Doorbraak-activisten fysiek bedreigd door medewerkers van Leids dwangarbeidcentrum

Logo van het Leidse dwangarbeidcentrum.
Logo van het Leidse dwangarbeidcentrum.

Vandaag zijn twee Doorbraak-activisten meerdere keren fysiek bedreigd door medewerkers van het Leidse dwangarbeidcentrum DZB. De bedreigingen vonden plaats op het pleintje voor het centrum. Doorbrakers komen daar al ruim anderhalf jaar een of twee keer in de week praten met dwangarbeiders.

We arriveerden daar, zoals tegenwoordig gebruikelijk, rond kwart over elf. Vroeger was dat een kwartier later, maar de leiding van het centrum stuurt de groep dwangarbeiders die halve dagen moeten werken tegenwoordig net iets eerder naar huis, in de hoop dat ze ons niet tegen het lijf lopen. Direct kwam er een medewerker van het DZB-klussenteam aangelopen die dreigende taal uitsloeg en met zijn vuisten zwaaide. Wij konden maar beter snel vertrekken, anders zou er best iets met ons kunnen gebeuren. Op de vraag of dat een bedreiging was, antwoordde de opgefokte medewerker: “Nee, dat is een waarschuwing”. Het werd ook al snel duidelijk waar de woede vandaag kwam: “Kunnen jullie wel tegen zo’n meissie?” Hij doelde op reïntegratieconsulente Angelique van Delft, die haar ‘klanten’ regelmatig vernedert. Na nog een reeks dreigementen en scheldpartijen liep de man weg.

Kort daarop kwamen de dwangarbeiders naar buiten. De meesten weten niet hoe snel ze weg moeten komen. We deelden hen ons nieuwe mini-nieuwsbriefje uit (zie onderaan), maar een aantal durfde dat niet aan te nemen omdat een stukje verderop de bewakers stonden te kijken. Een man met wie we vorige week nog uitgebreid spraken, en die het toen had over “slavernij”, durfde ons zelfs nauwelijks aan te kijken. Toch nam hij stiekem een nieuwsbriefje mee. Het komt vaker voor dat dwangarbeiders na een gesprek met ons door de bewaking intimiderend aangesproken worden en verder contact met ons uit de weg gaan (behalve als het ongezien kan). We gaven de bewakers zelf ook een nieuwsbriefje, zodat ze die aan hun baas kunnen geven. Niet dat dat nodig is, want we sturen altijd al onze teksten op naar de directie en de medewerkers van het centrum, en naar Leidse politici en journalisten.

Minachting

Even later kwam de driftige man van het klussenteam terug met twee boze bouwvakkers in zijn kielzog. Om de hoek stonden er nog een stuk of twee, drie. Die zijn bezig met het opknappen van de oprit naar het parkeerdak van het centrum. Ze kwamen heel dicht voor ons staan en scholden ons de huid vol. Ze dreigden ook meerdere keren dat er klappen zouden vallen en we neergeslagen zouden worden als we niet snel onze biezen zouden pakken. Daarop liepen ze even weg, om vervolgens weer terug te komen voor nieuwe spierballentaal en dreigende gebaren. Dat ging zo een minuut of tien door. Tussendoor stonden ze samen verderop met een aantal van de bewakers van de DZB te nadrukkelijk hardop te praten over “op de smoel slaan” en zo verder. We zouden voortaan goed moeten uitkijken wanneer we hen ergens op straat zouden tegenkomen. Ook maakten ze uitgebreid foto’s van ons die ze direct naar binnen gingen brengen. Op onze vraag waar die foto’s precies voor bedoeld waren, antwoordde een van de bouwvakkers dat we het niet moesten wagen om tegen hem te praten, want anders. Voor ons is het geen probleem als de leiding van het centrum onze foto’s krijgt. Wij zijn als werklozen toch al uit en te na bekend. Wie zich aanmeldt voor een uitkering, moet immers zijn hele doopceel lichten.

Opvallend was dat de DZB-medewerker en de bouwvakkers het woord “werkloze” op allerlei manieren gebruikten als een scheldwoord. “Jullie zitten hier niets te doen, ga toch werken”, was nog de vriendelijkste opmerking. Kennelijk kijkt een aantal van de medewerkers op een nogal minachtende manier aan tegen de pakweg zestig, zeventig werklozen die er elke dag moeten komen dwangarbeiden.

Beveiliging

Vervolgens hebben we de inmiddels vijf bewakers gevraagd of ze niet moesten ingrijpen. Er staat immers “beveiliging” op hun insignes, en het was de vraag of onze veiligheid op het plein wel gewaarborgd was. “Dan moet je de politie maar bellen”, antwoordden ze, “daar gaan wij niet over”. Alsof ze niets te zoeken hadden op het plein. Maar iedere dag spreken ze dwangarbeiders aan die het wagen om op het plein een sigaretje op te steken. Dan is het kennelijk wel hun territorium. Na nog een tijdje gepraat en naar ons gewezen te hebben verdwenen de meeste van de agressieve medewerkers.

Alleen een wat onbestemde figuur in een blauw trainingsjack bleef achter. Die hing ook al rond tijdens onze recente Dag van de Arbeid-viering op 1 mei. Hij schold ons, net als toen, een tijdje uit om ons uit te dagen en probeerde wat spullen af te pakken. Hij wist een pennendop te bemachtigen en gooide die demonstratief op de grond. Ook spuugde hij een paar keer voor onze voeten. Na een tijdje droop ook hij af en werd het rustiger. Na een paar minuten kwamen de eerste dwangarbeiders naar buiten. Eentje kwam er direct op ons af: hij had over ons gehoord en wilde zijn verhaal kwijt. Anderen kwamen om ons nieuwsbriefje vragen. Vooral de kwestie van het gedwongen langer blijven dan de vastgestelde zes weken zit veel dwangarbeiders dwars. Er volgde een aantal goede gesprekken en uiteindelijk hebben we toch nog 26 nieuwsbriefjes uitgedeeld.

Tegenmacht

Van de leiding tot de medewerkers van alle afdelingen: het is overduidelijk dat iedereen in het dwangarbeidcentrum bekend is met het protest van Doorbraak en de dwangarbeiders. Zeker de publicatie van het verhaal over de vernederende methoden van Van Delft zingt goed rond. Er wordt wel gezegd dat het noemen van namen van medewerkers de discussie afleidt van waar die over zou moeten gaan: het beleid. Maar dat is een papieren discussie. Het probleem is dat de DZB en haar ambtenaren het nodig achten om nog vernederender te werk te gaan dan het beleid al voorschrijft, om dwangarbeiders nog langer dan die zes weken vast te houden. Maar na het publiekelijk bekend maken van haar naam, is het welhaast uitgesloten dat Van Delft zich nog een keer zo zal misdragen. Dat is het kleine beetje daadwerkelijke macht dat we van onderop hebben. En haar collega’s zijn gewaarschuwd, want we zullen niet schromen om anderen aan de schandpaal te nagelen die plezier scheppen in het ‘werklozen pesten’.

Het is onduidelijk of de bedreigende medewerkers van vandaag direct door de leiding gestuurd zijn of dat ze op eigen houtje opereerden. Feit is dat de bewakers er geen enkel probleem mee hadden en duidelijk aan de kant van hun agressieve DZB-collega’s stonden.

Morgen weer

Doorbraak laat zich niet wegjagen, en zal woensdag met meer mensen in de pauze op het plein voor het dwangarbeidcentrum aanwezig zijn, vanaf 11:15 uur. Wil je meekomen, op woensdag of op een andere dag deze zomer? Neem dan contact met ons op: leiden@doorbraak.eu, 071-5127619 of 06-41206167.

Meer over de huidige stand van onze strijd tegen dwangarbeid lees je in ons artikel “Het dwangarbeidcentrum onbeheersbaar maken”.

Eric Krebbers

Hieronder het A5-nieuwsbriefje dat Doorbraak momenteel uitdeelt bij het Leidse dwangarbeidcentrum DZB.

Klik op dit A5-nieuwsbriefje voor een pdf-versie.
Klik op dit A5-nieuwsbriefje voor een pdf-versie.