“Wij houden onze mond niet langer”
Als je je mond open doet, word je gehoord, zo blijkt in Zaanstad waar uitkeringsgerechtigden slechte ervaringen deelden op twee bijeenkomsten van actiecomité Zaanse Bijstand. Inmiddels is er als gevolg daarvan een gesprek met de wethouder geweest. De FNV krijgt al jaren veel klachten over Zaanstad en is daarom mede-organisator van het actiecomité Zaanse Bijstand, samen met uitkeringsgerechtigde leden van de lokale PvdA, SP en Doorbraak. “Er zijn met name veel klachten over het reïntegratiebedrijf Werkom”, zegt Maaike Zorgman, bestuurder bij FNV Uitkeringsgerechtigden. “We horen bijvoorbeeld dat mensen met gezondheidsklachten aan het werk worden gezet, terwijl ze daar helemaal niet toe in staat zijn. En als ze weigeren, wordt gedreigd met korting op hun uitkering. Dat leidt tot schulden waar mensen nooit meer uitkomen. Daarom zwijgen veel uitkeringsgerechtigden, maar de uitkeringsgerechtigden in Zaanstad zwijgen niet langer. Dit actiecomité is opgericht om uitkeringsgerechtigden een stem te geven – en die ook te laten horen.” Marjan meldde zich vrijwillig bij Werkom, een samengaan van de vroegere sociale dienst en de Sociale Werkvoorziening. Al vier jaar zat ze noodgedwongen thuis en ze wilde dolgraag aan het werk, vertelt ze op de tweede bijeenkomst van het actiecomité. Ze had gehoord dat Werkom bemiddelde naar werk achter de computer. Marjan heeft autisme en problemen met haar stem. Ze kan daardoor mensen nauwelijks te woord staan. “Maar met computers ben ik handig”, vertelt ze. “Ik dacht: hoera, dit wordt mijn toekomst! Dan kan ik weer zelf mijn inkomen verdienen.” Het liep anders. Via Werkom werd ze te werk gesteld in een sociale werkplaats waar ze iPhones in een doosje moest doen. Loon kreeg ze niet, omdat het om een reïntegratie ging en eerst bekeken moest worden hoe belastbaar ze is. Toen ze aangaf ander werk te willen doen en niet meer wilde komen, dreigde Werkom met korting op haar uitkering. Ook voormalig winkelmedewerker Arthur (54) heeft de nodige onaangename ervaringen met het reïntegratiebedrijf. Zo werd hij gekort op zijn uitkering, omdat hij geen werkdiagnoseverklaring wilde ondertekenen. Hij weigerde omdat niet precies duidelijk werd wat dat inhield en wat de gevolgen zouden zijn. “Ik heb jaren geleden al eens een dergelijk contract ondertekend en toen was ik verplicht om aan de lopende band brieven in te pakken”, licht hij toe. “Dat wou ik niet nog eens.” Deze problematiek speelt op veel meer plekken in het land. Maar in Zaanstad heeft ook de gemeente een erg harde aanpak als het mensen met een uitkering betreft, zegt Zorgman: “Mensen worden vaak behandeld alsof ze luie donders zijn die niet willen werken. Ze worden gekort op hun uitkering, omdat ze niet zonder loon aan de lopende band willen staan. Echte hulp en bemiddeling naar een baan ontbreekt. En arbeidshandicaps worden niet serieus genomen.”
Sigrid Starremans in “Wij houden onze mond niet langer” (FNV-magazine.nl)