Winnie Madikizela-Mandela: hoe een communicatiebedrijf van een heldin een “omstreden figuur” maakte
Pas later zou Paul Erasmus getuigen dat Richardson een agent was van het apartheidsregime en dat hij Stompie wellicht vermoord heeft omdat de jongen meer wist over zijn dubbelleven. Voor Stratcom was de moordzaak puur goud. De campagne om Winnie Madikizela-Mandela’s naam te besmeuren was toen al op stoom gekomen. Hoewel ze zelf de eerste domino omstootte die zou leiden tot de vrijlating van Nelson Mandela en de verkiezingen van 1994, werd zij het grootste slachtoffer van dat proces, want van dan af richtte het hele staatsapparaat zich op haar persoon en dat van enkele andere meer radicale stemmen binnen ANC. Vic McPherson, de agent die de operatie leidde, vertelde in de documentaire “Winnie “dat hij beschikte over een netwerk van 40 journalisten die zijn artikelvoorstellen en informatie klakkeloos overnamen. Eén keer wist de dienst zelfs een volledig zelf geschreven en verzonnen artikel gepubliceerd te krijgen in het Amerikaanse blad Vanity Fair met als titel “How Bad is Winnie Madikizela-Mandela?” Maar ook andere kranten als The Independent en The Times slikten zijn ‘berichten’ als zoete koek. De Zuid-Afrikaanse agenten van Stratcom werden getraind door Millard Shirley, dezelfde CIA-agent die in 1962 aan de Zuid-Afrikaanse inlichtingendiensten de cruciale tip had doorgespeeld die leidde tot de arrestatie van Nelson Mandela. Hij toonde hen hoe je van halve waarheden en roddels volwaardige nieuwsberichten kan maken. Shirley leerde het apartheidsregime overigens ook hoe ze de onderhandelingen moesten aanpakken. Bijvoorbeeld: “Vergiftig het glas water van de tegenstanders zodat ze hevige buikkrampen krijgen en niet langer in staat zijn om hun eisen op een correcte manier te verdedigen”. De campagne werkte. Er kwam een stroom berichten over drank- en drugsgebruik van Winnie Madikizela-Mandela en haar entourage, over liefdesaffaires en natuurlijk over het geweld in en rond de Mandela Football Club. Winnie Madikizela-Mandela werd neergezet als een verbitterde, machtswellustige vrouw die de controle volledig verloren had.
Christophe Callewaert in Winnie Madikizela-Mandela: hoe een communicatiebedrijf van een heldin een “omstreden figuur” maakte (Dewereldmorgen)
Helaas heb ik nu geen tijd om dit hele verhaal te ontrafelen, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de schrijver een aantal onaangename feiten weglaat omdat deze niet in zijn straatje passen. Zo lees ik niets terug over de homofobe agenda waarvan Winnie Mandela zich bediende (die helaas aansluit op een deel van de Afrikaans nationalistische bewegingen), noch over haar beruchte griezelige uitspraken aangaande het zogenaamde necklacen.
Ongetwijfeld zijn deze feiten dankbaar gebruikt in de propagandaslag en de psychologische oorlogsvoering tegen het ANC in het algemeen en de linkervleugel van de anti-apartheidsbeweging in het bijzonder. Maar dat maakt die feiten niet minder waar en de propagandaslag dient ons niet blind en onkritisch te maken.