen. Migratie vormt in die zin een soort tegenmacht tegen het overwicht dat machthebbers hebben of denken te hebben. Migratie vormt een strijd en een drang om te overleven. Vluchtelingen zeggen: “Wij zijn hier niet voor de koeien gekomen”. Wie solidair wil zijn met die strijd, dient uit te gaan van een perspectief van onderop. Een perspectief dat de vluchtelingen en migranten centraal zet, in plaats van Nederland en de Nederlanders. Een perspectief van grenzeloze internationale solidariteit, in plaats van benauwend nationalisme. Wie solidair wil zijn, die dient te beseffen dat vluchtelingen en migranten voorop gaan in de strijd, waarbij zij het zelf zijn die hun wensen, hun verlangens en hun eisen naar voren brengen.
Werkelijk solidair
Solidaire mensen kunnen hen daarbij ondersteunen. Wie werkelijk solidair wil zijn in die strijd, die dient uit te gaan van het principe van vrije migratie. Want de wereld is van iedereen en iedereen heeft het recht om te gaan en te staan waar men wil. We moeten ons dus uitspreken tegen elke vorm van selectiepolitiek, tegen elk beleid dat sommige vluchtelingen en migranten nog wel toelaat, maar de meesten afwijst. En ook moeten we ons uitspreken tegen het illegaal maken van onze medemensen. Want geen mens is illegaal, zoals we al zo vaak hebben geroepen tijdens demonstraties. Geen mens is illegaal! We moeten er ook voor waken dat humanitaire oplossingen voor sommige vluchtelingen ertoe leiden dat andere vluchtelingen hier niet mogen blijven. En daarom is verzet tegen elk beleid van migratiebeheersing een eerste voorwaarde in de strijd. Wij willen geen bevolkingspolitiek waarbij zogenaamd gewenste vluchtelingen en migranten nog wel welkom zijn, maar zogenaamd ongewenste niet. We moeten breken, we moeten echt breken met dat soort nuttigheidsdenken, dat denken in termen van profijt en economisch nut, want dat denken is de dominante ideologie die de belangen van de machthebbers dient. En we moeten breken met de verdeel- en heerspolitiek die probeert om ons allen tegen elkaar uit te spelen en die in het belang is van de bestaande kapitalistische en racistische machtsverhoudingen.
Harry Westerink